Giải chi tiết kinh tế pháp luật 11 cánh diều mới Bài 17 Quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khỏe, danh dự và nhân phẩm

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Em hãy cùng các bạn tham gia cùng các bạn trò chơi "Ai nhanh hơn". Nêu những hành vi vi phạm quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khỏe, danh dự và nhân phẩm.

Hướng dẫn trả lời: 

• Cố ý gây thương tích cho người khác
• Xúc phạm, vu oan cho người khác
• Giết người
• Nói xấu, bịa đặt sai sự thật về người khác
• ....

KHÁM PHÁ

1. Quyền bất khả xâm phạm về thân thể.

a. Thông tin về quy định của Hiến pháp, trong các tình huống trên, theo em quyền nào của công dân bị vi phạm. Vì sao?

b. Em còn biết những hành vi đúng, sai nào khác trong việc bắt và giam giữ người? Vì sao?

Hướng dẫn trả lời: 

a. Quyềncông dân bị vi phạm là: quyền bất khả xâm phạm về thân thể. 

Giải thích: không một ai có quyền tự ý bắt, giam, giữ người nếu không thuộc trường hợp pháp luật cho phép.

b. Những hành vi đúng, sai nào khác trong việc bắt và giam giữ người:

• Đúng: Bắt giữ đối tượng phạm pháp có quyết định từ tòa án, công an,...
• Sai: Khi tự ý bắt giữ người khác không theo quyết định của pháp luật mà tự ý bắt, nhốt người,...

2. Quyền được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khỏe, danh dự và nhân phẩm.

a. Từ thông tin 1 và 3, theo em trong tình huống 1, anh S đã xâm phạm quyền nào của anh Q?

b. Từ thông tin 2, em hãy cho biết trong tình huống 2, chị M đã xâm phạm đến quyền nào của chị N? Chị N có thể làm gì để bảo vệ quyền của mình?

Hướng dẫn trả lời:

a. Anh S đã xâm phạm quyền bảo hộ về tính mạng, sức khỏe của anh Q

b. Chị M đã xam phạm đến quyền danh dự và nhân phẩm của chị N.

Chị N có thể báo lên cơ quan chức năng để bảo về quyền của mình. 

3. Hậu quả của hành vi vi phạm quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khỏe, danh dự và nhân phẩm của công dân.

a. Trong thông tin trên theo em, hành vi vi phạm có thể gây ra những hậu quả gì? Trách nhiệm pháp lí nào được áp dụng đối với hành vi vi phạm?

b. Từ trường hợp trên, em hãy cho biết hậu quả nào đã xảy ra đối với hành vi của D khi vu khống, xâm phạm đến nhân phẩm và danh dự của chị H.

Hướng dẫn trả lời: 

a. Hành vi vi phạm có thể gây ra những hậu quả: có thể bị tước đoạt quyền sống, bị thiệt hại về sức khoẻ, danh dự, uy tín và nhân phẩm.

Trách nhiệm pháp lí được áp dụng đối vối hành vi vi phạm pháp luật:

Đối với người có hành vi vi phạm, phải chịu trách nhiệm trước pháp luật, tùy theo tính chất và mức độ vi phạm mà bị truy cứu trách nhiệm hình sự, xử phạt vi phạm hành chính, xử lí kỉ luật và phải bồi thường nếu gây thiệt hại.

b.

- Hậu quả đã xảy ra đối với các hành vi của D khi vu khống, xâm phạm đến nhân phẩm và danh dự của chị H là ảnh hưởng tới danh dự, nhân phẩm của chị H.

- Hậu quả pháp lý: tùy theo tính chất và mức độ vi phạm mà bị truy cứu trách nhiệm hình sự, xử phạt vi phạm hành chính, xử lí kỉ luật và phải bồi thường nếu gây thiệt hại.

4. Trách nhiệm của học sinh trong thực hiện quyền bât khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khỏe, danh dự và nhân phẩm của công dân.

Em nhận xét như thế nào về cách thực hiện trách nhiệm của các bạn trong trường hợp trên?

Hướng dẫn trả lời: 

Việc làm của các bạn nhắc nhở bạn V về hành vi bịa đặt, nói xấu Q là đúng, vì đây là hành vi xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm của bạn Q. 

Một số bạn thờ ơ thì đây là hành vi tiếp tay cho việc làm sai trái của bạn V.

LUYỆN TẬP

Câu hỏi 1: Hành vi nào dưới đây xâm phạm đến danh dự và nhân phẩm của người khác? Vì sao?

a. Chê bai người khác trước bạn bè.

b. Trách bạn không cho mình nhìn bài kiểm tra.

c. Nói xâu, xúc phạm người khác trước mặt nhiều người.

d. Phê phán người khác trong cuộc hợp.

Hướng dẫn trả lời: 

• Hành vi xâm phạm đến danh dự và nhân phẩm của người khác là: a, c
• Giải thích: việc chê bai, xúc phạm người khác trước mặt nhiều người là những hành vi cố tình xâm phạm đến nhân phẩm và danh dự, tùy từng mức độ mà sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về những hành vi đó.

Câu hỏi 2: Công ty K kí hợp đồng thuê nhà ông H làm văn phòng làm việc, trong đó thỏa thuận tiền thuê mỗi quý được trả vào ngày mùng 5 tháng đầu tiên của quý. Đã quá hạn nhưng Công ty K vẫn không trả tiền cho ông H, với lí do công ty công ty đang khó khăn về tài chính. Đòi tiền không được, ông H khóa cửa nhà lại, nhốt 5 người của công ty đang ở trong phòng làm việc. 3 giờ sau, mọi người trong nhà mới được giải thoát nhờ sự can thiệp của công an phường.

Theo em, ông H có vi phạm pháp luật không? Vi phạm như thế nào?

Hướng dẫn trả lời: 

• Theo em, hành vi của ông H (nhốt người) là hành vi vi phạm pháp luật.
• Ông H đang xâm phạm nghiêm trọng quyền bất khả xâm phạm về thân thể, tính mạng và sức khỏe của 5 người thuộc công ty K.  Tuỳ vào mức độ nghiêm trọng của vụ việc mà ông K có thể phải đối mặt với trách nhiệm pháp luật hành chính, dân sự hoặc hình sự. 

Câu hỏi 3: Trong trường hợp kinh doanh mĩ phẩm, Q có bất đồng với H và thường xuyên nói xấu H trên mạng xã hội. H rất buồn, vì những thông tin không đúng sự thật về mình cứ bị lan truyền, chia sẻ cho nhiều người biết.

Hành vi của Q đã xâm phạm đến quyền gì của H? Giải thích vì sao?

Hướng dẫn trả lời: 

• Hành vi của Q đã xâm phạm đến quyền được pháp luật bảo hộ về danh dự và nhân phẩm của H
• Vì: Q đã tung những thông tin không đúng sự thật về H và lan truyền, chia sẻ cho nhiều người biết. Hành vi này đã ảnh hưởng tới danh dự của H.