Soạn siêu ngắn Tiếng Việt 4 chân trời bài 1: Về thăm bà

BÀI 1: VỀ THĂM BÀ

PHẦN KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Nói về một lần em đi thăm họ hàng hoặc người thân.

Gợi ý:  

Bắt đầu kỳ nghỉ hè của em là những ngày em về quê thăm ông bà ngoại. Chuyến về quê đã giúp em cảm thấy thêm yêu hơn quê hương của mình hơn.

Sáng thứ bảy, em dậy sớm chuẩn bị đồ dùng và bố mẹ chở em về quê bằng xe ô tô. Từ thành phố về quê mất khoảng hai tiếng. Khi tới nơi, chị Hoài – con của bác Tư, anh trai của mẹ em ra đón cả nhà em. Hai chị em lâu ngày không gặp nên có nhiều thứ để nói lắm. Và đặc biệt, ông bà đã đợi gia đình em ở trước cổng. Em chạy đến chào, rồi ôm lấy ông bà.

Những ngày ở quê thật vui vẻ. Bầu không khí ở đây rất trong lành, khác hẳn với thành phố. Ông mặt trời thức dậy thật sớm để đánh thức mọi người sau một đêm dài. Hạt sương đọng trên lá cây dần tan biến. Làn gió khẽ lướt qua khiến những cành lá rung rinh. Đặc biệt nhất là bầu trời buổi sáng sớm, thật trong lành biết bao.

Những buổi sáng ở quê, em cùng với nhóm bạn trong xóm rủ nhau ra đồng chơi. Chúng em cùng chơi bịt mắt bắt dê, ô ăn quan, thả diều hay ném non. Những trò chơi dân gian mà đã lâu rồi em chưa được chơi. Đằng xa, các bác nông dân vẫn đang hăng say làm việc trên cánh đồng. Em đã có dịp theo chị Hòa và bác Tư ra đồng thu hoạch lúa. Chỉ công việc thu hoạch lúa nhưng cũng thật vất vả, mệt nhọc. Nhờ vậy, em đã thấu hiểu được sự cực nhọc của các bác nông dân.

Chuyến về thăm quê lần này đã đem lại cho em thật nhiều kí ức đẹp. Quê hương của em thật tươi đẹp biết bao. Em tự nhủ sẽ cố gắng học tập tốt để mai này trở về xây dựng quê hương của mình.

PHẦN KHÁM PHÁ VÀ LUYỆN TẬP

PHẦN ĐỌC

Bài đọc: Về thăm bà - Thạch Lam

Câu 1: Đường vào nhà bà được miêu tả bằng những hình ảnh nào?

Trả lời: 

Hình ảnh “Đường vào nhà bà” được miêu tả qua những chi tiết:

• Trên con đường lát gạch Bát Tràng rêu phủ, những vòng ánh sáng lọt qua vòm cây xuống nhảy múa theo chiều gió.

• Một mùi lá tươi non phảng phất trong không khí.

• Bức tường hoa thấp chạy thẳng đến đầu nhà.

Câu 2: Tìm những từ ngữ thể hiện cảm xúc của hai bà cháu khi gặp lại nhau.

Trả lời: 

Cảm xúc của hai bà cháu khi gặp lại nhau được thể hiện qua những từ ngữ:

• Thanh cảm động và mừng rỡ.

• Bà đôi mắt hiền từ, âu yếm, thương mến

Câu 3: Những chi tiết nào thể hiện sự quan tâm của bà đối với Thanh?

Trả lời: 

 Sự quan tâm của bà đối Thanh được thể hiện qua:

• Bà giục Thanh vào nhà kẻo nắng.

• Bà hỏi Thanh ăn cơm chưa.

• Bà giục Thanh đi rửa mặt rồi nghỉ kẻo mệt.

Câu 4: Vì sao mỗi lần trở về với bà, Thanh luôn thấy thong thả và bình yên?

Chọn câu trả lời đúng:

• Vì bà vẫn che chở cho Thanh như những ngày còn nhỏ.

• Vì bà lúc nào cũng sẵn sàng chờ đợi để yêu mến Thanh.

• Vì căn nhà và thửa vườn của bà rất mát mẻ, dễ chịu.

• Vì nước trong bể mát rượi, soi bóng những mảnh trời xanh.

Trả lời: 

Câu trả lời đúng là: Vì bà lúc nào cũng sẵn sàng chờ đợi để yêu mến Thanh.

Câu 5: Kể về một vài việc làm thể hiện sự quan tâm, chăm sóc của người thân đối với em.

Trả lời: 

Đối với em, sự quan tâm và chăm sóc người thân được thể hiện qua việc:

• Bố đón hai chị em sau mỗi giờ tan học

• Cha chăm sóc em khi mẹ đi công tác vắng...

• Cha mẹ chăm sóc lo lắng cho em khi em đau ốm,...

PHẦN LUYỆN TỪ VÀ CÂU

Luyện tập về động từ

Câu 1: Tìm động từ trong các đoạn văn, đoạn thơ dưới đây:

a) Mùa xuân về, những cành cây khẳng khiu bắt đầu nhú lộc biếc. Nắng ban mai tỏa khắp mặt đất, đánh thức mọi vật. Hai bên đường, những khóm hoa dại đua nhau nở.

Thanh Sơn

Trả lời: 

Các đoạn văn, đoạn thơ trên có các động từ:

1. Mặc, ra trận, múa gươm, hành quân, gió cuốn, bụi bay, rung tai, nghe, gỡ tóc, đu đưa, bế lũ con, rạch, ghé xuống sân, cười.

2. Về, nhú lộc, tỏa khắp, đánh thức, nở

Câu 2: Tìm 2 - 3 động từ thể hiện tình cảm, cảm xúc của em:

• Sau một tiết học vui

• Khi nhận được lời khen

• Khi được nghe một bài hát hoặc câu chuyện hay

Trả lời: 

 2 - 3 động từ thể hiện tình cảm, cảm xúc của em:

• Sau một tiết học vui: cười đùa, yêu thích, mệt mỏi

• Khi nhận được lời khen: vui vẻ, yêu đời, phấn khích

• Khi được nghe một bài hát hoặc câu chuyện hay: thích thú, suy ngẫm. 

Câu 3: Đặt 1 - 2 câu với từ ngữ tìm được ở bài tập 2.

Trả lời: 

Sau giờ học Khoa học, em cùng các bạn cười đùa vui vẻ.

Bài hát "Ai yêu Bác Hồ Chí Minh hơn thiếu niên nhi đồng" khiến em thích thú khi được nghe lần đầu tiên.

Câu 4: Chọn động từ phù hợp trong ngoặc đơn thay cho mỗi *.

       Những ngày hai anh em Thành về quê nội, bố mẹ rất (lo, nhớ, mong). Mẹ còn * (sợ, lo, nghĩ) ông bà vất vả hơn khi phải chăm sóc các cháu. Bố thì * (mong, nhớ, nghĩ) đây là dịp hai đứa được gặp ông bà, họ hàng bên nội.

      Cả hai anh em đều cảm thấy * (vui, nhớ, tiếc) khi những ngày hè trôi qua rất nhanh.

Minh Khuê

Trả lời: 

       Những ngày hai anh em Thành về quê nội, bố mẹ rất lo. Mẹ còn sợ ông bà vất vả hơn khi phải chăm sóc các cháu. Bố thì nghĩ đây là dịp hai đứa được gặp ông bà, họ hàng bên nội.

      Cả hai anh em đều cảm thấy tiếc khi những ngày hè trôi qua rất nhanh.

PHẦN VIẾT

Trả bài văn kể chuyện

Đề bài: Viết bài văn kể lại câu chuyện đã đọc, đã nghe ca ngơih lòng dũng cảm hoặc trí thông minh của con người.

Câu 1: Nghe thầy cô nhận xét chung về bài văn.

Trả lời: 

Học sinh tự nghe nhận xét của thầy cô trên lớp về bài làm của mình.

Câu 2: Đọc lời nhận xét của thầy cô và tự chỉnh sửa bài viết của em.

Trả lời: 

Học sinh tự chỉnh sửa bài viết của mình.

Câu 3: Viết lại đoạn văn kể sự việc chính thể hiện lòng dũng cảm hoặc trí thông minh cho hay hơn.

Trả lời: 

Cậu bé thông minh

    Ngày đó nhà vua mong tìm kiếm được người tài giỏi để giúp nước nhà, phụ giúp việc triều chính. Bấy giờ nhà vua bèn sai viên quan đi dò la khắp nơi mong tìm thấy người tài, bao câu hỏi oái ăm, hóc búa đặt ra cho mọi người từ viên quan, mất thời gian mà mãi chẳng tìm thấy người nào ưng ý. Bỗng đi qua một cánh đồng, viên quan bèn dừng lại hỏi hai cha con đang cặm cụi làm ruộng phía xa là con trâu của họ một ngày cày được mấy đường. Đáp lại câu hỏi ấy là sự ngơ ngác của người cha đi tìm câu trả lời, ngay lúc đó đứa con của ông khoảng chừng bảy tám tuổi nhanh nhảu hỏi lại quan viên là con ngựa của quan đi bao nhiêu bước một ngày, nếu quan cho cậu bé được câu trả lời được thì khi đó ông sẽ cho biết con trâu của họ cày được mấy đường. Vừa dứt lời quan viên sửng sốt, ông không tìm ra đáp án nào cho hợp lí, ổn cả. Trong lòng ông vui mừng và nghĩ đây chính là nhân tài ông đang tìm kiếm chứ chẳng đâu xa nên đã nhanh chóng phi ngựa trở về tâu với nhà vua.

    Vua lấy làm mừng rỡ khi nghe kể lại toàn bộ sự việc nhưng vẫn muốn được tiếp tục thử thách cậu bé. Vua sai người đưa đến làng đó ba thúng gạo nếp cùng vài ba con trâu đực, yêu cầu phải nuôi ra được ba con trâu ấy đẻ thành chín con, hạn nộp là năm sau nếu không cả làng phải chịu tội. Ai ai trong làng cũng lo lắng, mở cuộc họp làng không biết nhiêu lần mà cũng không tìm ra cách. Lúc này cậu bé ung dung nói với người cha là chẳng bao lâu mới được lộc của vua, kêu bà con hãy mở tiệc ăn mừng còn mọi chuyện để bố con cậu bé trẩy kinh lo liệu. Mấy hôm sau, hai cha con đã khăn gói lên kinh thành, cậu bé đại diện cả làng dũng cảm đứng ra giải quyết mọi chuyện, cậu lén vào sân rồng khóc um lên khi lính canh cổng không để ý. Sau một hồi đối đáp thì cậu bé đã làm rõ sự vô lí của nhà vua khi bảo dùng trâu đực mà bắt đẻ con và giúp cả làng thoát khỏi thử thách lần này. Vua cùng các đình thần công nhận cậu bé là thông minh lỗi lạc.

    Mọi chuyện chưa dừng ở đây, vua lại tiếp tục cho thách thức, thử tài cậu bé đến cùng, Hôm sau đó vua sai người đem đến một con chim sẻ lệnh là phải dọn được ba cỗ thức ăn. Cậu bé liền đưa cho sứ giả chiếc kim may không một chút phân vân, đắn đo bảo tâu với vua rèn cho cậu con dao để xẻ thịt chim. Nhà vua đã phục hẳn sau lần này và cho gọi hai cha con vào ban thưởng hậu hĩnh.

    Nước láng giềng khi đó luôn lăm le, suy tính việc thâu tóm, chiếm bờ cõi của nhà vua. Chúng muốn thử xem bên ta có người tài hay không nên đã sai sứ giả đem sang một vỏ ốc vặn rất dài, rỗng ở hai đầu, đố ai có thể làm sao xâu được sợi chỉ mảnh xuyên qua đường ruột ốc. Sau nhiều lần thử thực hiện nhưng không đại thần, ông trạng hay nhà thông thái nào làm được, nhà vua bèn cho gọi cậu bé thông minh vào. Cậu bé điềm tĩnh hát lên câu hát ngay khi sứ giả kết thúc và bảo sứ giả hãy làm theo cách đó. Cuối cùng kết quả cho khiến cho sứ giả nước láng giềng phải thán phục trở về nước.

Câu 4: Cùng bạn bình chọn:

Trả lời: 

Học sinh tự bình chọn với nhau

PHẦN VẬN DỤNG

Bài tập: Nói hoặc viết lời yêu thương gửi tới một người thân của em.

Gợi ý:  

Em rất yêu thương mẹ của em. Mẹ là người chăm sóc và đông hành cùng em từng ngày. Mẹ là một giáo viên dạy Toán. Công việc của mẹ rất bận rộn. Vì vậy, em thường phụ giúp mẹ dọn dẹp nhà cửa. Em mong mẹ sẽ luôn khỏe mạnh.