Soạn mới giáo án Địa lí 8 CTST bài 10: Vai trò của tài nguyên khí hậu và tài nguyên nước

Hình 1

Hình 2

Hình 3

Hình 4

Hình 5

Hình 6

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Ảnh hưởng của khí hậu đối với sản xuất nông nghiệp

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia HS cả lớp thành các nhóm nhỏ (6 HS/nhóm).

- GV hướng dẫn các nhóm thảo luận và phổ biến kĩ thuật XYZ:

+ X (số người trong nhóm): 6 người.

+ Y (số ý kiến mỗi người cần đưa ra): tối thiểu 2 ý kiến cho từng câu hỏi gợi ý.

+ Z (số phút dành cho mỗi người): 3 phút/người. 

- GV giao nhiệm vụ cụ thể cho các nhóm: 

Khai thác Hình 10.1, 10.2, mục Em có biết, thông tin mục 1a SGK tr.127, 128 và trả lời câu hỏi: Em hãy phân tích những ảnh hưởng của khí hậu đối với sản xuất nông nghiệp ở nước ta. 

- GV nêu câu hỏi gợi mở cho HS thảo luận:

+ Nêu những đặc điểm của nền nông nghiệp nhiệt đới ở nước ta.

+ Khí hậu phân hóa đa dạng tạo nên sự đa dạng về sản phẩm nông nghiệp như thế nào?

+ Nêu các vùng chuyên canh sản xuất nông nghiệp ở nước ta.

+ Khí hậu nước tra gây ra những khó khăn gì cho sản xuất nông nghiệp? 

- GV trình chiếu cho HS quan sát thêm hình ảnh, video có liên quan đến ảnh hưởng của khí hậu đối với sản xuất nông nghiệp:

Ảnh hưởng tích cực của khí hậu đối với sản xuất

Ảnh hưởng tiêu cực của khí hậu đối với sản xuất

https://www.youtube.com/watch?v=aW_qybqUyAw&t=28s

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập:

- HS viết 2 ý kiến cho từng câu hỏi gợi ý trong vòng 3 phút và tiếp tục chuyển cho người bên cạnh. 

- Các nhóm HS tiến hành thảo luận, thống nhất ý kiến. 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 nhóm nêu những ảnh hường của khí hậu đối với sản xuất nông nghiệp ở nước ta. 

- GV yêu cầu các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến cho nhóm bạn (nếu có). 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, kết luận: Khí hậu có những tác động sâu rộng đến sản xuất nông nghiệp, có khả năng thách thức an ninh lương thực trong tương lai.

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới. 

1. Vai trò của khí hậu

a. Ảnh hưởng của khí hậu đối với sản xuất nông nghiệp

- Ảnh hưởng tích cực:

+ Phát triển nền nông nghiệp nhiệt đới: cây trồng, vật nuôi có giá trị kinh tế, năng suất cao. 

+ Hoạt động trồng trọt diễn ra quanh năm (2 – 3 vụ/năm), nhiều hình thức canh tác (xen canh, luân canh, gối vụ,..).

+ Đa dạng về sản phẩm nông nghiệp: vùng nhiệt đới, cận nhiệt và ôn đới. 

+ Thúc đẩy hình thành các vùng chuyên canh nông nghiệp:

• Trung du và miền núi Bắc Bộ: vùng chuyên canh cây công nghiệp lâu năm; cây dược liệu cận nhiệt và ôn đới.
• Đông Nam Bộ và Tây Nguyên: vùng chuyên canh cây công nghiệp lâu năm. 
• Đồng bằng sông Hồng và Đồng bằng sông Cửu Long: chuyên canh cây lúa. 

- Ảnh hưởng tiêu cực: 

+ Thiên tai thường xuyên xảy ra gây thiệt hại nặng nề cho sản xuất nông nghiệp.

+ Khí hậu nóng ẩm, dễ phát sinh sâu bệnh, giảm năng suất cây trồng và vật nuôi. 

Nhiệm vụ 2: Vai trò của khí hậu đối với phát triển du lịch

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi, sử dụng kĩ thuật “Think – Pair – Share”:

+ Think: HS độc lập về suy nghĩ, nêu ý tưởng.

+ Pair: HS bắt cặp, thảo luận với bạn cùng nhóm về ý tưởng của mình.

+ Share: Các nhóm gần nhau chia sẻ, thảo luận ý tưởng của nhóm mình với nhóm bạn trong 5 phút. 

- GV hướng dẫn HS khai thác Hình 6.1, 10.3, thông tin mục 1b SGK tr.128, 129, trả lời câu hỏi vào giấy A4 (thời gian thảo luận 15 phút): Phân tích vai trò của khí hậu đối với sự phát triển du lịch ở một số điểm du lịch nổi tiếng của nước ta.

- GV nêu câu hỏi gợi mở cho các nhóm thảo luận:

+ Ảnh hưởng tới tổ chức, thực hiện du lịch.

+ Sự phân hóa đa dạng tạo nhiều điểm du lịch khác nhau ở nước ta.

+ Mùa du lịch ở nước ta.

+ Liên hệ 3 điểm du lịch Sa Pa, Tam Đảo, Đà Lạt trong SGK và một số địa điểm du lịch khác trong nước với đặc điểm khí hậu khác nhau. 

- GV cung cấp thêm cho HS quan sát thêm hình ảnh liên quan đến ảnh hưởng của khí hậu đối với hoạt động du lịch:

Hoạt động du lịch ở vùng núi cao

Du lịch nghỉ dưỡng

Tuyết rơi ở Sa Pa thu hút khách du lịch

Du lịch biển diễn ra quanh năm ở Nha Trang

Mưa bão cản trở hoạt động du lịch

- GV cung cấp thêm cho HS thông tin về địa điểm du lịch khác trong nước với đặc điểm khí hậu khác nhau (Đính kèm phía Nhiệm vụ 2). 

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận cặp đôi, khai thác hình ảnh, thông tin, sưu tầm thêm tư liệu và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 cặp nêu vai trò của khí hậu đối với sự phát triển du lịch ở một số điểm du lịch nổi tiếng của nước ta.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận: 

+ Khí hậu đóng vai trò quan trọng trong việc lựa chọn địa điểm du lịch vì nhiều điểm du lịch được liên kết chặt chẽ với môi trường tự nhiên. Một số loại hình du lịch cần những điều kiện khí hậu rất đặc biệt (du lịch bãi biển, thể thao mùa đông, du lịch y tế chăm sóc sức khỏe). 

+ Khí hậu ảnh hưởng mạnh mẽ và đóng vai trò quan trọng đến khả năng cạnh tranh, phát triển bền vững của ngành du lịch.

- GV chuyển sang nội dung mới.

b. Vai trò của khí hậu đối với phát triển du lịch

- Điều kiện thuận lợi về nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, độ trong lành của không khí, tạo tiền đề phát triển du lịch nghỉ dưỡng.

- Khí hậu phân hóa da dạng, tạo điều kiện hình thành các điểm du lịch hấp dẫn. 

- Khí hậu phân hóa theo từng miền, tạo nét đặc trưng riêng. Mùa hè là mùa du lịch quan trọng nhất ở nước ta. 

Thông tin: Thành phố Nha Trang (Khánh Hòa) là một điểm du lịch nổi tiếng của nước ta. Nha Trang có khí hậu nhiệt đới gió mùa, nóng quanh năm, nhiệt độ không khí trung bình năm khoảng 27 °C. Điều kiện khí hậu tạo thuận lợi cho các hoạt động du lịch biển diễn ra gần như quanh năm ở Nha Trang.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV sử dụng phương pháp thuyết giảng, nêu khái niệm “sử dụng tổng hợp tài nguyên nước”: Nguồn nước ở lưu vực sông được sử dụng vào nhiều mục đích: giao thông, du lịch, sinh hoạt, tưới tiêu, đánh bắt và nuôi trồng thủy sản, thủy điện,…. Việc sử dụng tổng hợp tài nguyên nước ở một lưu vực sông có vai trò quan trọng đối với sản xuất và sinh hoạt của người dân. 

- GV chia HS cả lớp thành các thành các nhóm nhỏ (4 HS/nhóm).

- GV giao nhiệm vụ cho các nhóm, cụ thể như sau:

Khai thác Hình 10.4, thông tin mục 2 SGK tr.129, 130 và trả lời câu hỏi: Em hãy lấy ví dụ chứng minh tầm quan trọng của việc sử dụng tổng hợp tài nguyên nước ở một lưu vực sông. 

- GV hướng dẫn HS trong mỗi nhóm làm việc độc lập, ghi lại phần trình bày của mình và thảo luận cùng nhóm. Các thành viên ngồi theo vị trí như sau:

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận theo nhóm, khai thác hình ảnh, tư liệu trong mục và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 nhóm lấy ví dụ chứng minh tầm quan trọng của việc sử dụng tổng hợp tài nguyên nước ở một lực sông (Đính kèm phía dưới Hoạt động 2). 

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV nhận xét, đánh giá và kết luận: Tài nguyên nước ở lưu vực sông của nước ta là nguồn tài nguyên quý giá cho sự phát triển, cung cấp cho nhu cầu thiết yếu của cuộc sống. Để đảm bảo tính bền vững, sử dụng tổng hợp tài nguyên nước ở một lưu vực sông, nguồn nước cần được quản lí một cách hệ thống (trạng thái tự nhiên; nhu cầu dùng nước – sinh hoạt, nông nghiệp, công nghiệp, môi trường).

2. Tầm quan trọng của việc sử dụng tổng hợp tài nguyên nước ở lưu vực sông

Sử dụng tổng hợp tài nguyên nước ở một lưu vực sông có tầm quan trọng đối với sự tồn tại, phát triển của con người và phát triển bền vững kinh tế:

- Đảm bảo sử dụng hợp lí nguồn nước, tránh gây ô nhiễm môi trường nước.

- Đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế.

- Gắn kết, hợp tác giữa các địa phương trong lưu vực về việc sử dụng nguồn tài nguyên nước. 

Trường THCS:………………………………………….

Lớp:……………………………………………………..

Họ và tên:……………………………………………….

PHIẾU BÀI TẬP SỐ 1

 ĐỊA LÍ 8 – CHÂN TRỜI SÁNG TẠO

BÀI 10: VAI TRÒ CỦA TÀI NGUYÊN KHÍ HẬU VÀ TÀI NGUYÊN NƯỚC

Khoanh tròn vào chữ cái đặt trước câu trả lời đúng:

Câu 1: Ở nước ta, nền nông nghiệp chủ yếu mang tình chất:

Câu 2: Đồng bằng sông Hồng là vùng chuyên canh:

A. Cây công nghiệp lâu năm.

B. Cây dược liệu.

C. Cây cận nhiệt và ôn đới.

D. Cây lương thực, thực phẩm.

Câu 3: Ý nào sau đây không đúng về ảnh hưởng của khí hậu đến nông nghiệp nước ta?

A. Dễ gây phát sinh sâu bệnh, giảm năng suất cây trồng, vật nuôi.

B. Tạo điều kiện phát triển mạnh các cây trồng của vùng ôn đới.

C. Nhiều thiên tai gây thiệt hại nặng nề đến nông nghiệp.

D. Cho phép phát triển nhiều cây trồng và vật nuôi có giá trị.

Câu 4: Một số cây ăn quả nhiệt đới ở nước ta là:

A. Chuối, đu đủ, sầu riêng, xoài.

B. Chuối, đu đủ, đào, mận.

C. Chuối, đu đủ, dâu, đào.

D. Chuối, đu đủ, lê, cam.

Câu 5: Cây công nghiệp lâu năm, cây dược liệu chủ yếu của vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ là:

A. Cao su, hồ tiêu, cà phê.

B. Chè, hồ tiêu, cà phê.

C. Cà phê, chè, cao su.

D. Chè, quế, hồi.

Câu 6: Cây công nghiệp lâu năm được trồng chủ yếu ở cùng Đông Nam Bộ và Tây Nguyên là: 

A. Cao su, hồ tiêu, cà phê.

B. Chè, hồ tiêu, cà phê.

C. Cà phê, chè, cao su.

D. Chè, quế, hồi.

Câu 7: Ý nào sau đây không đúng về ngành trồng trọt ở nước ta?

A. Hoạt động trồng trọt ở nước tra diễn ra quanh năm.

B. Sản phẩm của ngành trồng trọt đa dạng.

C. Hoạt động trồng trọt ở nước ta có nhiều hình thức canh tác.

D. Hoạt động trồng trọt ở nước ta diễn ra chủ yếu vào mùa hạ.

Câu 8: Ý nào sau đây không đúng về ảnh hưởng của khí hậu đến ngành du lịch của nước ta?

A. Khí hậu tạo tính mùa: mùa hè là mùa du lịch quan trọng ở nước ta.

B. Khí hậu thuận lợi giúp nước ta phát triển du lịch ở mọi địa phương.

C. Khí hậu nước ta không phù hợp cho phát triển du lịch nghỉ dưỡng.

D. Khí hậu nước ta phân hóa tạo nhiều điểm du lịch.