Giải chi tiết Công nghệ Lâm nghiệp - Thủy sản 12 Cánh diều bài 5 Hoạt động trồng và chăm sóc rừng

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Vì sao phải trồng rừng? Hoạt động trồng rừng thường diễn ra vào thời gian nào trong năm?

Bài làm chi tiết:

Trồng rừng là một hoạt động quan trọng trong việc bảo vệ môi trường và duy trì tài nguyên rừng. Dưới đây là một số lý do chính để thực hiện hoạt động trồng rừng:

-  Rừng giúp giữ đất lại và giảm nguy cơ xói mòn đất do tác động của mưa và gió. Nó cũng giúp hấp thụ nước mưa và giảm nguy cơ lũ lụt.

- Rừng là môi trường sống của nhiều loài động và thực vật. Trồng rừng có thể tạo ra một môi trường sống mới cho các loài, giúp duy trì và phục hồi đa dạng sinh học.

- Cây rừng hấp thụ khí cacbon dioxide (CO2) và sản xuất oxy (O2) trong quá trình quang hợp, giúp làm sạch không khí và giảm lượng khí CO2 gây hiệu ứng nhà kính.

- Rừng cung cấp gỗ, thực phẩm và các sản phẩm rừng khác, cung cấp nguồn thu nhập cho các cộng đồng địa phương và giúp duy trì cuộc sống bền vững.

- Thời gian hoạt động trồng rừng: thời điểm thích hợp nhất để trồng rừng thường là vào mùa mưa, cụ thể là:

+ Miền Bắc: từ tháng 6 đến tháng 8.

+ Miền Trung: từ tháng 9 đến tháng 11.

+ Miền Nam: từ tháng 4 đến tháng 5 và từ tháng 9 đến tháng 10

1. VAI TRÒ CỦA TRỒNG VÀ CHĂM SÓC RỪNG

Câu hỏi: Trồng rừng mang lại những lợi ích gì cho con người và môi trường?

Bài làm chi tiết:

* Lợi ích trồng rừng đem lại:

- Phủ xanh những vùng đất trống, đồi núi trọc; khôi phục lại những diện tích rừng bị tàn phá do cháy, thiên tai,...

- Cung cấp lâm sản, đặc sản phục vụ nhu cầu tiêu dùng xã hội, đóng góp đáng kể vào sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.

- Phòng hộ, bảo vệ môi trường sống như duy trì sự cân bằng O, và CO, trong khí quyển,...; góp phần bảo tồn đa dạng sinh học.

- Góp phần tăng thu nhập và cải thiện đời sống cho những người dân tham gia hoạt động trồng rừng.

Câu hỏi: Hãy nêu vai trò của chăm sóc rừng

Bài làm chi tiết:

- Chăm sóc rừng giúp giảm sự phát triển của cỏ dại, sâu bệnh hại; tăng khả năng thấm và giữ nước của đất, làm đất tơi xốp, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho rừng non sinh trưởng và phát triển tốt.

- Cây con được chăm sóc có tỉ lệ sống cao hơn, góp phần nâng cao giá trị kinh tế của rừng trồng.

2. NHIỆM VỤ CỦA TRỒNG VÀ CHĂM SÓC RỪNG

Câu hỏi: Hãy nêu nhiệm vụ của trồng rừng

Bài làm chi tiết:

Nhiệm vụ của trồng rừng:

- Trồng rừng phải đảm bảo toàn bộ diện tích đất được sử dụng cho mục đích lâm nghiệp luôn được phủ xanh.

- Trồng rừng sản xuất để cung cấp lâm sản phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.

- Trồng rừng phòng hộ đầu nguồn để bảo vệ nguồn nước, bảo vệ đất, chống xói mòn,…; trồng rừng phòng hộ chắn gió, chắn cát bay; rừng phòng hộ chắn sóng, lấn biển.

- Trồng rừng đặc dụng ở vườn quốc gia, khu dự trữ thiên nhiên, khu bảo tồn loài – sinh cảnh, khu bảo vệ cảnh quan, khu rừng nghiên cứu và thực nghiệm khoa học để phủ xanh lại những diện tích rừng đặc dụng đã mất, góp phần bảo tồn đa dạng sinh học bằng trồng những loài cây bản địa có giá trị, tăng giá trị văn hoá, cảnh quan cho những khu rừng văn hoá – lịch sử..…

Câu hỏi: Hãy nêu nhiệm vụ của chăm sóc rừng.

Bài làm chi tiết:

Nhiệm vụ của chăm sóc rừng:

– Áp dụng các biện pháp kĩ thuật lâm sinh như làm cỏ, xới đất, bón phân,... để làm tăng tỉ lệ sống sau khi trồng, tạo điều kiện thuận lợi cho rừng sinh trưởng nhanh và phát triển tốt. 

– Tỉa cành giúp làm tăng hiệu quả quá trình trao đổi chất của cây, làm tăng chiều cao dưới cành, giảm khuyết tật sản phẩm gỗ, nâng cao chất lượng gỗ. 

– Trồng dặm, tỉa thưa để đảm bảo mật độ trồng rừng theo hướng dẫn kĩ thuật của từng loại rừng, giúp cây sinh trưởng và phát triển tốt, nâng cao chất lượng và đảm bảo các chức năng của rừng.

3. TRỒNG RỪNG

Câu hỏi:  Tại sao thời vụ trồng rừng có sự khác nhau giữa ba miền của nước ta?

Bài làm chi tiết:

Thời vụ trồng rừng có sự khác nhau giữa ba miền của nước ta vì: có sự khác nhau về thời tiết, độ ẩm, khí hậu, nhiệt độ.

Câu hỏi: Hãy mô tả quy trình trồng rừng bằng cây có bầu

Bài làm chi tiết:

Quy trình trồng rừng bằng cây có bầu:

- Tạo hố trồng cây: Tạo hố rộng khoảng 30 cm hoặc 40 cm và sâu hơn chiều dài rễ cọc của cây từ 2 đến 4 cm để đảm bảo lấp đất được kín gốc cây, bộ rễ cây con phát triển thuận lợi.

- Đặt cây vào hố: Đặt cây thẳng đứng vào giữa hố để đảm bảo rễ của cây phát triển đều về các phía, cây mọc thẳng. Khi đặt cần đảm bảo bộ rễ của cây ở trạng thái tự nhiên (không bị cong, gập).

- Lấp đất lần 1: Lấp đất kín rễ, giữ cho cây đứng thẳng rồi nhấc nhẹ thân cây lên 1 đến 2 cm tạo cho bộ rễ cây thẳng tự nhiên, sau đó nén đất xung quanh để cố định cây

- Lấp đất lần 2: Phủ kín cổ rễ bằng đất nhỏ rồi nén đất xung quanh để đảm bảo gốc cây chắc chắn, cây có bộ rễ chắc hơn và không dễ bị đổ, tạo thuận lợi cho rễ hút chất dinh dưỡng từ đất.

- Vun gốc: Lấp đất đầy hố và vun đất cao hơn cổ rễ từ 1 đến 2 cm giúp duy trì được độ ẩm, làm mát cho gốc và rễ cây, cây đứng vững hơn. Không nén đất xung quanh vì khi đất bị nén chặt thì khả năng thấm, thoát nước và trao đổi không khí của đất kém

Câu hỏi: Hãy mô tả quy trình trồng rừng bằng cây con rễ trần.

Bài làm chi tiết:

- Tạo hố trồng cây: Tạo hố rộng khoảng 30 cm hoặc 40 cm và sâu hơn chiều dài rễ cọc của cây từ 2 đến 4 cm để đảm bảo lấp đất được kín gốc cây, bộ rễ cây con phát triển thuận lợi.

- Đặt cây vào hố: Đặt cây thẳng đứng vào giữa hố để đảm bảo rễ của cây phát triển đều về các phía, cây mọc thẳng. Khi đặt cần đảm bảo bộ rễ của cây ở trạng thái tự nhiên (không bị cong, gập).

- Lấp đất lần 1: Lấp đất kín rễ, giữ cho cây đứng thẳng rồi nhấc nhẹ thân cây lên 1 đến 2 cm tạo cho bộ rễ cây thẳng tự nhiên, sau đó nén đất xung quanh để cố định cây

- Lấp đất lần 2: Phủ kín cổ rễ bằng đất nhỏ rồi nén đất xung quanh để đảm bảo gốc cây chắc chắn, cây có bộ rễ chắc hơn và không dễ bị đổ, tạo thuận lợi cho rễ hút chất dinh dưỡng từ đất.

- Vun gốc: Lấp đất đầy hố và vun đất cao hơn cổ rễ từ 1 đến 2 cm giúp duy trì được độ ẩm, làm mát cho gốc và rễ cây, cây đứng vững hơn. Không nén đất xung quanh vì khi đất bị nén chặt thì khả năng thấm, thoát nước và trao đổi không khí của đất kém.

Câu hỏi: Hãy nêu đặc điểm của phương thức trồng rừng bằng gieo hạt thẳng.

Bài làm chi tiết:

Đặc điểm của phương thức trồng rừng bằng gieo hạt thẳng:

- Gieo toàn diện: gieo vãi đều hạt giống trên toàn bộ diện tích đất trồng rừng.

- Gieo cục bộ: gieo hạt trên một phần diện tích đất trồng rừng (gieo theo hàng, khóm).

Vận dụng: Tìm hiểu về kĩ thuật trồng rừng đối với một số loài cây lâm nghiệp chính ở nước ta.

Bài làm chi tiết:

1. Chọn giống:

- Lựa chọn cây giống có nguồn gốc rõ ràng, khỏe mạnh, không sâu bệnh, phù hợp với điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng địa phương.

- Ưu tiên cây giống được nhân giống từ cây mẹ có năng suất cao, chất lượng tốt.

2. Thời vụ trồng:

- Tùy vào từng loài cây mà có thời vụ trồng thích hợp. Nên trồng vào mùa mưa để cây có đủ độ ẩm phát triển.

3. Làm đất:

- Phát quang, dọn dẹp thực bì, cày xới đất tơi xốp, tạo điều kiện thuận lợi cho cây phát triển.

- Bón lót bằng phân chuồng hoai mục hoặc phân NPK theo hướng dẫn.

4. Trồng cây:

- Đào hố có kích thước phù hợp với bầu cây.

- Trồng cây vào hố, lấp đất và nén chặt xung quanh gốc cây.

- Tưới nước cho cây ngay sau khi trồng.

5. Chăm sóc:

- Tưới nước thường xuyên, nhất là vào mùa khô.

- Bón thúc theo từng giai đoạn phát triển của cây.

- Phát quang, dọn dẹp cỏ dại, dây leo xung quanh gốc cây.

- Phòng trừ sâu bệnh hại bằng các biện pháp sinh học, hóa học hoặc thủ công.

6. Thu hoạch:

- Thu hoạch vào thời điểm thích hợp, khi cây đã đạt độ tuổi và chất lượng theo yêu cầu.

4. CHĂM SÓC RỪNG.