Giải chi tiết kinh tế pháp luật 11 cánh diều mới Bài 21 Quyền và nghĩa vụ của công dân về tự do tín ngưỡng, tôn giáo

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Em hãy cho biết hình ảnh bên nhắc đến tín ngưỡng nào? Hãy chia sẻ những điều em biết về tín ngưỡng đó. 

Hướng dẫn trả lời: 

Hình ảnh bên nhắc đến tín ngưỡng Lễ rước kiệu tại lễ hội Đền Hùng..

Theo truyền thuyết thì Lạc Long Quân và Âu Cơ được xem như là Thủy Tổ người Việt, cha mẹ của các Vua Hùng. Lễ hội Đền Hùng còn được gọi là ngày Giỗ Tổ Hùng Vương.

Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương diễn ra vào ngày mồng 10 tháng 3 âm lịch hàng năm tại Đền Hùng, Việt Trì, Phú Thọ. Trước đó hàng tuần, lễ hội đã diễn ra với nhiều hoạt động văn hoá dân gian và kết thúc vào ngày 10 tháng 3 âm lịch với Lễ rước kiệu và dâng hương tại Đền Thượng.

Từ xa xưa Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương đã có vị thế đặc biệt trong tâm thức của người Việt. Bản ngọc phả viết thời Trần, năm 1470 đời vua Lê Thánh Tông và đời vua Lê Kính Tông năm 1601 sao chép đóng dấu kiềm để tại Đền Hùng, nói rằng: “...Từ nhà Triệu, nhà Đinh, nhà Lê, nhà Lý, nhà Trần đến triều đại ta bây giờ là Hồng Đức Hậu Lê vẫn cùng hương khói trong ngôi đền ở làng Trung Nghĩa. Những ruộng đất sưu thuế từ xưa để lại dùng vào việc cúng tế vẫn không thay đổi...”.

Như vậy, có thể hiểu từ thời Hậu Lê trở về trước các triều đại đều quản lý Đền Hùng theo cách giao thẳng cho dân sở tại trông nom, sửa chữa, cúng bái, làm Giỗ Tổ ngày 10 tháng 3 âm lịch. Bù lại họ được miễn nộp thuế 500 mẫu ruộng, miễn đóng sưu, miễn đi phu đi lính.

KHÁM PHÁ

1. Một số quy định cơ bản của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân về tự do tín ngưỡng, tôn giáo.

a. Từ thông tin 1, 2, em hãy nhận xét suy nghĩ, hành động của các nhân vật trong trường hợp trên. Theo em, quyền và nghĩa vụ công dân về tự do tín ngưỡng và tôn giáo được biểu hiện như thế nào trong các trường hợp trên?

b. Theo em, pháp luật nước ta quy định về quyền và nghĩa vụ của công dân về tự do tín ngưỡng, tôn giáo nhằm mục đích gì?

Hướng dẫn trả lời: 

a. Từ thông tin 1, 2, em hãy nhận xét suy nghĩ, hành động của các nhân vật trong trường hợp trên. Theo em, quyền và nghĩa vụ công dân về tự do tín ngưỡng và tôn giáo được biểu hiện: 

- Mọi người có quyền tự do tín ngưỡng tôn giáo, theo haowjc không theo một tôn giáonào.

- Mọi người có quyền bày tỏ tín ngưỡng, tôn giáo, thực hành lễ nghi tín ngưỡng, tôn giáo, tham gia lễ hội, học tập và thực hành giáo lí, giáo luật tôn giáo.

b. Theo em, pháp luật nước ta quy định về quyền và nghĩa vụ của công dân về tự do tín ngưỡng, tôn giáo nhằm mục đích tạo điều kiện cho mỗi người đều có quyền tự do tín ngưỡng tôn giáo, mọi người có quyền bày tỏ tín ngưỡng, tôn giáo, thực hành lễ nghi tín ngưỡng, tôn giáo, tham gia lễ hội, học tập và thực hành giáo lí, giáo luật tôn giáo.

2. Hậu quả của hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân về tự do tín ngưỡng, tôn giáo.

a. Dựa vào thông tin, em hãy cho biết các hành vi không thực hiện quyền và nghĩa vụ công dân về tự do tín ngưỡng, tôn giáo trong mỗi trường hợp trên.

b. Theo em, các hành vi vi phạm nêu trên có thể gây ra những hậu quả gì và có thể xử lí như thế nào theo quy định của pháp luật?

Hướng dẫn trả lời: 

a. Các hành vi không thực hiện quyền và nghĩa vụ công dân về tự do tín ngưỡng, tôn giáo trong mỗi trường hợp trên: 

• Lợi dụng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo để lập diễn đàn, hội nhóm trên các trang mạng nhằm thu lợi bất chính.
• Giới thiệu một số thuôc chữa bệnh, thực phẩm chức năng... không rõ nguồn gốc, xuất xứ...

b. Các hành vi vi phạm nêu trên có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với đời sống tín ngưỡng, tôn giáo và gây khó khăn cho hoạt động đối quản lí nhà nước, có thể xâm phạm an ninh quốc gia, gây mất trật tự, an toàn xã hội và môi trường, gây hậu quả xấu đến sức khỏe, tài sản và tính mạng của người dân, xâm phạm quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của người khác.

3. Trách nhiệm của học sinh trong thực hiện các quyền và nghĩa vụ của công dân về tự do tín ngưỡng, tôn giáo.

a. Em hãy nhận xét suy nghĩ, việc làm của các nhân vật trong các trường hợp trên. Theo em, những việc làm thế nào thể hiện trách nhiệm của công dân trong việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ công dân về tự do tín ngưỡng, tôn giáo?

b. Nếu là M trong tình huống trên, em sẽ làm gì để thể hiện trách nhiệm của mình trong việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ công dân về tự do tín ngưỡng, tôn giáo?

c. Em hãy nhận xét suy nghĩ của M. Nếu là bạn của M, em sẽ làm gì để thực hiện trách nhiệm của mình trong việc thực hiện quyền và nghĩa cụ của công dân về tự do tín ngưỡng, tôn giáo?

Hướng dẫn trả lời: 

a. Theo em, những việc làm thể hiện trách nhiệm của công dân trong việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ công dân về tự do tín ngưỡng, tôn giáo:

• H có ý thức được việc thờ cúng tổ tiên là phong tục được giữ gìn và lưu truyền....
• Tổ chức đi tham quan một cơ sở tôn giáo là di tích lịch sử văn hóa

b. Nếu là M trong tình huống trên, em sẽ nói cho các bạn hiểu về tự do tín ngưỡng, tôn giáo và trách nhiệm của mọi công dân tìm hiểu tích cực, tìm hiểu các nội dung về vấn đề đó để thể hiện trách nhiệm của mình trong việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ công dân về tự do tín ngưỡng, tôn giáo.

c. Nếu là bạn của M, em nói cho bạn biết không nên phân biệt đối xử hay những hoạt động với các bạn khác tôn giáo hành động của M như vậy là không đúng vì theo pháp luật, nhà nước, mọi người đều có quyền tự do tín ngưỡng và theo tôn giáo mình thích  để thực hiện trách nhiệm của mình trong việc thực hiện quyền và nghĩa cụ của công dân về tự do tín ngưỡng, tôn giáo.

LUYỆN TẬP

Câu hỏi 1: Em đồng ý hay không đồng ý với nhận định nào dưới đây? Vì sao?

a. Tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của người khác là nghĩa vụ của mỗi công dân.

b. Mỗi người chỉ được theo một tín ngưỡng hoặc tham gia một tôn giáo quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân về tự do tín ngưỡng, tôn giáo.

c. Các tín ngưỡng, tôn giáo ở Việt Nam được hoạt động tự do trong khuôn khổ của Hiến pháp và pháp luật Nhà nước Việt Nam

d. Công dân được tự do lựa chọn theo hoặc không theo tín ngưỡng, tôn giáo mà không ai được cưỡng bức hay cản trở.

Hướng dẫn trả lời: 

• Em đồng ý với nhận định a, c, d.
• Em không đồng ý với nhận định b.
• Giải thích: Mỗi người được phép lựa chọn theo hoặc không theo tín ngưỡng, tôn giáo nào. Đó là quyền tự do lựa chọn của từng người miễn là trong khuôn khổ pháp luật, không xâm phạm lợi ích quốc gia, dân tộc, quyền và lợi ích của người khác.

Câu hỏi 2: Theo em, hành vi nào dưới đây vi phạm quyền và nghĩa vụ công dân về tự do tín ngưỡng, tôn giáo? Theo em, các hành vi đó có thể dẫn đến hậu qủa gì?

a. Anh H lợi dụng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo để hành nghề mê tín dị đoan, khám chữa bệnh cho người dân để trục lợi.

b. Chị P là tín đồ tôn giáo thực hiện tốt cả việc đạo và việc đời, luôn tuân thử và chấp hành tốt chính sách, pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo.

c. Bố mẹ T ép buộc T phải theo một tôn giáo mà gia đình đang theo.

d. Khi biết gia đình chị H theo tôn giáo, gia đình bà B đã tìm cách ngăn cản con trai mình kết hôn với chị H

e. Chị N và anh G cùng tốt nghiệp một trường đại học, cả hai đều có đủ điều kiện và đạt yêu cầu tuyển dụng của Công ty K nhưng giám đốc công ty K lại kí quyết định nhận anh G vào làm việc với lí do anh G không theo tôn giáo.

Hướng dẫn trả lời: 

• Các hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ công dân về tự do tín ngưỡng, tôn giáo là: a, c, d, e.
• Hậu quả của các hành vi đó là ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống của mỗi người. Nhiều trường hợp lợi dụng tự do tín ngưỡng, tôn giáo để hành nghề mê tín dị đoan làm hoạt động quản lí gặp khó khăn; một số trường hợp lợi dụng sinh hoạt tôn giáo để chống phá nhà nước, tuyên truyền sai sự thật làm câm phạm đến an ninh quốc gia, mát trật tự an toàn xã hội,…

Câu hỏi 3: Em hãy nêu những việc làm, những việc không nên làm để thực hiện quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân về tự do tín ngưỡng tôn giáo.

Hướng dẫn trả lời: 

* Những việc nên làm:

• Tôn trọng và đồng hành với quyền tự do tín ngưỡng tôn giáo của người khác.
• Cung cấp đầy đủ thông tin về các tôn giáo và tín ngưỡng khác nhau để người dân có thể hiểu biết và lựa chọn đúng đắn.
• Xây dựng các chính sách, cơ chế phù hợp để bảo vệ quyền tự do tín ngưỡng tôn giáo của công dân.
• Tôn trọng và bảo vệ các địa điểm tôn giáo và nơi thờ cúng.
• Thực hiện công tác giáo dục để nâng cao nhận thức và tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng tôn giáo của người dân.

* Những việc không nên làm:

• Cấm các hoạt động tôn giáo hoặc tín ngưỡng của người khác mà không có cơ sở pháp lý.
• Chế giễu, xúc phạm hoặc đánh đập người khác vì họ có tôn giáo hoặc tín ngưỡng khác.
• Sử dụng tôn giáo hoặc tín ngưỡng để kích động, xúi giục hoặc gây ra sự căng thẳng trong xã hội.
• Cưỡng bức người khác phải tín theo tôn giáo hoặc tín ngưỡng của mình.
• Sử dụng tôn giáo hoặc tín ngưỡng để che đậy hoặc bảo vệ các hoạt động phạm pháp.

Câu hỏi 4: Em hãy xử lí các tình huống sau:

a. Nếu là người dân của xã X, em sẽ làm gì để thực hiện quyền và nghĩa vụ của công dân về tự do tín ngưỡng, tôn giáo?

b. Nếu là B, em sẽ xử lí như thế nào?

Hướng dẫn trả lời: 

a.  Nếu là người dân của xã X, em sẽ tố cáo hành vi lôi kéo, dụ dỗ của nhóm người này với cơ quan công an vì đã lợi dụng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo để truyền bá tư tưởng không phù hợp với thuần phong mỹ tục, kàm cho người dân trong xã mất đoàn kết. Để có bằng chứng chính xác, em sẽ ghi âm, quay phim hoặc chụp ảnh mỗi lần nhóm này tổ chức sinh hoạt cho người dân để cung cấp tài liệu cho công an. 

b. Nếu là B, em sẽ báo với chính quyền địa phương việc hàng xóm lợi dụng tín ngưỡng tôn giáo để vi phạm pháp luật.

VẬN DỤNG

Câu hỏi 1: Em hãy kể về một việc làm thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ của công dân về tự do tín ngưỡng, tôn giáo mà em biết hoặc chứng kiến và rút ra bài học cho bản thân.

Hướng dẫn trả lời: 

Khi thấy các bạn cùng nhau thảo luận về tín ngưỡng đức phật thì các bạn theo tôn giáo khác cùng tham gia tìm hiểu không buông lời chê bai hay ghét bỏ.

Câu hỏi 2: Em hãy viết bài vẽ tranh thiết kế đồ họa thông tin có nội dung tuyên truyền về Luật Tín Ngưỡng, tôn giáo năm 2016

Hướng dẫn trả lời: