Giải chi tiết HĐTN 11 Cánh diều mới chủ đề 5 Xây dựng cộng đồng văn minh

TÌM HIỂU - KHÁM PHÁ

Hoạt động 1. Tìm hiểu cách xây dựng và phát triển các mối quan hệ với mọi người trong cộng đồng

Câu hỏi 1. Xác định các cá nhân, tổ chức trong cộng đồng mà em cần xây dựng và phát triển mối quan hệ tốt đẹp.

Hướng dẫn trả lời:

• Hàng xóm
• Người dân nơi em sinh sống
• Nhóm, hội có đặc điểm, lợi ích chung (nhóm bạn, nhóm sinh hoạt câu lạc bộ,...)
• Đoàn Thanh Niên
• Chính quyền địa phương
• ...

Câu hỏi 2. Thảo luận về cách xây dựng và phát triển mối quan hệ với mọi người trong cộng đồng

Hướng dẫn trả lời:

• Quan tâm, hỏi thăm nhau hằng ngày
• Chia sẻ thông tin
• Tham gia hoạt động văn hóa, thể dục, thể thao của khu dân cư
• Tham gia công việc chung của khu dân cư, cộng đồng
• Giúp đỡ mọi người
• An ủi, động viên nhau vượt qua khó khăn
• Chúc mừng và chi vui với thành công của mọi người
• ...

Câu hỏi 3. Chia sẻ những khó khăn trong công việc xây dựng và phát triển mối quan hệ với mọi người trong cộng đồng

Hướng dẫn trả lời:

• Khác biệt về tuổi tác, tính cách, quan điểm sống
• Kĩ năng giao tiếp chưa tốt
• Thiếu hiểu biết về mọi người trong cộng đồng
• ...

Hoạt động 2. Tìm hiểu hành vi văn minh nơi công cộng và trách nhiệm với cộng đồng

Câu hỏi 1. Nêu những nơi công cộng em thường tới

Hướng dẫn trả lời:

• Công viên
• Trung tâm thương mại
• Rạp chiếu phim
• Thư viện
• Bãi biển
• Bể bơi công cộng
• Đền, chùa,...
• ...

Câu hỏi 2. Chỉ ra các hành vi văn minh nơi công cộng

Hướng dẫn trả lời:

• Tôn trọng không gian chung của cộng đồng
• Giao tiếp cởi mở, lịch sự, thân thiện
• Sử dụng âm lượng vừa đủ nghe, không gây ồn ào
• Mặc trang phục phù hợp với hoàn cảnh
• Tự giác xếp hàng
• Quan tâm, giúp đỡ mọi người xung quanh, đặc biệt là người khuyết tật, phụ nữ có thai, người già, trẻ em,...
• Tôn trọng, bảo vệ cảnh quan môi trường.
• ...

Câu hỏi 3. Chia sẻ hành vi văn minh mà em đã thể hiện ở một số nơi công cộng

Hướng dẫn trả lời:

Đi chùa, di tích lịch sử:

• Giao tiếp lịch sự
• Mặc trang phục phù hợp
• ...

Công viên, sân chơi:

• Vứt rác đúng nơi quy định
• Tôn trọng không gian chung, không thực hiện hoạt động gây mất trật tự, lấn chiếm ảnh hưởng đến mọi người xung quanh
• ...

Bến xe, bến tàu, trên các phương tiện công cộng:

• Xếp hàng chờ đến lượt, không chen ngang, xô đẩy
• Nhường chỗ cho người khuyết tật, người già, phụ nữ có thai, trẻ em
• ...

Câu hỏi 4. Trao đổi và xác định trách nhiệm của bản thân với cộng đồng

Hướng dẫn trả lời:

• Hoàn thành tốt nhiệm vụ của bản thân trong tập thể
• Tuân thủ pháp luật, các quy định của cộng đồng
• Tôn trọng văn hóa, phong tục tập quán của cộng đồng
• Tham gia các hoạt động chung của cộng đồng
• Hợp tác, giúp đỡ các thành viên khác trong cộng đồng
• Đấu tranh, bảo vệ lẽ phải, người yếu thế, phê phán hành vi sai trái
• ...

Hoạt động 3. Tìm hiểu về văn hóa mạng xã hội

Câu hỏi 1. Tìm hiểu và chia sẻ về thực trạng văn hóa mạng xã hội hiện nay

Hướng dẫn trả lời:

Các hành vi có văn hóa khi tham gia mạng xã hội:

• Tôn trọng quyền riêng tư: Chúng ta nên tôn trọng quyền riêng tư của người khác bằng cách không chia sẻ thông tin cá nhân của họ mà không được phép hay vi phạm quyền riêng tư của họ.
• Thể hiện sự lịch sự: Chúng ta nên thể hiện sự lịch sự, văn minh và tôn trọng người khác trong mọi bài viết, bình luận hoặc tương tác với người khác trên mạng xã hội.
• Chia sẻ thông tin chính xác: Chúng ta nên chia sẻ thông tin chính xác và không lan truyền tin đồn hoặc thông tin sai lệch.
• Tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ: Chúng ta nên tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ bằng cách không sao chép hoặc sử dụng những tác phẩm của người khác mà không được phép.
• Tương tác tích cực: Chúng ta nên tương tác tích cực và xây dựng những mối quan hệ tốt đẹp trên mạng xã hội bằng cách thể hiện sự quan tâm và chia sẻ đến những người khác.

Các hành vi thiếu văn hóa trên mạng xã hội:

• Phân biệt chủng tộc, giới tính, tôn giáo: Thành viên mạng xã hội có thể đưa ra những bình luận hoặc hành động phân biệt chủng tộc, giới tính hoặc tôn giáo, gây ra tranh cãi và căng thẳng giữa các thành viên cộng đồng.
• Lăng mạ, xúc phạm: Thành viên có thể dùng ngôn từ và hành động lăng mạ, xúc phạm người khác trên mạng xã hội, gây ra tổn thương tinh thần cho người bị đối xử như vậy.
• Tạo tin đồn: Có những thành viên sử dụng mạng xã hội để lan truyền thông tin sai lệch hoặc tin đồn, gây ra sự hoang mang và bất an cho người dùng khác.
• Gây tranh cãi và bạo lực: Thành viên có thể đưa ra các ý kiến hoặc hành động gây tranh cãi và bạo lực trên mạng xã hội, gây ra mâu thuẫn và bất hoà giữa các thành viên trong cộng đồng.
• Trộm cắp thông tin và vi phạm bản quyền

Nguyên nhân dẫn đến các hành vi thiếu văn hóa trên mạng xã hội:

• Một số người không hiểu rõ hậu quả của hành động của họ trên mạng xã hội và do đó không có trách nhiệm với những gì họ viết hoặc chia sẻ.
• Không có sự giám sát thường xuyên của người quản lý hoặc cộng đồng trên mạng xã hội có thể dẫn đến việc người dùng thực hiện những hành vi không đúng mực.
• Nhiều người không nhận ra rằng một số hành vi của họ trên mạng xã hội có thể xúc phạm người khác và không đúng với giá trị văn hóa của xã hội.

Câu hỏi 2. Thảo luận về cách ứng xử có văn hóa trên mạng xã hội

Hướng dẫn trả lời:

• Suy nghĩ kĩ về lời nói và hình ảnh đăng trên mạng xã hội
• Tìm hiểu kĩ các nguồn thông tin để kiểm chứng trước khi bình luận, chia sẻ
• Nhận xét, bình luận khách quan và tế nhị; tỏ thái độ, cảm xúc phù hợp
• Có ý thức giữ gìn bản sắc văn hóa, giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt khi giao tiếp trên mạng xã hội
• ...

THỰC HÀNH - LUYỆN TẬP

Hoạt động 4. Thể hiện hành vi văn minh nơi công cộng và trách nhiệm của cá nhân với cộng đồng

Câu hỏi 1. Thảo luận cách rèn luyện hành vi văn minh nơi công cộng và trách nhiệm với cộng đồng

Hướng dẫn trả lời:

• Nâng cao nhận thức về văn hóa ứng xử, đạo đức, lối sống văn minh trong gia đình, nhà trường, xã hội
• Nêu gương
• Tuyên truyền
• ...

Câu hỏi 2. Lựa chọn một biện pháp phù hợp và đề xuất cách em sẽ tham gia thực hiện hành vi văn minh nơi công cộng và thể hiện trách nhiệm với cộng đồng

Hướng dẫn trả lời:

Biện pháp: Tuyên truyền 

Cách em thực hiện:

• Tham gia các chiến dịch tuyên truyền: Em có thể tham gia vào các chiến dịch tuyên truyền của các tổ chức xã hội, nhà nước hoặc các địa phương nhằm tăng cường nhận thức cho mọi người về tầm quan trọng của hành vi văn minh nơi công cộng.
• Em có thể sử dụng các kênh truyền thông xã hội như Facebook, Instagram, Tiktok, ... để lan tỏa thông điệp về hành vi văn minh nơi công cộng và trách nhiệm với cộng đồng. Việc này giúp em tiếp cận được nhiều người hơn và mang lại tác động tích cực cho cộng đồng.

Câu hỏi 3. Đóng vai thể hiện cách ứng xử văn minh và có trách nhiệm với cộng đồng trong các tình huống sau

Tình huống 1: Hôm nay, Mây đi chơi cùng anh, chị nên đã lựa chọn áo phông và quần soóc  để tiện di chuyển và nhìn năng động hơn. Trên đường về, chị của Mây nói ở gần đây có ngôi chùa rất nổi tiếng và đề nghị cả nhóm ghé qua đó lễ chùa, vãn cảnh.

Tình huống 2: An cùng gia đình tới một quan ăn vào dịp sinh nhật. Trong quán ăn, một nhóm thanh niên trò chuyện rất to và nói tục. Một số thanh niên còn hút thuốc và nhả khói sang bên cạnh.

Tình huống 3: Ngày cuối tuần, Mai thường chạy bộ ở công viên gần nhà. Có rất nhiều người cao tuổi tập thể dục và có cả các em nhỏ chạy chơi, nhưng nhiều bạn vẫn trượt pa-tanh và trượt ván rất nhanh.

Tình huống 4: Huy định cuối tuần sẽ dành thời gian nghỉ ngơi. Nhưng hôm nay, Huy đọc được thông báo phát động làm sạch bờ biển của Đoàn Thanh niên xã vào chủ nhật tuần này nên suy nghĩ không biết có nên tham gia không.

Hướng dẫn trả lời:

Tình huống 1: Mây có thể khuyên chị rằng mình nên đi vào hôm khác, bởi hôm nay Mây và mọi người mặc áo phông và quần soóc, trang phục này không phù hợp đi lễ chùa.

Tình huống 2: An và gia đình nên yêu cầu nhóm thanh niên đó nói bé lại, không nói tục và hút thuốc trong không gian chung. Nếu nhóm thanh niên không nghe lời, An và gia đình có thể tìm một bàn khác hoặc nhờ nhân viên quán can thiệp để giải quyết tình huống.

Tình huống 3: Mai nên nhắc nhở các bạn trượt pa-tanh và trượt ván chậm lại, tránh gây nguy hiểm cho người xung quanh

Tình huống 4: Huy có thể tham gia hoạt động làm sạch bờ biển của Đoàn Thanh niên xã. Việc tham gia hoạt động này không chỉ giúp Huy có một ngày cuối tuần bổ ích mà còn góp phần giúp cho môi trường xung quanh trở nên sạch đẹp và tốt hơn cho cả cộng đồng. Huy cũng có thể động viên bạn bè và người thân tham gia cùng, từ đó lan tỏa ý thức bảo vệ môi trường và trách nhiệm với cộng đồng đến những người khác.

Hoạt động 5. Xây dựng và thực hiện kế hoạch truyền thông về văn hóa mạng xã hội

Câu hỏi 1. Xây dựng kế hoạch truyền thông về văn hóa mạng xã hội theo các bước sau:

• Bước 1: Xác định mục tiêu
• Bước 2: Xây dựng nội dung truyền thông và thông điệp muôn truyền tải
• Bước 3: Xác định và lựa chọn hình thức truyền thông: kịch ngắn, vẽ tranh cổ động, hùng biện, lập trang fanpage, diễn đàn...
• Bước 4: Phân công nhiệm vụ
• Bước 5: Dự kiến thời gian, địa điểm thực hiện

Hướng dẫn trả lời:

KẾ HOẠCH TRUYỀN THÔNG VỀ VĂN HÓA MẠNG XÃ HỘI

Mục tiêu: Nâng cao nhận thức của các bạn trong lớp về văn hóa mạng xã hội

Nội dung truyền thông:

• Ảnh hưởng của mạng xã hội đến lối sống của thanh niên
• Các hành vi có văn hóa và thiếu văn hóa khi tham gia mạng xã hội
• Cách sử dụng mạng xã hội có văn hóa

Thông điệp: Xây dựng văn hóa mạng xã hội: nhận thức đúng, hành xử có trách nhiệm

Hình thức truyền thông: Diễn đàn

Cách thực hiện:

• Nhóm 1: Chuẩn bị nội dung trao đổi, tập hợp ý kiến, câu hỏi của các bạn trong lớp
• Nhóm 2: Chuẩn bị về kĩ thuật
• Nhóm 3: Mời thầy cô, chuyên gia, đoàn viên tiêu biểu,... tham gia

Lưu ý: Mỗi học sinh tự tìm hiểu về vấn đề văn hóa mạng xã hội, thu thập hình ảnh, minh chứng để chia sẻ trong diễn đàn

Thời gian: Tuần cuối tháng 1

Địa điểm: Tại lớp học

Câu hỏi 2. Thực hiện kế hoạch truyền thông về văn hóa mạng xã hội

Hướng dẫn trả lời:

Học sinh thực hiện theo kế hoạch ở câu 1

Câu hỏi 3. Chia sẻ kết quả, những thuận lợi, khó khăn trong quá trình thực hiện kế hoạch truyền thông về văn hóa mạng xã hội

Hướng dẫn trả lời:

Chia sẻ về những khó khăn gặp phải khi triển khai kế hoạch như số người tiếp cận thành công, hoạt động có thực hiện tốt hay không....... và những thuận lợi khi triển khai kế hoạch như được mọi người ủng hộ....

Hoạt động 6. Xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động phát triển cộng đồng và đề xuất giải pháp quản lí việc thực hiện hoạt động

Câu hỏi 1. Thảo luận về hoạt động phát triển cộng đồng và chia sẻ những hoạt động em có thể tham gia hoặc tổ chức thực hiện

Hướng dẫn trả lời:

• Tuyên truyền về an toàn giao thông, cách thức phòng, chống một số bệnh truyền nhiễm,...
• Quyên góp sách, báo cho thư viện của địa phương
• Trồng cây xanh/hoa dọc các con đường/tuyến phố
• Giúp đỡ các hoàn cảnh khó khăn, gia đình neo đơn
• Tham gia hoạt động bảo vệ môi trường
• Tổ chức sinh hoạt hè cho các em nhỏ tại địa phương
• ...

Câu hỏi 2. Xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động phát triển cộng đồng

Hướng dẫn trả lời:

Câu hỏi 3. Đề xuất giải pháp quản lí việc thực hiện kế hoạch hoạt động phát triển cộng đồng

Hướng dẫn trả lời:

• Điều phối, hướng dẫn các thành viên thực hiện theo kế hoạch, hạn chế xảy ra bất đồng ý kiến trong công việc
• Nhắc nhở các cá nhân thực hiện nhiệm vụ được phân công
• Chủ động xử lí các vấn đề phát sinh và tìm kiếm sự hỗ trọ
• Thường xuyên trao đổi, cập nhật thông tin, phản hồi để có thể điều chỉnh phù hợp
• ...

VẬN DỤNG - MỞ RỘNG

Hoạt động 7. Đánh giá ý nghĩa của các hoạt động phát triển cộng đồng

Câu hỏi 1. Thảo luận để xã định các tiêu chí đánh giá ý nghĩa của các hoạt động phát triển cộng đồng

Hướng dẫn trả lời:

• Hoạt động phù hợp với thực trạng, nhu cầu của cộng đồng, có khả năng làm thay đổi hiện trạng đang hạn chế, khó khăn của cộng đồng
• Hoạt động giúp liên kết và phát triển mối quan hệ giữa các thành viên trong cộng đồng
• Hoạt động có tác dụng thiết thực với các thành viên trong cộng đồng
• ...

Câu hỏi 2. Chia sẻ kết quả của hoạt động phát triển cộng đồng và đánh giá ý nghĩa của các hoạt động phát triển cộng đồng theo tiêu chí đã xác định

Hướng dẫn trả lời:

• Tăng cường sự đoàn kết cộng đồng: Những hoạt động phát triển cộng đồng có thể giúp cải thiện sự đoàn kết trong cộng đồng bằng cách tạo ra các dự án chung hoặc giúp đỡ nhau trong các hoàn cảnh khó khăn. Kết quả là cộng đồng sẽ trở nên mạnh mẽ hơn và có thể giải quyết các vấn đề hiệu quả hơn.
• Xây dựng sự tự tin và giá trị bản thân: Những hoạt động phát triển cộng đồng có thể giúp cải thiện sự tự tin và giá trị bản thân của các thành viên trong cộng đồng bằng cách tạo ra cơ hội để họ tham gia vào các hoạt động xã hội, văn hóa và giáo dục. Kết quả là các thành viên sẽ trở nên tự tin hơn trong việc tham gia vào các hoạt động của cộng đồng và có khả năng tạo ra những đóng góp tích cực cho cộng đồng.