Soạn Tiếng Việt 4 Tập 1 Cánh diều Bài 7 Họ hàng, làng xóm - Luyện từ và câu

LUYỆN TỪ VÀ CÂU

Tính từ

I. Nhận xét

1. Các từ in đậm dưới đây miêu tả đặc điểm của những sự vật, hoạt động, trạng thái, ... nào?

Ngôi nhà cũ của ông bà nội tôi nằm giữa một khu vườn rộng. Tôi nhớ mãi về căn nhà nhỏ này, nơi lưu giữ tuổi thơ yêu dấu. Ngôi nhà khung gỗ, có những cột gỗ lim lên nước đen bóng. Trong ngôi nhà mát dịu, ông nội tôi hay ngồi sau án thư bên cửa số, bắt mạch, kê đơn, châm cứu và bốc thuốc. Ba anh em đánh nhau tít mù khiến lá cây rơi lả tả. Thường là đến hồi bất phân thắng bại thì ông nội thò đầu ra cửa sổ, quát to: “Nghịch vừa vừa thôi!”.

Theo LÊ THANH NGA

Trả lời:

Các từ in đậm miêu tả đặc điểm của những sự vật, hoạt động, trạng thái như sau:

• Ngôi nhà (cũ) - miêu tả đặc điểm của ngôi nhà, nó đã cũ.
• Khu vườn (rộng) - miêu tả đặc điểm của khu vườn, nó rộng lớn.
• Căn nhà (nhỏ) - miêu tả đặc điểm của căn nhà, nó nhỏ.
• Gỗ lim (đen bóng) - miêu tả đặc điểm của cột gỗ, chúng có màu đen bóng.
• Ngôi nhà (mát dịu) - miêu tả đặc điểm của ngôi nhà, nó mát mẻ và dễ chịu.
• Ba anh em (tít mù) - miêu tả trạng thái khi ba anh em đánh nhau, họ không nhìn rõ.
• Lá cây (rơi) - miêu tả trạng thái lá cây rơi xuống.
• Ông nội (to) - miêu tả đặc điểm của ông nội, ông nói to.
• “Nghịch (vừa vừa) thôi!” - miêu tả cách ông nội nói, ông nói vừa vừa.

2. Xếp các từ in đậm ở bài tập 1 vào nhóm thích hợp:

Chỉ hình dáng:

Chỉ màu sắc:

Chỉ tính chất:

Trả lời:

• Chỉ hình dáng: Ngôi nhà (cũ), ngôi nhà (nhỏ)
• Chỉ màu sắc: Cột gỗ lim lên nước (đen bóng)
• Chỉ tính chất: Một khu vườn (rộng), ngôi nhà (mát dịu), ba anh em đánh nhau (tít mù), lá cây rơi (lả tả), ông nội quát (to), nghịch (vừa vừa)

II. Bài học

Tính từ là từ chỉ đặc điểm của sự vật, hoạt động, trạng thái, …

III. Luyện tập

1. Tìm tính từ trong hai khổ thơ sau:

Giàn gấc đan lá    

Xanh một khoảng trời    

Gió về gió quạt

Mát chỗ em ngồi …

Trái gấc xinh xinh

Chín vàng nắng đỏ

Bao nhiêu Mặt Trời

Ngủ say trong đó

ĐẶNG VƯƠNG HƯNG

Trả lời:

• Trong hai khổ thơ trên, ta có thể tìm được các tính từ như sau:
• Xanh (trong khổ thơ đầu tiên) - mô tả màu sắc của khung cảnh.
• Mát (trong khổ thơ đầu tiên) - mô tả cảm giác thoáng mát của chỗ ngồi.
• Xinh xinh (trong khổ thơ thứ hai) - mô tả vẻ đẹp của trái gấc.
• Chín (trong khổ thơ thứ hai) - mô tả trạng thái trái gấc đã chín.
• Vàng (trong khổ thơ thứ hai) - mô tả màu sắc của trái gấc khi nắng đỏ.
• Đỏ (trong khổ thơ thứ hai) - mô tả màu sắc của ánh nắng.

2. Đặt một câu tả một cây hoa (hoặc một đồ vật, con vật,...) Cho biết trong câu đó, từ nào chỉ tính từ, tính từ ấy miêu tả đặc điểm của sự vật hoặc hoạt động, trạng thái, … nào.

Trả lời:

Câu tả một cây hoa: Hoa hồng đỏ rực nở rộ trong vườn.

Trong câu này, từ "đỏ" là tính từ, miêu tả đặc điểm màu sắc của hoa hồng.