Giải chi tiết kinh tế pháp luật 11 cánh diều mới Bài 2 Cung, cầu trong kinh tế thị trường

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Em hãy nêu ví dụ về sự thay đổi của nhu cầu tiêu dùng một số loại hàng hóa, dịch vụ vào những dịp lễ, Tết ở Việt Nam. Theo em, các chủ thể sản xuất kinh doanh sẽ làm gì để đáp ứng sự thay đổi đó.

Hướng dẫn trả lời: 

Ví dụ: Vào dịp Tết nguyên đán, mọi người có xu hướng mua quần áo mới, đồ dùng mới nhiều hơn, nên nhu cầu tăng. Các chủ thể sản xuất kinh doanh sẽ tăng năng suất lao động, cạnh tranh giá thành và mẫu mã, chất lượng.

KHÁM PHÁ

1. Khái niệm cầu và các nhân tố ảnh hưởng đến cầu

a. Khái niệm cầu

Trường hợp:

Giả định trong một năm, người tiêu dùng ( với mức thu nhập xác định) tại một thành phố mua mặt hàng X với khối lượng và mức giá tương ứng.

a. Em hãy cho biết giá cả ảnh hưởng như thế nào đến lượng hàng hóa được mua.

b. Nếu người tiêu dùng có nhu cầu về mặt hàng X nhưng không có khả năng chi trả thì có tạo thành cầu về mặt hàng này được không?

c. Nếu người tiêu dùng có khả năng chi trả nhưng không có nhu cầu sử dụng hàng hóa X thì có được gọi là cầu về mặt hàng này không?

Hướng dẫn trả lời: 

a. Giá cả ảnh hưởng rất nhiều tới chất lươhng hàng hóa được mua, giá thành cao thì sẽ được đáp ứng bởi vật liệu chất lượng.

b. Không tạo thành cầu về mặt hàng vì có khả năng mua và không có khả năng chi trả.

c. Có gọi là cầu về mặt hàng vì học có khả năng mua và có khả năng chi trả

b. Các nhân tố ảnh hưởng đến cầu

Trường hợp 1: 

Khi nền kinh tế tăng trưởng tố, thu nhập bình quân của người dân tăng lên. Điều này làm cho cầu tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ thông thường của họ cũng tăng lên. Tuy nhiên, khi các hoạt động kinh tế gặp khó khăn do tác động của thiên tai và sự bất ổn của thị trường thế giới.....

Trường hợp 2: 

Trong bối cảnh thị trường dầu mỏ, thế giới biến động làm giá xăng dầu tăng lên, với mức thu nhập không đổi, nhiều người tiêu dùng ở thành phố đã phải cân nhắc khi sử dụng phương tiện giao thông. Thay vì sử dụng phương tiện ôtô, xe máy.....

a. Em hãy xác định các nhân tố ảnh hưởng đến cầu hàng hóa, dịch vụ trong trường hợp nêu trên.

b. Ngoài các nhân tố trên , theo em còn có những nhân tố nào khác ảnh hưởng đến cầu về hàng hóa, dịch vụ trên thị trường?

Hướng dẫn trả lời: 

a. Xác định các nhân tố ảnh hưởng đến cầu hàng hóa, dịch vụ trong trường hợp nêu trên:

• Trường hợp 1: thiên tai, thị trường, kinh tế suy thoái
• Trường hợp 2: thế giới biến động, thu nhập vẫn giữ nguyên không đổi

b. Một số nhân tố khác ảnh hưởng đến cầu về hàng hóa, dịch vụ trên thị trường: 

• Giá cả hàng hóa và dịch vụ, thu nhập của người tiêu dùng, dân số, chính sách của Chính phủ, kỳ vọng của thị trường hay tâm lý, tập quán và thị hiếu của người tiêu dùng, dịch bệnh,...

2. Khái niệm cung và cầu và các nhân tố ảnh hưởng đến cung.

a. Khái niệm cung

Trường hợp:

Giả định trong một năm người kinh doanh mặt hàng X của một thành phố bán hàng đó với khối lượng và mức giá như bảng.

a. Em hãy cho biết giá cả ảnh hưởng như thế nào đến lượng hàng hóa bán ra.

b. Em có nhận xét gì về lượng hàng hóa X bán ra tại mức giá 10 triệu đồng/ tấn? Tịa mức giá đố có cung không? Vì sao?

c. Nếu người kinh doanh có hàng hóa X nhưng chưa muốn bán ra thị trường thì có tạo thành cung về mặt hàng này không?

Hướng dẫn trả lời: 

a. Giá cả ảnh hưởng tới nhu cầu mua của khác hàng và chất lượng sản phẩm

b. Lượng hàng hóa X bán ra tại mức giá đó khá rẻ. Tại mức giá đó lượng cung gia tăng rất nhiều vì giá thành rẻ nên người buôn sẽ kiếm lời dễ hơn.

c. Nếu người kinh doanh có hàng hóa X nhưng chưa muốn bán ra thị trường thì không tạo thành cung về mặt hàng này.

b. Các nhân tố ảnh hưởng đến cung.

Trường hợp 1:

Trong bối cảnh khan hiếm nguồn nguyên liệu, giá cả các yếu tố sản xuất tăng cao, một số doanh nghiệp phải tăng chi phí để mua dù nguyên liệu phục vụ sản xuất...

Trường hợp 2: Vào thời điểm gần Tết Trung thu, thi trường bánh trung thu trở nên sôi động, nhu cầu đa dạng về chủng loại, mẫu bánh trung thu...

a. Em hãy xác định nhân tố ảnh hưởng đến cung hàng hóa, dịch vụ trong mỗi trường hợp và thông tin trên.

b. Theo em, còn những nhân tố nào khác có thể ảnh hưởng đến cung hàng hóa, dịch vụ trên thị trường?

Hướng dẫn trả lời: 

a. Xác định nhân tố ảnh hưởng đến cung hàng hóa, dịch vụ trong mỗi trường hợp và thông tin trên: 

• Trường hợp 1: khán hiếm nguồn nguyên liệu, giá cả tăng cao, chi phí tăng.
• Trường hợp 2: Đa dạng về mẫu mã chủng loại, giá thành tăng, qui mô nhỏ.

b.  Những nhân tố nào khác có thể ảnh hưởng đến cung hàng hóa, dịch vụ trên thị trường: 

• Giá cả của hàng hóa và dịch vụ có liên quan. 
• Thu nhập tiền mặt.
• Thị hiếu của xã hội. 
• Chất lượng hàng hóa. 
• Tổng dân số.
• Sử dụng công nghệ.
• Cơ hội sinh lời.
• Dịch bệnh.
• ...