Ôn tập kiến thức sinh học 11 cánh diều bài 8: Hệ tuần hoàn ở động vật
Ôn tập kiến thức sinh học 11 cánh diều bài 8: Hệ tuần hoàn ở động vật. Nội dung ôn tập bao gồm cả lí thuyết trọng tâm và bài tập ôn tập để các em nắm chắc kiến thức trong chương trình học. Hi vọng đây sẽ là tài liệu hữu ích giúp các em ôn luyện và kiểm tra. Kéo xuống để tham khảo
[toc:ul]
I. Khái quát hệ tuần hoàn
Đặc điểm | Hệ tuần hoàn hở | Hệ tuần hoàn kín |
Đại diện | Ngành Chân khớp và lớp Chân bụng | Giun đốt, lớp Chân đầu, ngành Dây sống |
Thành phần cấu tạo | Tim, động mạch, tĩnh mạch | Tim, động mạch, mao mạch, tĩnh mạch |
Đường di chuyển của máu | Tim → động mạch → khoang cơ thể → tĩnh mạch → tim | Tim → động mạch → mao mạch → tĩnh mạch → tim |
Áp lực máu trong mạch | Thấp | Cao |
Vận tốc máu chảy trong mạch | Thấp | Cao |
Phân biệt hệ tuần hoàn đơn và hệ tuần hoàn kép
Đặc điểm | Hệ tuần hoàn đơn | Hệ tuần hoàn kép |
Đại diện | Cá | Lưỡng cư, Bò sát, Chim, Thú |
Số vòng tuần hoàn | 1 vòng | 2 vòng |
Đường di chuyển của máu | Máu nghèo O$_{2}$ ở tâm nhĩ → tâm thất → động mạch mang → mang (trao đổi khí trở thành máu giàu O$_{2}$) → động mạch lưng → mao mạch ở các cơ quan (trao đổi khí và chất dinh dưỡng thành máu nghèo O$_{2}$) → tĩnh mạch chủ → tâm nhĩ của tim. | Vòng tuần hoàn phổi: Máu nghèo O$_{2}$ ở tâm nhĩ phải → tâm thất phải → động mạch phổi → mao mạch phổi (trao đổi khí trở thành máu giàu O$_{2}$) → tĩnh mạch phổi → tâm nhĩ trái. Vòng tuần hoàn hệ thống: Máu giàu O$_{2}$ từ tâm nhĩ trái → tâm thất trái → động mạch chủ → mao mạch ở các cơ quan (trao đổi khí và chất dinh dưỡng thành máu nghèo O$_{2}$) → tĩnh mạch chủ → tâm nhĩ phải. |
II. Cấu tạo, hoạt động của tim và hệ mạch
- Tim của cá có 2 ngăn; tim của lưỡng cư, bò sát (trừ cá sấu) có 3 ngăn; tim của chim, thú có 4 ngăn.
- Van tim giúp máu chảy một chiều.
- Tim co dãn theo chu kì nhờ hệ dẫn truyền tim.
- Động mạch có khả năng đàn hồi và co dãn; tĩnh mạch có đường kính lòng mạch lớn, tĩnh mạch lớn phía dưới tim có van; thành mao mạch gồm một lớp tế bào.
- Huyết áp giảm dần từ động mạch → mao mạch → tĩnh mạch.
- Vận tốc máu tỉ lệ nghịch với tổng diện tích mặt cắt ngang của mạch máu.
- Quá trình trao đổi chất và khí giữa máu và tế bào được thực hiện qua thành mao mạch và dịch mô.
- Thần kinh giao cảm làm tăng nhịp tim, tăng lực co tim, gây co một số động mạch, tĩnh mạch.
- Thần kinh đối giao cảm làm giảm nhịp tim, giảm lực co tim, gây dãn một số động mạch.
- Một số hormone có thể ảnh hưởng đến hoạt động tim mạch như adrenaline, thyroxine.
III. Phòng bệnh tuần hoàn
Vấn đề 1: Bệnh mạch vạch:
- Nguyên nhân: do thừa cân, ít vận động, chế độ ăn uống và sinh hoạt không hợp lí, hút thuốc lá…
- Biện pháp: luyện tập thể dục, thể thao; tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh, không sử dụng rượu, bia, thuốc lá…
Vấn đề 2:
Thực tế cho thấy, sử dụng rượu, bia khi tham gia giao thông là nguyên nhân hàng đầu gây ra tai nạn giao thông, đe dọa tính mạng của người điều khiển phương tiện và những người xung quanh khi tham gia giao thông.
→ Chình vì vậy, việc xử phạt người sử dụng rượu, bia khi tham gia giao thông là rất cần thiết, cảnh bảo mọi người để tránh sử dụng.
Kết luận:
- Luyện tập thể dục, thể thao thường xuyên giúp tăng cường sức khỏe tim mạch.
- Một số bệnh tim mạch thường gặp như cao huyết áp, xơ vữa động mạch, viêm cơ tim, dị tật tim mạch.
- Để phòng bệnh về hệ tuần hoàn cần thực hiện chế độ dinh dưỡng đầy đủ, rèn luyện thể dục, thể thao thường xuyên, hạn chế sử dụng chất kích thích và tránh tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh.
- Việc lạm dụng rượu, bia ảnh hưởng xấu đến nhiều cơ quan của cơ thể trong đó có tim, mạch