Giải KHTN 8 sách VNEN bài 35: Tác động của biến đổi khí hậu

A. Hoạt động khởi động

Theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới (2007), Việt Nam là một trong các  nước sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng của biến đổi khí hậu và nước biển dâng. Hãy thảo luận nhóm và liệt kê về những tác động của biến đổi khí hậu đến Việt Nam hiện tại và trong tương lai.  

Trả lời:

     Với trên 3.000km bờ biển, Việt Nam được coi là quốc gia có mức độ dễ bị tổn thương cao hơn trước sự biến đổi khí hậu. Sự tác động của biến đổi khí hậu mà cụ thể là sự gia tăng của mực nước biển đang có xu hướng làm thu hẹp dần diện tích đất nông nghiệp của nước ta, đặc biệt là các vùng đất ven biển. Như ở Nam Định, từ 2005 đến nay, mực nước biển tại huyện Giao Thủy đã dâng cao thêm 20 cm. Số liệu quan trắc tại các trạm hải văn dọc bờ biển Việt Nam, trong giai đoạn từ 1998 – 2008, tốc độ dâng lên của mực nước biển ở Việt Nam là khoảng 3 mm/năm. Trong khoảng 50 năm qua, mực nước biển tại Trạm hải văn Hòn Dấu dâng lên khoảng 20 cm. 

     Dự báo đến năm 2100, nhiệt độ trung bình ở Việt Nam sẽ tăng lên 30C và mực nước biển sẽ tăng lên khoảng 1m. Nếu mực nước biển dâng 1m sẽ có khoảng 10% dân số bị ảnh hưởng trực tiếp, khoảng 90% diện tích trồng lúa đồng bằng sông Cửu Long bị ngập hoàn toàn, 4,4% lãnh thổ Việt Nam bị ngập vĩnh viễn, đồng nghĩa với khoảng 20% xã trên cả nước, 9.200 km đường bộ bị xóa sổ...Tại vùng đồng bằng duyên hải Bắc Trung Bộ và Nam Trung Bộ, mực nước biển dâng sẽ thu hẹp diện tích rừng ngập mặn, tạo điều kiện xói lở bờ biển, gây khó khăn cho nghề cá do những thay đổi theo hướng xấu đi của phần lớn nguồn lợi thủy sản. Diện tích sinh sống của các khu dân cư ven biển bị thu hẹp, khả năng xói lở bờ biển tăng lên, trực tiếp đe dọa các công trình giao thông, xây dựng, công nghiệp và một số đô thị trên nhiều tuyến bờ biển. Riêng đồng bằng sông Cửu Long, dự báo vào năm 2030, khoảng 45% diện tích của khu vực này sẽ bị nhiễm mặn cục độ và gây thiệt hại mùa màng nghiêm trọng do lũ lụt và ngập úng. Nếu không có kế hoạch đối phó, phần lớn diện tích của đồng bằng sông Cửu Long sẽ ngập trắng nhiều thời gian trong năm và thiệt hại ước tính sẽ là 17 tỷ USD. Gần 6 triệu người – chiếm 7,3% dân số Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp do hiện tượng ngập lụt khi nước biển dâng, 82,5% hệ thống cấp nước ở các vùng trũng Nam Bộ trong đó 71,7% là ở đồng bằng Sông Cửu Long và 10,8% ở Đông Nam bộ sẽ bị ảnh hưởng. Hiện tượng ngập lụt này sẽ dẫn tới sự thay đổi độ mặn của nước, thay đổi điều kiện sinh sống, sản xuất và đa dạng sinh học. Khu vực vùng núi tuy không chịu tác động trực tiếp của nước biển dâng nhưng chúng chịu những ảnh hưởng gián tiếp như: gia tăng các hiện tượng lũ ống, lũ quét, vấn đề về nước sạch và đất ở. Còn đối với khu vực miền núi, tuy không chịu ảnh hưởng trực tiếp của nước biển dâng nhưng lại chịu không ít các tác động gián tiếp như về an ninh lương thực, vấn đề nước sạch, vấn đề về chỗ ở và đất sản xuất….

B. Hoạt động hình thành kiến thức

1. Tác động của biến đổi khí hậu lên môi trường

+ Hãy phân tích tác động của biến đổi khí hậu lên môi trường đất, nước, không khí trên toàn cầu.

+ Nêu một số tác động của biến đổi khí hậu

+ Hãy phân tích tác động của nước biển dâng đối với người dân Việt Nam.

Trả lời:

- Hậu quả của biến đổi khí hậu: nước biển dâng, thời tiết cực đoan, nhiều vùng đất bị ngập nước, giảm đa dạng sinh học, gây xâm nhập mặn làm ảnh hưởng đến chất lượng nước ngọt, giảm năng suất đất nông nghiệp,...

- Ở Việt Nam:

•  Khoảng 50 năm qua nhiệt độ TB năm tăng khoảng 0,7 độ C, mực nước biển đã dâng khoảng 20cm
•  Dự đoán: nhiệt độ có thể tăng lên 3 độ C và mực nước biển có thể dâng lên 1m vào năm 2100

=> Nguy cơ: 2 vùng đồng bằng lớn nhất nước ta là ĐB sông Hồng và ĐB sông Cửu Long bị ngập chìm nặng trong nước

=> Thiệt hại nghiêm trọng về nền nông nghiệp nước ta

2. Tác động của biến đổi khí hậu lên diện tích rừng và đa dạng sinh học

+ Tại sao biến đổi khí hậu lại tác động mạnh mẽ làm giảm đa dạng sinh học trên thế giới?

+ Nêu một số biện pháp bảo tồn đa dạng sinh học ở Việt Nam?

+ Phân tích ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến diện tích rừng.

Trả lời:

- Biến đổi khí hậu làm ảnh hưởng tới sức khỏe, đời sống của rất nhiều loài sinh vật và con người

=> Những loài không thích nghi với biến đổi khí hậu sẽ tử vong => làm giảm đa dạng sinh học

- Một số biện pháp: 

• Trồng cây, trồng rừng
• Bảo tồn các rừng nguyên sinh, xây dựng các khu bảo tồn và VQG
• Ngăn chặn khái thác rừng bừa bãi

- Khi biến đổi khí hậu diễn ra thì sinh vật đầu tiên bắt đầu chuỗi thức ăn là thực vật bị ảnh hưởng, nhiều cây cối héo, chết, hạn hán diễn ra ở nhiều nơi; nước biển dâng lên làm nhiều khu rừng bị ngập mặn (cây cối bị hủy hoại).

=> Diện tích rừng ở Việt Nam cũng như trên thế giới bị thu hẹp

3. Tác động của biến đổi khí hậu đến con người

- Thảo luận và hoàn thành bảng 35.2 về tác động của biến đổi khí hậu đến con người.

Trả lời:

- Thảo luận và hoàn thành bảng 35.2 về tác động của biến đổi khí hậu đến con người.

C. Hoạt động luyện tập

+ Xem phim về tác động của biến đổi khí hậu.

+ Phân tích nguyên nhân, hậu quả của biến đổi khí hậu trong đoạn phim.

+ Hãy viết một đoạn khoảng 300 từ về tác động của biến đổi khí hậu đã xảy ra ở địa phương em hoặc địa phương mà em biết thông qua các phương tiện truyền thông.

Trả lời:

Đoạn phim sẽ do từng nhà trường chuẩn bị riêng.

=> Vì vậy, các em hãy trình bày dựa trên những kiến thức đã học trong bài

D. Hoạt động vận dụng

Hãy viết một đoạn báo cóa từ 500 từ về tác động của biến đổi khí hậu mà em đã biết và những gì em sẽ làm để ứng phó với biến đổi khí hậu.

E. Hoạt động tìm tòi mở rộng

Viết đoạn văn khoảng 500 từ về tác động của biến đổi khí hậu đến quốc gia đó, khu vực khác nhau trên thế giới.