Giải chi tiết Công nghệ Lâm nghiệp - Thủy sản 12 Cánh diều bài 3 Nguyên nhân suy thoái tài nguyên rừng

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Nhận xét về sự thay đổi diện tích rừng trên thế giới trong giai đoạn 1990 – 2020 ở Hình 3.1

Bài làm chi tiết:

Diện tích rừng qua các năm có xu hướng giảm liên tục từ 4236,4 triệu ha của năm 1990 còn 1058,9 triệu ha của năm 2020.

1. MỘT SỐ NGUYÊN NHÂN CHỦ YẾU GÂY SUY THOÁI TÀI NGUYÊN RỪNG

Câu hỏi: Nêu một số nguyên nhân chủ yếu làm suy thoái tài  nguyên rừng.

Bài làm chi tiết:

Một số nguyên nhân chủ yếu làm suy thoái tài  nguyên rừng:

- Khai thác trái phép, quá mức gỗ và lâm sản khác

- Phá rừng để lấy đất sản xuất nông nghiệp

- Phá rừng để trồng cây công nghiệp và cây đặc sản.

- Cháy rừng

- Chăn thả gia súc bừa bãi

- Sự phát triển quá mức của cơ sở hạ tầng và khai khoáng.

Luyện tập: Vì sao hoạt động khai thác gỗ không bền vững và bất hợp pháp đã làm cho tài nguyên rừng bị suy giảm nghiêm trọng?

Bài làm chi tiết:

Hoạt động khai thác gỗ không bền vững và bất hợp pháp gây ra nhiều vấn đề và có những hậu quả nghiêm trọng đối với tài nguyên rừng, bao gồm:

- Quá trình khai thác gỗ không bền vững thường đi kèm với việc phá hủy môi trường tự nhiên, bao gồm sự tàn phá rừng nguyên sinh, gây ra mất mát đa dạng sinh học và làm mất đi các loài động, thực vật sống trong khu vực rừng.

- Rừng là môi trường sống của nhiều loài động và thực vật, và việc khai thác gỗ không bền vững và bất hợp pháp có thể dẫn đến mất mát đa dạng sinh học đáng kể. Nhiều loài có thể bị đe dọa tới việc tuyệt chủng do mất môi trường sống.

- Việc loại bỏ cây gỗ lớn khỏi rừng có thể dẫn đến sự suy giảm chất lượng đất, gây ra sạt lở đất và mất mát đất.

- Rừng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát khí hậu địa phương bằng cách hấp thụ CO2 và tạo ra oxy. Việc phá hủy rừng thông qua khai thác gỗ không bền vững và bất hợp pháp có thể dẫn đến thay đổi khí hậu địa phương và toàn cầu.

Câu hỏi: Củi được khai thác từ các hệ sinh thái rừng thường được sử dụng nhằm mục đích gì?

Bài làm chi tiết:

Củi được khai thác từ các hệ sinh thái rừng thường được sử dụng cho mục đích chính sau đây:

- Củi thường được sử dụng làm nhiên liệu để đốt trong các hoạt động nấu nướng, làm lửa sưởi, hoặc sản xuất nhiệt độ cho các quá trình công nghiệp.

- Trong các vùng nông thôn và khu vực xa xôi, củi thường được sử dụng làm nguồn nhiên liệu chính cho các hoạt động sinh hoạt hàng ngày như nấu ăn và sưởi ấm.

- Củi cũng có thể được sử dụng như nguyên liệu trong các quá trình sản xuất gỗ hoặc chế biến gỗ.

- Củi có thể được sử dụng trong xây dựng hoặc trong các ngành công nghiệp xưởng gỗ để tạo ra sản phẩm như ván ép hoặc giấy.

Luyện tập: Khai thác củi từ rừng làm chất đốt tập trung nhiều ở khu vực nào của nước ta?

Bài làm chi tiết:

Khai thác củi từ rừng làm chất đốt tập trung nhiều ở khu vực:

- Vùng núi phía Bắc

- Vùng Tây Nguyên

-  Vùng ven biển: Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa,...

- Đồng bằng sông Cửu Long

- Khu vực miền Trung

Luyện tập: Phá rừng để lấy đất sản xuất nông nghiệp tập trung nhiều ở khu vực nào của nước ta? Vì sao?

Bài làm chi tiết:

Phá rừng để lấy đất sản xuất nông nghiệp tập trung nhiều ở khu vực Tây Nguyên và Đông Bắc nước ta. Vì:

- Tây Nguyên:

+ Địa hình đồi núi, nhiều cao nguyên: Thích hợp cho việc trồng cây công nghiệp như cà phê, cao su, hồ tiêu,...

+ Khí hậu: Nhiệt đới gió mùa, lượng mưa dồi dào, phù hợp cho nhiều loại cây trồng.

+ Đất đai: Bazan màu mỡ, thích hợp cho canh tác nông nghiệp.

+ Dân cư thưa thớt: Vẫn còn nhiều diện tích đất trống để mở rộng sản xuất nông nghiệp.

- Đông Bắc:

+ Địa hình đồi núi: Thích hợp cho việc trồng cây ăn quả như cam, bưởi, vải, nhãn,...

+ Khí hậu: Nhiệt đới gió mùa, có mùa đông lạnh, phù hợp cho nhiều loại cây trồng.

+ Đất đai: Feralit, phù hợp cho canh tác nông nghiệp.

+ Dân cư đông: Nhu cầu về đất sản xuất nông nghiệp cao.

Câu hỏi: Cháy rừng gây thiệt hại tài nguyên rừng như thế nào?

Bài làm chi tiết:

Cháy rừng gây thiệt hại sau đối với tài nguyên rừng:

- Cháy rừng có thể thiêu rụi diện tích rừng rộng lớn, làm mất đi nguồn tài nguyên quý giá.

- Cháy rừng tiêu diệt các loài động thực vật, làm mất đi sự đa dạng sinh học.

- Nhiều loài động vật quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng do mất môi trường sống.

- Cháy rừng làm mất đi nguồn gỗ quý, lâm sản, và các loại thảo dược.

- Cháy rừng cũng làm ảnh hưởng đến nguồn nước, đất đai, và chất lượng không khí.

Câu hỏi: Hoạt động chăn thả gia súc tác động như thế nào đến hệ sinh thái rừng?

Bài làm chi tiết:

Tác động của hoạt động chăn thả gia súc đến hệ sinh thái rừng:

- Chăn thả quá mức có thể dẫn đến việc gia súc ăn hết cỏ và các loại cây bụi, gây phá hủy thảm thực vật.

- Khi thảm thực vật bị phá hủy, đất sẽ bị xói mòn bởi nước và gió.

- Phân gia súc có thể gây ô nhiễm nguồn nước và đất.

- Gia súc có thể cạnh tranh thức ăn và môi trường sống với động vật hoang dã.

- Gia súc có thể lây lan dịch bệnh cho động vật hoang dã và con người.

Câu hỏi: Việc phát triển cơ sở hạ tầng và khai khoáng đã tác động như thế nào đến tài nguyên rừng và đa dạng sinh học?

Bài làm chi tiết:

Việc phát triển cơ sở hạ tầng và khai khoáng thường có những tác động tiêu cực đáng kể đối với tài nguyên rừng và đa dạng sinh học, bao gồm:

- Cơ sở hạ tầng như đường bộ, đường sắt và các dự án khai khoáng thường làm mất môi trường sống tự nhiên của nhiều loài động và thực vật. Sự phá hủy môi trường sống có thể dẫn đến giảm số lượng và sự đa dạng của các loài, đặc biệt là ở những khu vực rừng cạn kiệt.

- Cơ sở hạ tầng và các hoạt động khai khoáng thường đi kèm với việc phá hủy rừng để làm đường, làm cơ sở cho các dự án, hoặc để truy cứu tài nguyên khoáng sản. Điều này dẫn đến mất mát diện tích rừng và làm giảm đi tài nguyên rừng.

- Phát triển cơ sở hạ tầng và khai khoáng có thể tăng cường sự cạnh tranh và áp lực khai thác lên tài nguyên rừng. Điều này có thể dẫn đến việc khai thác quá mức, gây ra sự mất mát không đảm bảo và ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường.

- Mất mát môi trường sống và sự giảm diện tích rừng có thể dẫn đến việc mất mát đa dạng sinh học và làm suy giảm các loài động và thực vật, đặc biệt là những loài địa phương và đang bị đe dọa.

- Cơ sở hạ tầng và khai khoáng có thể ảnh hưởng đến dòng chảy sông, làm thay đổi môi trường sống của các loài thủy sinh và ảnh hưởng đến hệ thống thủy lợi của khu vực.

2. GIẢI PHÁP KHẮC PHỤC SUY THOÁI TÀI NGUYÊN RỪNG

Câu hỏi: Hãy nêu các giải pháp khắc phục suy thoái tài nguyên rừng

Bài làm chi tiết:

Các biện pháp khắc phục suy thoái tài nguyên rừng:

- Lập quy hoạch, kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng

- Hoàn thành việc giao đất, giao rừng, cho thuê và thu hồi rừng, đất rừng

- Kiểm soát, quản lý, bảo vệ và phát triển mỗi loại rừng theo quy chế quản lý riêng

- Kiểm soát suy thoái động, thực vật  rừng

- Kiện toàn, cùng có tổ chức, bộ máy quản lý nhà nước về lâm nghiệp từ trung ương tới địa phương.

- Tuyên truyền, nâng cao nhận thức về quản lí và bảo vệ rừng.