Giải chi tiết khoa học tự nhiên 9 KNTT bài 45 Di truyền liên kết

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Khi làm thí nghiệm trên ruồi giấm, quan sát thấy có hiện tượng tính trạng thân xám thường di truyền cùng cánh dài, tính trạng thân đen thường di truyền cùng cánh cụt. Đây là hiện tượng gì?

Bài làm chi tiết:

Đây là hiện tượng di truyền liên kết.

I. QUY LUẬT DI TRUYỀN LIÊN KẾT

Hoạt động 1: Dựa vào kết quả thí nghiệm, thực hiện các yêu cầu sau:

1. Phép lai trên gồm những tính trạng nào?

2. Trong phép lai trên, nếu các tính trạng di truyền theo quy luật di truyền của Mendel thì kết quả phép lai sẽ có bao nhiêu kiểu hình?

3. Em có nhận xét gì về sự di truyền của các tính trạng trong phép lai trên?

Bài làm chi tiết:

1. Những tính trạng của phép lai: thân xám, cánh dài và thân đen, cánh cụt.

2. Theo quy luật di truyền của Mendel kết quả sẽ cho 4 kiểu hình: thân xám, cánh dài; thân xám, cánh cụt; thân đen, cánh dài và thân đen, cánh cụt.

3. Nhận xét:

- Tính trạng thân xám luôn đi kèm với cánh dài, tính trạng thân đen luôn đi kèm cánh cụt. 

- Hai cặp gene quy định hai tính trạng màu thân và độ dài cánh không phân li độc lập.

Hoạt động 2: Vì sao cơ thể F₁ trong thí nghiệm của Morgan giảm phân chỉ hình thành hai loại giao tử?

Bài làm chi tiết:

Vì hai cặp gene quy định 2 tính trạng không nằm trên hai cặp NST tương đồng khác nhau mà cùng nằm trên một cặp NST tương đồng và di truyền cùng nhau nên cơ thể F₁ trong thí nghiệm của Morgan giảm phân chỉ hình thành hai loại giao tử.

Hoạt động 3: Trình bày khái niệm di truyền liên kết.

Bài làm chi tiết:

Di truyền liên kết là hiện tượng các gene quy định các tính trạng cùng nằm trên một NST có xu hướng di truyền cùng nhau trong quá trình giảm phân.

Hoạt động 4: Dựa vào kiến thức đã học, phân biệt quy luật di truyền liên kết với di truyền phân li độc lập bằng cách hoàn thành vào vở theo mẫu Bảng 45.1

Bảng 45.1. Phân biệt di truyền liên kết với di truyền phân li độc lập

Bài làm chi tiết:

II. ỨNG DỤNG VỀ DI TRUYỀN LIÊN KẾT

Câu hỏi: Di truyền liên kết có ý nghĩa như thế nào trong nông nghiệp? Nêu ví dụ.

Bài làm chi tiết:

Trong sản xuất nông nghiệp, người ta có thể ứng dụng quy luật di truyền liên kết để chọn được những nhóm tính trạng tốt luôn đi cùng với nhau, phù hợp với mục tiêu sản xuất của con người.

Ví dụ:

- Chuyển gene để tạo thành nhóm gene quy định cây trồng có sức đề kháng với thuốc diệt cỏ, thuốc diệt côn trùng, tăng sản lượng hoặc nâng cao giá trị dinh dưỡng.

- Ở ngô, gene oy1 mã hóa enzyme tham gia tổng hợp diệp lục và gene orp2 mã hoá enzyme tham gia chuyển hóa tryptophan đều nằm trên cánh ngắn của nhiễm sắc thể số 10, sự liên kết của hai gene này được ứng dụng trong việc chọn lọc các giống ngô có khả năng quang hợp và chuyển hóa tryptophan cao, tích luỹ nhiều chất dinh dưỡng nhằm tăng năng suất cây trồng.