Tải giáo án Powerpoint Ngữ văn 10 CTST bài: Thư lại dụ Vương Thông

Thư lại dụ Vương Thông

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC MỚI

KHỞI ĐỘNG

- GV đặt câu hỏi gợi mở: Em hãy nêu một số hiểu biết của mình về nhà thơ Nguyễn Trãi và cuộc khởi nghĩa Lam Sơn

TÊN BÀI HỌC, NỘI DUNG BÀI HỌC

THƯ LẠI DỤ VƯƠNG THÔNG

Nội dung bài học

1. Tìm hiểu hoàn cảnh sáng tác
2. Đọc hiểu văn bản
3. Tư tưởng dùng binh và tầm uan trọng của thời và thế
4. Tình hình hiện tại và nguyên nhân thất bại của giặc Minh
5. Tình thần nhân đạo và đại nghĩa của Lê Lợi và nghĩa quân Lam Sơn cùng dân tộc

• Tổng kết

1. Nội dung
2. Nghệ thuật

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Tìm hiểu hoàn cảnh sáng tác

Câu hỏi:

+ Trình bày hoàn cảnh sáng tác của tác phẩm?

+ THể loại tác phẩm cũng như mục đích của tác phẩm?

+ Bố cục của tác phẩm gồm mấy phần? Nội dung từng đoạn

Trả lời:

1. Hoàn cảnh

+ Từ tháng 9 năm 1426 nghĩa quân Lam Sơn tiến quân ra Bắc.

+ Nhà Minh phái Thành Sơn Hầu Vương Thông đem năm vạn quân sang cứu viện. Phương Chính, Lí An giao thành Nghệ An cho Thái Phúc dẫn quân ra giữ Đông Quan.

+ Vương Thông mở đợt phản công quân ta nhưng bị thất bại, nên cũng kéo 10 vạn quân về cố thủ ở Đông Quan.

+ Thành Đông Quan lúc này bị quân ta vây chặt.

+  Bộ chỉ huy quân ta đóng ở Tây Phù Liệt ( Thanh Trì), nay thuộc ngoại thành Hà Nội.

+ Vương Thông cùng Sơn Thọ viết thư cho Lê Lợi xin giảng hòa nhưng mục đích là chờ quân tiếp viện.

+ Trước đó, Nguyễn Trãi đã có thư chiêu dụ Vương Thông nhưng y vẫn ngoan cố. Đây là thư dụ hàng thứ mười ba gửi cho Vương Thông.

+ tiếp theo Nguyễn Trãi còn gửi bốn thư nữa cho đến khi viện binh Liễu Thăng bị đánh bại thì việc mới thành.

1. Thể loại

Thư lại dụ Vương Thông là thể loại văn nghị luận.

Thư lại dụ Vương Thông được rút ra từ tập Quân trung từ mệnh tập.

1. Mục đích của tác phẩm

Thư lại dụ Vương Thông là bức thư thứ mười ba Nguyễn Trãi gửi cho Vương Thông kêu gọi y đầu hàng để không phải chứng kiến cảnh can qua, máu xương hao tổn không cần thiết mà thất bại vẫn hoàn thất bại.

1. Bố cục của tác phẩm

Bố cục tác phẩm gồm có 3 phần chính là:

+ Phần 1: Từ đầu đến “Sao đủ để cùng nói việc binh được” : nếu cao tư tưởng dùng binh tầm quan trọng của “thời” và “thế”

+ Phần 2: “Trước đây các ông” đến “bại vong có sáu”: Phân tích tình hình trước đây và hiện tại đặc biệt có 6 nguyên nhân dẫn tới bại vong tất yếu của quân giặc.

+ Phần 3:  Còn lại: Khuyên giặc ra hàng

1. Đọc hiểu văn bản
2. Tư tưởng dùng binh và tầm uan trọng của thời và thế

Câu hỏi:

+ Luận về tư tưởng dùng binh Nguyễn Trãi đã đưa ra quan điểm và lập luận, bằng chứng, lí lẽ ra sao?

+ Việc sử dụng hình thức “thư” có tác dụng gì trong hoàn cảnh này?

Trả lời:

- Mở đầu bức thư bằng tư tưởng dùng binh. Một trong những tư tưởng quan trọng của binh pháp đó chính là hiểu biết “thời” và “thế”.

- Luận điểm chính được nhăc đến ở phần này là “ Kể ra người dùng binh giỏi là ở chỗ biết rõ thời thế mà thôi” -> răn giặc biết rõ thời thế tiến lùi mới được xem là người dùng binh giỏi.

- Hệ thống lí lẽ chặt chẽ: : “Được thời có thế thì mất biến thành con, nhỏ hóa ra lớn, mất thời thất thế, thì mạnh hóa yếu, yên lại chuyển nguy. Sự thay đổi ấy chỉ trong khoảnh khắc trở bàn tay mà thôi”

-> Khi có thời thế hay hành động hợp thời thế thì dù gian khó cũng sẽ đi đến thành công. Khi không có thời thế lại thành động không hợp thời thế thì dù đang hùng mạnh cũng sẽ đi đến thất bại

- Bằng chứng xác thực “Nay các ông không hiểu rõ thời thế, lại trang sức bằng lời dối trá thế chẳng phải là bọn thất phu hèn kém ư? Sao đáng để cùng bàn việc binh được?”

-> Tướng giặc không hiểu biết thời thế lại dùng lời lẽ ngụy biện để tự dối mình, dối người, đầy là bằng chứng của sự kém cỏi, không đáng mặt cầm quân và khó để thành công.

- Việc sử dụng hình thức gửi  thư thay cho  việc sử dụng hình thức khác thể hiện hai chức năng và phong cách của hai thể loại khác nhau.

-   Bài nghị luận yêu cầu luận điểm phải rõ ràng, lí lẽ, lập luận phải chặt chẽ, đanh thép, dân cứng phải có cơ sở để thuyết phục đối tượng về mặt lí trí.

- Bức thư lời lẽ cần mềm dẻo tinh tế, sự bàu giải cần tận tình, tha thiết, chỉ rõ thiệt hơn để thuyết phục đối tượng về mặt tâm lí, tình cảm.

=> Kết hợp cả hai hình thức này tác giả vừa  đánh vào tâm lí vừa đánh vào mặt lí trí đối phương nên càng tăng hiệu quả cho bức thư dụ hàng tướng giặc.

2. Tình hình hiện tại và nguyên nhân thất bại của giặc Minh