Soạn chi tiết Ngữ văn 9 Cánh diều bài 4: Tự đánh giá Những con cá cờ (Trần Đức Tiến)

Thực hiện các yêu cầu

Chọn phương án trả lời đúng cho mỗi câu hỏi (từ câu 1 đến câu 5):

Câu 1 :Truyện viết về đề tài gì?

A. Thiếu nhi.

B. Loài vật.

C. Hà Nội.

D. Mùa hè.

Câu 2 :Phương án nào nêu đúng về bối cảnh của câu chuyện?

A. Khu tập thể vốn toàn những hộ độc thân, gần Hồ Tây (Hà Nội); vào mùa hè

B. Khu tập thể của các gia đình gồm nhiều thế hệ cùng sinh sống; vào mùa hè

C. Các vùng quê quanh Hà Nội, nơi bố mẹ bọn trẻ về thăm con vào mỗi dịp hè

D. Khu vườn bách thú của Hà Nội, nơi bọn trẻ được tham quan vào mỗi dịp hè

Câu 3: Hình ảnh những con cá cờ được miêu tả trong phần (1) của văn bản thể hiện điều gì?

A. Cuộc sống bình yên, an toàn, hạnh phúc, tràn đầy niềm vui được thoả sức khám phá những điều mới mẻ của lũ trẻ con trong khu tập thể.

B. Cuộc sống quen thuộc, chật hẹp, đơn điệu, không được thoả sức khám phá, phát hiện những niềm vui mới mẻ của lũ trẻ con trong khu tập thể.

C. Cuộc sống tràn đầy niềm vui mới mẻ mà lũ trẻ con mang tới cho khu tập thể vào mỗi mùa hè.

D. Cuộc sống vất vả, nhọc nhằn, tạm bợ của những hộ độc thân trong khu tập thể vốn được cải tạo lại từ tòa biệt thự cổ hai tầng.

Câu 4 : Đoạn văn "Vẳng đến từ xa một tiếng đàn [...] tim đập...” kể về điều gì?

A. Giấc mơ của Quang sau khi đã thả những con cá cờ ra Hồ Tây

B. Giấc mơ của Quang trong lúc bị lạc và thiếp đi ở ga tàu hoả

C. Những điều Quang đang chứng kiến khi cùng các bạn đứng trước cung Thiếu nhi

D. Những điều Quang và các bạn tưởng tượng khi cùng chơi ở khu nhà tập thể.

Câu 5: Ghép trích dẫn ở bên A với phương án phù hợp được nêu ở bên B:

Bài làm chi tiết:

1. c
2. a
3. e
4. b

Câu 6: Hãy tóm tắt truyện Những con cá cờ.

Bài làm chi tiết:

Mùa hè, Quang được lên Hà Nội chơi với bố mẹ tại khu tập thể. Cậu bé say mê ngắm nhìn những chú cá cờ tung tăng bơi lội trong chiếc bể xi măng đen ngòm, tưởng tượng ra nhiều điều kỳ thú. Bố Quang bận rộn với công việc, ít có thời gian chơi với con. Một hôm, Quang đi chơi xa và bị lạc. Bố Quang lo lắng đi tìm con, cuối cùng tìm thấy Quang đang khóc nức nở bên chiếc bể cá vỡ tan. Những chú cá cờ đã chết vì không có nước. Bố Quang ôm con vào lòng, thương cảm cho nỗi buồn của con. Quang hối hận vì đã mải chơi mà không quan tâm đến những chú cá cờ. Cậu bé quyết định mang những chú cá ra Hồ Tây thả, để chúng được tự do.

Câu 7. Chỉ ra sự khác biệt trong suy nghĩ và tâm lí của những người lớn với bọn trẻ trong khu tập thể

Bài làm chi tiết:

Các quan điểm của người lớn và trẻ em trong khu tập thể rất khác nhau. Chỉ cần về nhà sạch sẽ là đủ cho người lớn. Tuy nhiên, những trải nghiệm mới khiến lũ trẻ hài lòng hơn.

Câu 8. Xác định chủ đề của truyện. Chi tiết những chú cá cờ sống trong "cái bể xi măng hình bầu dục khá lớn, giữa bể là hòn non bộ và trong bể lúc nào cũng lưng lửng một lớp nước lưu cữu, đen sẫm như mực...” và những hình ảnh trong "giấc mơ ban nãy của cậu bé Quang” có ý nghĩa như thế nào trong việc làm sáng tỏ chủ đề?

Bài làm chi tiết:

Chủ đề của câu truyện : nỗi khát khao tự do và ước mơ về một cuộc sống tốt đẹp.

Cậu bé Quang sống trong khu tập thể chật hẹp, tù túng, với những bức tường cao ngút và những con hẻm tối tăm. Cuộc sống của em bị giam cầm bởi những quy tắc, định kiến và sự tẻ nhạt của nơi đây. Nỗi khao khát tự do, thoát khỏi sự gò bó càng thêm mãnh liệt khi em nhìn thấy những chú cá cờ sống trong "cái bể xi măng hình bầu dục khá lớn". Hình ảnh những chú cá cờ bị giam cầm trong chiếc bể xi măng gợi lên sự thương cảm cho số phận của Quang. Em cũng như những chú cá kia, khao khát được bơi lội trong đại dương rộng lớn, được tự do khám phá và trải nghiệm những điều mới mẻ.

Nỗi khát khao tự do ấy được thể hiện rõ nét hơn trong những giấc mơ của Quang. Trong mơ, em được bay lượn trên bầu trời cao rộng, cùng những cánh diều rực rỡ. Cánh đồng lúa xanh mướt, những chú chim én bay lượn càng tô điểm thêm cho bức tranh thiên nhiên tươi đẹp.

Hình ảnh cánh diều tung bay trong gió như khẳng định ước mơ về một cuộc sống tự do, phóng khoáng của Quang. Nơi em có thể thỏa sức vui đùa, khám phá thế giới xung quanh và vươn đến những điều tốt đẹp hơn. 

Câu 9. Chi tiết "những con cá cờ” ở cuối truyện được Quang thả ra Hồ Tây, “lòng hồ mênh mông” có ý nghĩa gì?

Bài làm chi tiết:

Việc Quang thả những con cá cờ ra hồ Tây tượng trưng cho hành động giải thoát chúng khỏi sự giam cầm, tù túng trong chiếc bể xi măng. Những con cá cờ trong câu chuyện đại diện cho sự tự do của mà người lớn không thể hiểu được. Lòng hồ rộng mênh mông giống như sự tự do thoải mái, điều ấy những người lớn trong cuộc sống xô bồ không thể nào mà cảm nhận được.

Câu 10. Hãy chọn nhập vai nhân vật người bố hoặc nhân vật cậu bé Quang để chia sẻ bài học mà nhân vật rút ra từ câu chuyện này.

Soạn chi tiết:

Thông qua con trai tôi, tôi biết được rằng tôi đã bỏ quên nhiều thứ để rồi mới chợt nhận ra mình đã đè nén bản thân nhiều đến mức nào.