Soạn Tiếng Việt 4 Tập 1 Cánh diều Bài 9 Tài sản vô giá - Luyện từ và câu

LUYỆN TỪ VÀ CÂU

Chủ ngữ

I. Nhận xét

1. Bộ phận in đậm trong mỗi câu sau được dùng để làm gì?

a. Ánh nắng là nguồn sáng vô giá.

Theo PHẠM NĂNG CƯỜNG

b. Con thỏ trắng này có vẻ bạo dạn lắm.

Theo NGUYỄN VĂN BÌNH

c. Mấy chú bé đi tìm chỗ ven suối để bắc bếp thổi cơm

Theo TÔ HOÀI

Gợi ý:

(1) Cho biết sự vật được giới thiệu trong câu là ai (con gì, cái gì,...)

(2) Cho biết sự vật được nêu hoạt động trong câu là ai (con gì, cái gì,...)

(3) Cho biết sự vật được miêu tả đặc điểm, trạng thái trong câu là ai (con gì, cái gì,...)

Trả lời:

a. (Ánh nắng) là nguồn sáng vô giá.

• Bộ phận in đậm được dùng để giới thiệu sự vật được miêu tả trong câu, tức là ánh nắng.

b. (Con thỏ trắng này) có vẻ bạo dạn lắm.

• Bộ phận in đậm được dùng để giới thiệu sự vật được nêu hoạt động trong câu, tức là con thỏ trắng này.

c. (Mấy chú bé) đi tìm chỗ ven suối để bắc bếp thổi cơm.

• Bộ phận in đậm được dùng để giới thiệu sự vật được giới thiệu trong câu, tức là mấy chú bé.

2. Bộ phận nói trên trả lời cho câu hỏi gì?

Trả lời:

Bộ phận được in đậm trong mỗi câu trả lời cho câu hỏi "Ai là người/sự vật được giới thiệu/được nêu hoạt động/được miêu tả trong câu?"

II. Bài học

1. Chủ ngữ là một trong hai thành phần chính của câu, cho biết:

a) Sự vật được giới thiệu, nhận xét trong câu là ai (con gì, cái gì,...).

b) Sự vật được nêu hoạt động trong câu là ai (con gì, cái gì,...).

c) Sự vật được miêu tả đặc điểm, trạng thái trong câu là ai (con gì, cái gì,...).

2. Chủ ngữ trả lời cho câu hỏi Ai? (hoặc Con gì?, Cái gì?).

IIl. Luyện tập

1. Tìm chủ ngữ của mỗi câu trong đoạn văn sau:

Chú chuồn chuồn nước mới đẹp làm sao! Màu vàng trên lưng chú lấp lánh. Bốn cái cánh mỏng như giấy bóng. Hai con mắt long lanh như thuỷ tinh. Thân hình chú nhỏ và thon vàng như màu vàng của nắng mùa thu.

Theo NGUYỄN THẾ HỘI

Trả lời:

• Chú chuồn chuồn nước mới đẹp làm sao! (Chủ ngữ: Chú chuồn chuồn nước)
• Màu vàng trên lưng chú lấp lánh. (Chủ ngữ: Màu vàng)
• Bốn cái cánh mỏng như giấy bóng. (Chủ ngữ: Bốn cái cánh)
• Hai con mắt long lanh như thuỷ tinh. (Chủ ngữ: Hai con mắt)
• Thân hình chú nhỏ và thon vàng như màu vàng của nắng mùa thu. (Chủ ngữ: Thân hình chú)

2. Đặt một câu nói về sức khoẻ của em hoặc về việc em tập thể dục thể thao để bảo vệ sức khoẻ. Xác định chủ ngữ của câu đó.

Trả lời:

"Tôi thường tập thể dục và thể thao để bảo vệ sức khoẻ của mình."

Chủ ngữ của câu này là "Tôi".