Tải giáo án Powerpoint Ngữ văn 10 CTST bài: Bình ngô đại cáo

Bài 7:  Anh hùng và nghệ sĩ

Bình ngô đại cáo

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC MỚI

KHỞI ĐỘNG

GV cho HS xem một đoạn video về cuộc khởi nghĩa Lam Sơn và chíên thắng quân Minh xong đó đặt câu hỏi gợi mở vấn đề

https://www.youtube.com/watch?v=MyzHSCNf3ic

Câu hỏi: Em đã được học lịch sử và tìm hiểu về cuộc khởi nghĩa Lam Sơn hãy cho cả lớp lắng nghe những hiểu biết của mình về cuộc khởi nghĩa.

TÊN BÀI HỌC, NỘI DUNG BÀI HỌC

1. I. Tìm hiểu chi tiết
2. Khái niệm và đặc điểm của thể loại Cáo
3. Luận điểm chính nghĩa của Nguyễn Trãi
4. Tội ác tày trời của giặc Minh
5. Quá trình kháng chiến đầy gian nan của nghĩa quân Lam Sơn
6. Lời tuyên bố hòa bình độc lập
7. Tổng kết
8. Về nội dung
9. Về nghệ thuật

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. TÌM HIỂU CHI TIẾT
2. Khái niệm và đặc điểm của thể loại Cáo

Câu hỏi: Trình bày khái niệm về thể loại Cáo? Cáo có đặc điểm gì? Ý nghĩa nhan đề của tác phẩm?

Trả lời:

1. Khái niệm

-        Cáo là một thể loại văn bản có nguồn gốc từ Trung Quốc

-        Là thể loại văn bản hành chính nhà nước quân chủ thường được dùng cho các phát ngôn chính thức hệ trọng của Vua chúa hoặc thủ lĩnh nhằm tổng kết một công việc, trình bày chủ trương xã hội chính trị cho dân chúng biết.

1. Đặc điểm

-        Cáo thường được viết bằng thể loại văn xuôi, nhưng thường được viết bằng biền văn, thường có câu dài ngắn không bò gó.

-        Mỗi cặp có hai vế  đối nhau.

-        Cáo là thể loại văn có tính hùng biện, lời lẽ rất đanh thép, lí luận sắc bén kết cấu chặt chẽ và mạch lạc.

1. Ý nghĩa nhan đề

-        Đại cáo: Tên thể loại – bài cáo lớn

-        Bình: dẹp yên, bình định, ổn định

 -   Ngô: chỉ giặc Minh -> Sự khinh bỉ và lòng căm thù đối với giặc

=> Tuyên bố về sự nghiệp dẹp yên giặc Ngô bình định bờ cõi cho thiên hạ biết

2. Luận điểm chính nghĩa của Nguyễn Trãi

Câu hỏi: Luận điểm chính nghĩa của Nguyễn Trãi được thể hiện thế nào trong tác phẩm? Cách thể hiện luận điểm đó có gì đặc biệt?

Trả lời:

Luận điểm chính nghĩa thể hiện ở:

1. Tư tưởng nhân nghĩa

+ Yên dân: Lo cho dân cuộc sống ấm no hạnh phúc

+ Trừ bạo: tiêu diệt kẻ bạo tàn 

       Lập luận vô cùng chặt chẽ và thuyết phục. Khẳng định lập trường chính nghĩa của cuộc kháng chiến chống quân Minh – Đây là cuộc chiến đấu vì nghĩa, vì dân

1. Chân lý độc lập

+ Có cơ sở chắc chắn từ thực tiễn của lịch sử: mang tính hiển nhiên và vốn có từ lâu đời. Thể hiện qua các từ ngữ “từ trước”, “đã lâu”, “chia”, “vốn xưng”, “cũng khá”…

+ Các yếu tố căn bản xác định độc lập chủ quyền dân tộc, cương vực lãnh thổ, phong tục văn hiến, lịch sử, truyền thống, anh hùng hào kiệt….

1. Cách thể hiện luận điểm

+ Nhấn mạnh tính hiển nhiên vốn có

+ Sử dụng các biện pháp so sánh, sóng đôi Triệu, Đinh, Lý, Trần sóng đôi với Hán, Đường, Tống, Nguyên.

+ Giọng văn đĩnh đạc, trịnh trọng

       Tư tưởng mới mẻ, sâu sắc thể hiện lòng yêu nước và lòng tư hào dân tộc

Kết luận:

+ Lập luận chặt chẽ, lí luận rõ ràng dẫn chứng cụ thể là tiền đề để triển khai các ý về sau.

3. Tội ác tày trời của giặc Minh

Câu hỏi: Tác giả dùng từ ngữ hình ảnh nào để vạch trần tội ác của giặc Minh?  Những tội ác đó được thể hiện như thế nào?

Trả lời:

1. Nội dung tố cáo

+ Vạch trần âm mưu của giặc Minh mượn danh nghĩa phù Trần diệt Hồ để cướp nước ta:

“Nhân họ Hồ chính sự phiên hà

Để trong nước lòng dân oán hận

Quân cuồng Minh thừa cơ gây  họa”

       Chúng đã xâm phạm lập trường dân tộc của chúng ta lấy danh nghĩa giúp nước ta nhưng thực chất là cướp nước

-        Chủ trương cai trị phản nhân nghĩa của giặc Minh

+ Chúng hủy hoại cuộc sống con người bằng hành động diệt chủng tàn sát “Nướng dân đen”, “vùi con đỏ”...

+ Chúng tiến hành thuế khóa bóc lột nặng nề: “Nặng thuế khóa”,...

+ Chúng vơ vét cạn kiệt tài nguyên khoáng sản của dân ta: “ Người bị bắt ép xuống biển dòng lưng mò ngọc, ngán thay cá mập, thuồng luồng”

+Phá hoại môi trường sống:  “Tàn hại cả giống côn trùng cây cỏ”