Soạn siêu ngắn ngữ văn 8 KNTT bài 7 Đồng chí, Chính Hữu

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH 1. Ở lớp 6 và lớp 7, em đã được học những thể thơ nào? Đọc một bài thơ thuộc thể thơ đó.

Hướng dẫn trả lời: 

Những thể thơ đã được học: tự do, lục bát, bốn chữ, tự do, thất ngôn tứ tuyệt,..

Một số bài thơ như: Mùa xuân nho nhỏ, Nói với con,...

CH 2.  Nêu tên một bài thơ viết về tình đồng chí, đồng đội trong những năm chiến tranh mà em đã học, đã đọc.

Hướng dẫn trả lời: 

Viếng bạn ( Hoàng Lộc)

Tâm sự người lính (Nguyễn Đình Huân)

Cá nước (Tố Hữu)

ĐỌC VĂN BẢN

CH1. Số tiếng trong mỗi dòng thơ, số dòng trong mỗi khổ, vần và nhịp thơ.

Hướng dẫn trả lời: 

- Số tiếng trong mỗi dòng thơ: 7/8

- Số dòng trong mỗi khổ thơ: 

• Khổ 1: 7 dòng

• Khổ 2: 10 dòng

• Khổ 3: 3 dòng

- Vần và nhịp : vần chân, vần lưng; nhịp thơ: 3/2/2

CH2. Những điều góp phần hình thành tình đồng chí ở những người lính.

Hướng dẫn trả lời: 

- Cùng nguồn gốc, giai cấp, cảnh ngộ : đều là nông dân từ những vùng quê nghèo.

- Cùng chí hướng, nhiệm vụ : súng bên súng đầu sát bên đầu, cùng mang trong mình tình yêu nước, quyết tâm chiến đấu vì đất nước.

- Cùng nhau trải qua gian khó : đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.

CH3. Tình cảm của những người đồng chí dành cho nhau.

Hướng dẫn trả lời: 

- Sự cảm thông sâu xa những tâm sự, nỗi lòng của nhau : nỗi nhớ, lo toan quê nhà, giếng nước, gốc đa, những hình ảnh thân thương, bình dị đều mang nỗi xót xa Ruộng nương anh gửi bạn thân cày...nhớ người ra lính.

- Chia sẻ gian lao, thiếu thốn: 

• Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh

• Áo anh rách vai, quần tôi có mảnh vá, chân không giày

Sự lạc quan, tình yêu thương họ dành cho nhau

• Miệng cười buốt giá

• Thương nhau, nắm tay

SAU KHI ĐỌC

CH1. Những đặc điểm của thể thơ tự do được thể hiện như thế nào qua bài thơ Đồng chí?

Hướng dẫn trả lời: 

Đặc điểm được thể hiện trong bài là về số chữ, số câu không có luật lệ cố định nào về niêm, luật, đối, vần. 

Bài thơ tự do  sử dụng âm thanh, hình tượng, màu sắc, đa dạng, phong phú, biểu thị những câu từ đơn giản, khá mới lạ, cách tân,mang tính cách tân, không chứa hình ảnh cũ kỹ,....

CH2. Bài thơ có thể chia làm mấy phần? Xác định mạch cảm xúc qua các tác phẩm của bài thơ.

Hướng dẫn trả lời: 

Gồm 3 phần:

- 7 câu đầu: Cơ sở hình thành tình đồng chí.

 - 10 câu tiếp: Biểu hiện và sức mạnh tình đồng chí.

 - 3 câu cuối: Hình ảnh và biểu tượng về người lính.

=> Mạch cảm xúc tiếp tục khơi mở trong những hình ảnh, chi tiết biểu hiện tình đồng chí và sức mạnh của tình đồng chí. Bài thơ khép lại với cảm xúc lắng đọng trước biểu tượng đẹp về tình đồng chí.

CH3. Bài thơ là lời tâm tình của ai với ai? Theo em, việc chọn nhân vật thể hiện cảm xúc như vậy có ý nghĩa gì?

Hướng dẫn trả lời: 

• Bài thơ là lời tâm tình của tác giả với người đồng chí của mình.

• Việc chọn nhân vật để thể hiện vẻ đẹp sức mạnh của tình đồng chí , đồng đội 

CH4. Qua sáu câu thơ đầu, em biết được gì về khởi nguồn của tình đồng chí giữa những người lính? Xác định và nêu ý nghĩa của những hình ảnh có tác dụng làm nổi bật tình cảm đó.

Hướng dẫn trả lời: 

Sáu câu thơ mở đầu cho biết họ cùng hoàn cảnh xuất thân, và lí do khởi nguồn việc họ quen nhau là cùng sát cánh chiến đấu bảo vệ tổ quốc. 

Những hình ảnh có tác dụng làm nổi bật tình cảm: 

• “Súng bên súng” -> là cách nói hàm súc,giàu hình tượng, đó là những con người cùng chung lý tưởng chiến đấu. Họ cùng nhau ra trận đánh giặc để bảo vệ đất nước, quê hương, giữ gìn nền độc lập, tự do, sự sống còn của dân tộc 

• Hình ảnh “đầu sát bên đầu” lại diễn tả sự đồng ý, đồng tâm, đồng lòng của hai con người đó.

• Và câu thơ “Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ” lại là câu thơ ắp đầy kỉ niệm về một thời gian khổ, cùng nhau chia ngọt sẻ bùi “Bát cơm sẻ nửa – Chăn sui đắp cùng” 

=> Đoạn thơ vừa lí giải cơ sở của tình đồng chí lại vừa cho thấy sự biến đổi kì diệu: từ những người nông dân xa lạ họ trở thành những đồng chí, đồng đội sống chết có nhau.

CH5. Dòng thứ bảy có gì đặc biệt? Điều đó có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện mạnh cảm xúc của bài thơ?

Gợi ý:

- Dòng thứ bảy của bài thơ rất ngắn gọn, chỉ có hai từ, kết thúc bằng dấu chấm than: “Đồng chí!”

- Tác dụng: nối kết đoạn trước và sau nó. Đoạn trước là cơ sở, nguồn gốc của tình đồng chí, đoạn sau là những biểu hiện cụ thể..

CH6. Nêu cảm nghĩ của em về hình ảnh người lính được khắc họa trong đoạn thơ từ Ruộng nương anh gửi bạn thân cày đến Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.

Hướng dẫn trả lời: 

Hình ảnh người lính được khắc hoạ

- nỗi nhớ, lo toan quê nhà, giếng nước, gốc đa, những hình ảnh thân thương, bình dị đều mang nỗi xót xa 

- Tuy thế, họ vẫn sẵn sàng ra trận, đồng cam cộng khổ cùng nhau, chiến đấu vì tổ quốc thân yêu

CH7. Phân tích hình ảnh "đầu súng trăng treo" ở cuối bài thơ

Hướng dẫn trả lời: 

Hình ảnh đầu súng trăng treo, vừa là hình ảnh tả thực, vừa mang chất lãng mạn bay bổng. Hai hình ảnh “súng” và “trăng” có sự trái ngược nhau. Súng tượng trưng cho tinh thần chiến đấu bảo vệ cuộc sống tốt đẹp yên lành, súng là sự chết chóc là sự tàn khốc. Còn trăng tượng trưng cho cái đẹp, nét dịu dàng của cuộc sống yên bình. 

CH8. Xác định cảm hứng chủ đạo trong bài thơ Đồng chí

Hướng dẫn trả lời: 

Cảm hứng chủ đạo của bài này là cảm hứng về một tình đồng chí, đồng đội trong sáng, đầy sức sống, niềm tin và hi vọng. 

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC 

Viết đoạn văn ( khoảng 7 - 9 câu) trình bày cảm nghĩ của em về tình đồng chí được thể hiện trong bài thơ

Tham khảo:

Trong bài thơ "Đồng chí" của Chính Hữu, hai tiếng "đồng chí" vang lên vô cùng thiết tha và cảm động. Với nhan đề Đồng chí, bài thơ đã nói lên được nội dung chính, đồng thời cũng nói lên ý nghĩa sâu sắc của tình đồng chí, đồng đội. Câu thơ thứ bảy trong bài thơ cũng chỉ gồm hai tiếng: "Đồng chí". Câu này có ý nghĩa quan trọng trong bố cục của toàn bài. Nó đánh dấu một mốc mới trong mạch cảm xúc và bao hàm những ý nghĩa sâu xa. Sáu câu thơ đầu là tình đồng đội tri kỷ, đến đây được nâng lên thành tình đồng chí thiêng liêng. Đồng chí nghĩa là không chỉ có sự gắn bó thân tình mà còn là cùng chung chí hướng cao cả. Những người đồng chí- chiến sĩ hòa mình trong mối giao cảm lớn lao của cả dân tộc. Gọi nhau là đồng chí thì nghĩa là đồng thời với tư cách họ là những con người cụ thể, là những cá thể, họ còn có tư cách quân nhân, tư cách của "một cây" trong sự giao kết của "rừng cây”, nghĩa là từng người không chỉ là riêng mình. Hai tiếng “đồng chí” vừa giản dị, thân mật lại vừa cao quý, lớn lao là vì thế.