Giải chi tiết kinh tế pháp luật 11 cánh diều mới Bài 16 Quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ Quốc

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Em hãy chia sẻ suy nghĩa của mình về khẩu hiệu "Bảo vệ Tổ quốc là sự nghiệp của toàn dân".

Hướng dẫn trả lời: 

Khẩu hiệu "Bảo vệ Tổ quốc là sự nghiệp của toàn dân" để nói đến tinh thần đoàn kết và lòng yêu nước của toàn dân chung tay hướng tới Tổ quốc.

KHÁM PHÁ

1. Pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân bảo vệ Tổ quốc.

a. Em hãy xác định các quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc trong các thông tin trên.

b. Căn cứ vào thông tin, em hãy nhận xét việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của từng chủ thể về bảo vệ Tổ Quốc trong các trường hợp trên.

Hướng dẫn trả lời: 

a. Các quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc trong các thông tin trên: 

• Nghĩa vụ quân sự 
• Thực hiện nghĩa vụ đi quân sự
• Độ tuổi nhập ngũ
• Bảo vệ Tổ quốc 
• Công dân phải thực hiện nghĩa vụ quân sựu và tham gia xây dựng nền quốc phòng toàn dân.
• Công dân có nghĩa vụ trung thành với Tổ quốc.
• Phản bội Tổ quốc là tội nặng nhất.

b.

• Trường hợp 1 đã thực hiện đúng nghĩa vụ đi khám quân sự
• Trường hợp 2: Ông D đã thực hiện đúng là luôn trung thành với Tổ quốc.
• Trường hợp 3: Chấp hành tốt luật công dân phối hợp với công an để bảo vệ đất nước.

2. Hậu quả của hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc.

a. Căn cứ vào hai thông tin, em hãy xác định nội dung hành vi vi phạm quyền và nghĩa của công dân về nảo vệ Tổ quốc của anh T, ông P và bố mẹ M trong các tình huống trên.

b. Theo em, hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc của anh T, ông P và bố mẹ M dẫn tới những hậu quả gì?

Hướng dẫn trả lời: 

a. Nội dung hành vi vi phạm quyền và nghĩa của công dân về nảo vệ Tổ quốc của anh T, ông P và bố mẹ M trong các tình huống trên:

• Anh T đã vi phạm pháp luật không chấp hành đi nghĩa vụ quân sự
• Tự giác đăng kí đi nghĩa vụ quân sự theo đúng quy định.
• Chống đối cản trở việc thực hiện nghĩa vụ quân sự

b. Hậu quả của các hành vi trên là:

• Các hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc, tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lí kỉ luật, bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

LUYỆN TẬP

Câu hỏi 1: Theo em hành vi nào sau đây là thực hiện quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc?

A. Anh B là sinh viên đại học nhưng vẫn đăng kí thực hiện nghĩa vụ quân sự theo quy định của pháp luật.

B. Ông D là cán bộ xã nên đã can thiệp cho cháu mình được hoãn nghĩa vụ quân sự dù không thuộc trường hợp pháp luật quy định.

C. Anh M luôn tích cực kết hợp cùng bộ đội biên phòng tham gia tuần tra biên giới .

D. Bà K đã giấu lệnh gọi nhập ngũ của con trai vì muốn con tiếp tục đi làm phụ giúp kinh tế cho gia đình.

E. Chị N là hội viên của Hội phụ nữ xã X đã tích cực tham gia tuyên truyền Luật Nghĩa vụ quân sự cho mọi người ở địa phương.

Hướng dẫn trả lời: 

Hành vi thực hiện quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc là: a, c, e.

Câu hỏi 2: Em đồng ý với ý kiến của bạn nào? Vì sao?

Q cho rằng việc bảo vệ Tổ quốc trong thời bình hiện nay là mỗi công dân chỉ cần tích cực tham gia thực hiện nghĩa vụ quân sự. Nhưng V là bạn của Q lại không đồng ý với lí do việc thực hiện nghĩa vụ quân sự chỉ là một hoạt động tham gia bảo vệ Tổ quốc của công dân.

Hướng dẫn trả lời: 

Em đồng ý với ý kiến của bạn Q vì việc bảo vệ tổ quốc không chỉ là thực hiện nghĩa vụ quân sự mà còn có nhiều hoạt động khác như: tuyên truyền vận động ý thức người dân yêu tổ quốc; tham gia các hoạt động nhằm bảo vệ biên giới, vùng biển, hải đảo,…bảo vệ chủ quyền của Việt Nam, tham gia các lực lượng vũ trang như công an, quân đội,… Tham gia các hoạt động bảo vệ an ninh trật tự, vệ sinh môi trường cũng là những hành động bảo vệ tổ quốc.

Câu hỏi 3:

a. Em hãy nhận xét suy nghĩ, hành vi của P và bố mẹ P

Là học sinh lớp 11 nhưng P rất tích cực tham gia hoạt động tuyên truyền Luật Nghĩa vụ quân sự của địa phương. P cho rằng, thông qua hoạt động tuyên truyền thì bản thân sẽ hiểu rõ hơn quyền và nghĩa vụ của công dân trong bảo vệ Tổ quốc. Tuy nhiên, bố mẹ của P không cho con tham gia vì muốn con tập trung học tập.

b. Nếu là P, em sẽ giải thích như thế nào để bố mẹ hiểu và tôn trọng việc thực hiện quyền và nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc của mình.

Hướng dẫn trả lời: 

a.

• Hành vi của P tích cực tham gia hoạt động tuyên truyền Luật Nghĩa vụ quân sự của địa phương là thực hiện đúng trách nhiệm của công dân về bảo vệ tổ quốc.
• Hành vi của bố mẹ P không cho con tham gia vì muốn con tập trung học tập là đang thực hiện không đúng trách nhiệm bảo vệ tổ quốc.

b. Nếu là P, em sẽ giải thích cho bố mẹ hiểu rằng mỗi công dân Việt Nam đều có nghĩa vụ bảo vệ tổ quốc, có thể bằng nhiều cách khác nhau như việc tham gia hoạt động tuyên truyền Luật Nghĩa vụ quân sự của địa phương, tham gia nghĩa vụ quân sự khi đủ 18 tuổi,… Đây là trách nhiệm của mỗi người, nếu không tuân thủ thì tùy từng mức độ mà pháp luật sẽ xử lí.

Câu hỏi 4: Sau khi được địa phương đề nghị tham gia lực lượng dân quân tự vệ, anh A rất tích cực tham gia các hoạt động huấn luyện, bảo vệ môi trường tại địa phương. Vợ của anh A cũng tạo điều kiện cho chồng tham gia các hoạt động của lực lượng dân quân tự vệ vì cho rằng đây là nhiệm vụ của mỗi người dân.

Em hãy nhận xét về thái độ, hành vi của vợ chồng anh A.

Hướng dẫn trả lời: 

Thái độ và hành vi của vợ chồng anh A thật đáng khen vì đã thực hiện đúng trách nhiệm của công dân trong việc bảo vệ tổ quốc đó là tham gia dân quân tự vệ, tham gia các hoạt động huấn luyện, bảo vệ môi trường tại địa phương. 

Câu hỏi 5: Tốt nghiệp Trung học phổ thông, H có nguyện vọng tham gia nghĩa vụ Công an nhân dân. Tuy nhiên khi H chia sẻ nguyện vọng của mình với K là bạn thân thì K lại cho rằng H nên đi làm sẽ tốt hơn.

a. Em hãy nhận xét suy nghĩ, lời nói của H và K?

b. Nếu là H, em sẽ giải thích cho K thế nào để bạn thấy được nghĩa vụ của công dân trong tham gia bảo vệ Tổ quốc.

Hướng dẫn trả lời: 

a.

• "Tốt nghiệp Trung học phổ thông, H có nguyện vọng tham gia nghĩa vụ Công an nhân dân", hành động này của H là thể hiện tấm lòng yêu nước, thực hiện đúng trách nhiệm của một công dân trong việc bảo vệ tổ quốc.
• Tuy nhiên, bạn K lại khuyên H nên đi làm, như vậy bạn K chưa hiểu về quyền và nghĩa vụ của công dân trong việc bảo vệ tổ quốc.

b. Nếu là H, em sẽ giải thích cho K về trách nhiệm của mỗi công dân trong việc bảo vệ tổ quốc bằng nhiều cách khác nhau như: tham gia nghĩa vụ quân sự, tham gia bảo vệ chủ quyền quốc gia,… Có bảo vệ tổ quốc thì chúng ta mới có một đất nước hòa bình, có điều kiện phát triển bản thân,… Vì vậy, bảo vệ tổ quốc là trách nhiệm của mỗi công dân.

VẬN DỤNG

Câu 1: Em hãy sưu tầm và viết 1 bài về 1 tấm gương tích cực thực hiện quyền và nghĩa vụ công dân bảo vệ Tổ Quốc tại địa phương em.

Hướng dẫn trả lời: 

Bác Hồ từng nói: “Các vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta hãy cùng nhau giữ lấy nước”, lời dạy của Bác đến hôm nay và mai sau vẫn mang giá trị. Mỗi công dân của đất Việt phải hiểu được vai trò và trách nhiệm của mình trong việc dựng xây và phát triển đất nước. Bác Hùng ở địa phương em tiếp thu và học tập tuyên truyền Luật Nghĩa vụ quân sưh của địa phương và có ý thức và cố gắng học tập thật tốt, rèn luyện kỹ năng, bản lĩnh và có lý tưởng trong cuộc sống. Mỗi người phải biết đặt lợi ích của cộng đồng, của đất nước lên trên lợi ích cá nhân, phải biết chung tay đoàn kết để góp sức dựng xây nước nhà, quê hương mình ngày một giàu đẹp, văn minh.

Câu 2: Em hãy cùng các bạn trong lớp tổ chức buổi tọa đàm với chủ đề "Học sinh thực hiện quyền và nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc".

Hướng dẫn trả lời: 

- Chủ đề của toạ đàm: "Học sinh thực hiện quyền và nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc".

- Thời gian dự kiến tổ chức tọa đàm: ...giờ,...ngày,...tháng,...năm.

- Địa điểm tổ chức buổi tọa đàm: Lớp học

- Các thành phần tham gia tọa đàm: Học sinh, giáo viên

- Mục đích diễn ra tọa đàm: giúp học sinh hiểu hơn về quyền và nghĩa vụ bảo vệ tổ quốc.

- Giới thiệu đại biểu, các thành phần tham gia tranh luận, đóng góp ý kiến tại buổi tọa đàm

- Nội dung chính: 

• Bảo vệ Tổ quốc bao gồm việc bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, an ninh quốc gia và trật tự, an toàn xã hội; bảo vệ nhân dân, Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa
• Việc bảo vệ Tổ quốc bao gồm xây dựng lực lượng quốc phòng toàn dân, thực hiện nghĩa vụ quân sự, thực hiện chính sách hậu phương quân đội và bảo vệ trật tự, an ninh xã hội
• Bảo vệ Tổ quốc là quyền cơ bản, cao quý và là nghĩa vụ thiêng liêng của công dân.
• Công dân có đủ điều kiện theo quy định của pháp luật có quyền tham gia phục vụ trong Quân đội nhân dân Việt Nam, Công an nhân dân.

• Công dân phải trung thành với Tổ quốc, tham gia thực hiện đầy đủ nhiệm vụ quốc phòng và an ninh.
• Cơ quan, tổ chức, cá nhân và gia đình có trách nhiệm giáo dục, động viên và tạo điều kiện cho công dân tham gia bảo vệ Tổ quốc.
• Bảo vệ Tổ quốc là bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, an ninh quốc gia và trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ nhân dân, Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa.
• Công dân có đủ điều kiện theo quy định của pháp luật có quyền tham gia phục vụ trong Quân đội nhân dân Việt Nam, Công an nhân dân, phải trung thành với Tổ quốc, tham gia thực hiện đầy đủ nhiệm vụ quốc phòng và an ninh.
• Hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc là hành vi không tôn trọng pháp luật, không thực hiện nghĩa vụ công dân trước pháp luật, có thể anh hưởng đến trật tự, an ninh của đất nước.
• Hậu quả của hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc bao gồm:  Xâm phạm hoặc cản trở quyền của công dân trong tham gia bảo vệ Tổ quốc có thể gây nguy hại đến chủ quyền quốc gia, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và chế độ chính trị; Các hành vi vi phạm tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lí kỉ luật, bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

- Tổng kết lại ᴠấn đề của buổi tọa đàm