Soạn mới giáo án Tin học ứng dụng 11 kết nối tri thức bài 18: Thực hành xác định cấu trúc bảng và các trường khoá

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ:

- GV đặt vấn đề:

+ Mỗi bản thu âm có các thông tin: tên bản nhạc, nhạc sĩ và ca sĩ thể hiện.

+ Quy ước: nhạc sĩ sáng tác bản nhạc là nhạc sĩ hoặc nhóm nhạc sĩ sáng tác một bản nhạc; ca sĩ là ca sĩ hay nhóm ca sĩ biểu diễn. Một bản nhạc có thể được một số ca sĩ thể hiện nên sẽ có những bản thu âm khác nhau. Không có hai bản thu âm khác nhau cho một bản nhạc có cùng ca sĩ thể hiện.

- GV giới thiệu ví dụ về một bản ghi chép các bản thu âm nhạc (bảng 18.1) và đặt câu hỏi yêu cầu HS trả lời:

+ Những bản nhạc nào có hai bản thu âm?

+ Nhạc sĩ nào có nhiều bản nhạc được thu âm?

+ Ca sĩ Lê Dung thể hiện bao nhiêu bản thu âm?

 Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập:

- HS xác định được bài toán.

- GV hỗ trợ, quan sát.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận:

- Đại diện HS lên bảng thực hiện thao tác.

- HS còn lại quan sát, nhận xét.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện:

- GV nêu nhận xét, chuyển sang nhiệm vụ thực hành tiếp theo.

1. Xem xét bài toán

- Ta sẽ quy ước nói đến nhạc sĩ sáng tác bản nhạc là nói đến tên một nhạc sĩ hay tên một nhóm nhạc sĩ sáng tác bản nhạc đó. Tương tự như vậy, ta cũng quy ước khi nói đến tên ca sĩ là nói đến một ca sĩ hay một nhóm ca sĩ biểu diễn tác phẩm.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ:

- GV yêu cầu HS tự đưa ra danh sách các dữ liệu phải lưu trữ, viết thành dãy.

- GV đặt câu hỏi gợi ý:

+ Có đánh số thứ tự bản thu âm hay không?

+ Tên các dữ liệu được liệt kê sẽ là tên trường dữ liệu – cần phải tuân thủ quy tắc đặt tên trường?

+ Trường khóa là trường nào?

- GV tổng kết và đưa ra danh sách các dữ liệu cần lưu trữ dưới dạng mô tả một bảng có các trường dữ liệu với các tên gọi cụ thể.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập:

- HS xác định được cấu trúc bảng.

- GV hỗ trợ, quan sát.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận:

- Đại diện HS lên bảng thực hiện thao tác.

- HS còn lại quan sát, nhận xét.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện:

- GV nêu nhận xét, chuyển sang nhiệm vụ thực hành tiếp theo.

2. Xác định cấu trúc bảng

- Thông tin quản lí bao gồm: Số hiệu bản thu âm (STT), tên bản nhạc, tên nhạc sĩ sáng tác, tên ca sĩ thể hiện. Từ đó có thể hình dung một bảng dữ liệu tên là banthuam, với các trường idBanthuam (để lưu số hiệu bản thu âm), tenBannhac (để lưu tên bản nhạc), tenNhacsi (để lưu tên nhạc sĩ), tenCasi (để lưu tên ca sĩ) và viết mô tả ngắn gọn ở dạng:

banthuam(idBanthuam, tenBannhac,tenNhacsi,tenCasi)

trong đó, trường idBanthuam là trường khóa chính.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ:

- GV đặt câu hỏi:

+ Tổ chức lại bảng dữ liệu nhằm mục đích gì?

+ Tổ chức lại bảng dữ liệu cần thực hiện những công việc nào?

- GV nêu vấn đề: Trường tenCasi có giá trị lặp lại, tên ca sĩ dài, làm lớn dung lượng lưu trữ và khó khăn khi sửa chữa.

- GV chiếu hình ảnh bảng casi và hai trường khóa idCasi và trường tenCasi (bảng 18.2) để minh họa.

­- GV nêu câu hỏi: Để khắc phục hạn chế này, cách làm tốt hơn là gì?

- GV kết luận về cách hạn chế dư thừa do việc lặp lại tên ca sĩ.

- GV đặt vấn đề: Tương tự, một bản nhạc có thể có nhiều bản thu âm khác nhau do những ca sĩ khác nhau thể hiện và tên nhạc sĩ bị lặp lại do một nhạc sĩ có thể sáng tác nhiều bản nhạc.

- GV nêu câu hỏi: Để khắc phục hạn chế này, cách làm tốt hơn là gì?

- GV kết luận về cách hạn chế dư thừa do lặp tên nhạc sĩ và ban nhạc.

- GV chiếu các bảng dữ liệu sau khi được tổ chức lại (hình 18.1) cho HS thấy được sự khác nhau sau khi tổ chức lại bảng dữ liệu.

- GV đặt câu hỏi để HS thấy được lợi ích của tổ chức CSDL như trên:

+ Nếu cần sửa tên bản nhạc "Trường ca Sông Lô" ở bảng 18.1 cần sửa ở những dòng nào? Phải sửa mấy lần? Nếu hai lần sửa khác nhau thì dữ liệu còn nhất quán không?

+ Với cách tổ chức CSDL thành 4 bảng như trên, cần sửa tên bản nhạc ở bảng nào? Phải sửa mấy lần?

+ Tương tự trong các trường hợp với tên ca sĩ và tên nhạc sĩ.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập:

- HS tổ chức lại được bảng dữ liệu.

- GV hỗ trợ, quan sát.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận:

- Đại diện HS lên bảng thực hiện thao tác.

- HS còn lại quan sát, nhận xét.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện:

- GV nêu nhận xét, chuyển sang nhiệm vụ thực hành tiếp theo.

3. Tổ chức lại bảng dữ liệu

- Phân tích và sắp xếp lại bảng dữ liệu để hạn chế lượng dữ liệu lặp lại.

Bước 1. Đầu tiên là hạn chế dữ liệu dư thừa do việc lặp lại tên ca sĩ, có thể khá dài, chiếm nhiều dung lượng lưu trữ. Do sự lặp lại này, mỗi lần sửa tên một ca sĩ ở tất cả các dòng có tên ca sĩ này. Nếu sót hoặc sửa khác nhau thì dữ liệu sẽ mất tính nhất quán.

Giải pháp giúp cho việc kiểm soát tính nhất quán tên ca sĩ là tạo bảng casi (idCasi, tenCasi). Khi đó bảng bản thu âm sẽ có dạng: banthuam (idBanthuam, tenBannhac, tenNhacsi, idCasi).

Bước 2. Tương tự, đối với bản nhạc, giải pháp là tạo bảng bản nhạc: bannhac (idBannhac, tenBannhac, tenNhacsi). Khi đó bảng thu âm sẽ có dạng: banthuam (idBanthuam, idBannhac, idCasi).

Bước 3. Tương tự đối với tên nhạc sĩ trong bảng bản nhạc, giải pháp là tạo bảng nhạc sĩ: nhacsi (idNhacsi, tenNhacsi), bảng bản nhạc sẽ có dạng: bannhac (idBannhac, tenBannhac, idNhacsi).

- Tổng kết lại, CSDL sau khi tổ chức lại gồm 4 bảng như sau:

casi (idCasi, tenCasi)

nhacsi (idNhacsi, tenNhacsi)

bannhac(idBannhac, tenBannhac, idNhacsi)

banthuam(idBanthuam, idBannhac, idCasi)