Soạn mới giáo án Tin học ứng dụng 11 kết nối tri thức bài 25: Phần mềm chỉnh sửa ảnh

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS hoạt động nhóm đôi thảo luận trả lời câu hỏi Hoạt động 1:

Trong các quảng cáo về ưu điểm của điện thoại, em thường nghe nói đến camera nhiều megapixel. Em có biết megapixel là gì và ý nghĩa thế nào với máy ảnh không?

- GV yêu cầu HS đọc hiểu mục 1 tr.116 - 117 để hình thành kiến thức mới về ảnh số, điểm ảnh, độ phân giải, số lượng điểm ảnh.

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi trả lời câu hỏi củng cố tr.117 SGK:

Một ảnh có kích thước 600 × 600 pixel nếu in với độ phân giải 100 dpi có kích thước gấp mấy lần ảnh đó in với độ phân giải 200 dpi?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập:

- HS đọc thông tin mục 1 SGK tr.116 - 117, quan sát ví dụ và thực hiện nhiệm vụ được giao.

- GV quan sát, hướng dẫn (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận:

- GV mời đại diện 1 - 2 nhóm trình bày kết quả thảo luận.

Câu hỏi Hoạt động 1 tr.116 SGK:

+ Megapixel là giá trị thể hiện số lượng điểm ảnh theo đơn vị triệu.

+ Số lượng điểm ảnh được tính bằng tích số điểm ảnh của chiều rộng nhân với chiều cao của bức ảnh.

Câu hỏi củng cố tr.117 SGK:

+ Độ phân giải 100 dpi: ảnh in cỡ 6 × 6 inch

+ Độ phân giải 200 dpi: ảnh in cỡ 3 × 3 inch

→ Ảnh in tại 100 dpi có kích thước gấp hai lần theo cả chiều dài và chiều rộng so với ảnh in tại 200 dpi.

- Các nhóm khác nhận xét, bổ sung cho nhóm bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện:

- GV nhận xét, đánh giá và chốt kiến thức.

- GV chuyển sang hoạt động tiếp theo.

1. Giới thiệu ảnh số.

- Ảnh số (digital image) là biểu diễn số của hình ảnh.

- Ảnh bitmap là tập hợp các điểm ảnh (pixel). Mỗi điểm ảnh thường có dạng hình vuông nhỏ xác định bởi cặp (x, y) tương ứng với vị trí của điểm trên ảnh và được gán vào một bộ giá trị hữu hạn, rời rạc để biểu thị màu sắc, mật độ và cường độ tại điểm ảnh đó.

- Độ rõ nét của hình ảnh phụ thuộc vào độ phân giải, thường được xác định bởi số điểm ảnh trên một inch (dpi hay ppi).

Ví dụ: Ảnh cỡ 10 × 15 cm (xấp xỉ 4 × 6 inch) có độ phân giải 300 dpi.

→ Chiều rộng là 4 × 300 = 1200 (pixel).

Chiều dài là 6 × 300 = 1800 (pixel).

Nếu tệp ảnh 1200 × 1800 pixel này được in với độ phân giải 400 dpi.

→ Ảnh nhận được có kích thước cơ 3 × 4,5 inch.

- Megapixel là giá trị thể hiện số lượng điểm ảnh theo đơn vị triệu.

Ví dụ: camera chụp ảnh có kích thước 2560 × 1920 pixel có 4 915 200 điểm ảnh ≈ 5 triệu điểm ảnh được gọi là 5 megapixel.

⇨ Kết luận:

- Ảnh số được xác định bởi tập hợp các điểm ảnh, mỗi điểm ảnh có một bộ giá trị thể hiện màu sắc và cường độ.

- Độ phân giải của ảnh thường được xác định bằng số điểm ảnh trên một inch, độ phân giải càng cao thì ảnh càng rõ nét.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ

- GV tổ chức cho các nhóm HS tiếp tục hoạt động.

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm, vận dụng kiến thức đã biết về phần mềm chỉnh sửa ảnh, trả lời Hoạt động 2 tr.117 SGK:

Sau khi chụp ảnh kỉ yếu lớp, Minh tập hợp và chỉnh lại các ảnh trước khi in. Em có biết Minh có thể dùng phần mềm nào để thực hiện việc đó không?

- Sau khi HS trả lời câu hỏi, GV dẫn dắt HS vào phần kiến thức mới: Photoshop và công cụ mạnh để sử dụng trong trường hợp này, nhưng là phần mềm không miễn phí. Trong khi đó, GIMP có thể sử dụng để xử lí tốt tương đương các yêu cầu và hoàn toàn miễn phí.

- GV hướng dẫn HS cài đặt GIMP: Truy cập vào trang web http://www.gimp.org/downloads, chọn bản phù hợp tải về và cài đặt theo hướng dẫn .

- GV yêu cầu HS đọc hiểu mục 2, quan sát Hình 25.2 tr.117 - 118 SGK để hình thành kiến thức về giao diện của GIMP và một số thao tác cơ bản.

- GV giới thiệu cho HS về giao diện của GIMP:

Hình 25.2. Chế độ hiển thị một cửa sổ của GIMP

- GV hướng dẫn HS chỉnh theme và icon theme để xem xét tác động của các theme này.

- GV hướng dẫn HS một số thao tác cơ bản: phóng to hay thu nhỏ ảnh, cắt ảnh, xoay ảnh.

- GV chuẩn bị một vài bức ảnh để HS thực hành một số thao tác cơ bản.

- GV chú ý HS:

+ Các hộp thoại không hiển thị có thể do bị Hide, nếu không thấy thanh công cụ thì nháy chuột vào Windows để kiểm tra xem Hide docks có đang được chọn không.

+ Trong khi thao tác, nếu không thấy Toolbox thì nhấn tổ hợp phím Ctrl + B.

- Sau khi hình thành thành kiến thức về phần mềm chỉnh sửa ảnh, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi củng cố tr.118 SGK:

1. Để xử lí một bức ảnh thiếu sáng em sử dụng những phần mềm nào sau đây?

2. Để thay đổi giao diện hiển thị một cửa sổ của phần mềm GIMP, em thực hiện như thế nào?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập:

- HS thảo luận nhóm, đọc SGK, quan sát Hình 25.1 và hướng dẫn của GV,  trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận:

- GV mời đại diện 1 - 2 nhóm HS trả lời câu hỏi Hoạt động 2 tr.118 SGK:

Photoshop, snapseed, prisma, VSCO,...

- GV mời 1 - 2 HS lên trình bày và thực hành các thao tác phóng to hay thu nhỏ ảnh, cắt ảnh, xoay ảnh.

- GV mời 1 - 2 HS trả lời câu hỏi Củng cố tr.118 SGK:

1. A.

2. Nháy chuột chọn Windows → Single-window Mode.

- Các HS khác nhận xét, bổ sung cho nhóm bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện:

- GV nhận xét, đánh giá kết quả thảo luận của HS.

- GV tổng kết kiến thức và yêu cầu HS ghi chép vào vở.

2. Phần mềm chỉnh sửa ảnh

a) Giao diện của GIMP

- Màn hình làm việc của GIMP có chế độ mặc định là nhiều cửa sổ, mỗi cửa sổ hiển thị một chức năng của GIMP.

Để chuyển sang chế độ một cửa sổ: chọn Windows → Single-window Mode.

- Giao diện GIMP bao gồm:

1. Thanh bảng chọn: chứa các lệnh thường dùng liên quan đến tệp ảnh, các lệnh mở, lưu tệp ảnh.

2. Bảng công cụ: chứa các công cụ cơ bản của phần mềm như di chuyển, sao chép, cắt phần ảnh đang chọn, thêm chữ, tạo các hiệu ứng đặc biệt,...

3. Hộp tùy chọn công cụ: nằm dưới hộp công cụ, hiển thị các thuộc tính liên quan đến công cụ đang sử dụng.

4. Vùng hiển thị ảnh: hiển thị ảnh đang chỉnh sửa. Có thể quan sát và so sánh ảnh trước và sau mỗi bước chỉnh sửa bằng cách chọn chế độ xem trước (Split view) ở khung bên phải.

5. Các hộp chức năng: gồm phần trên chứa các hộp tùy chọn của cọ vẽ (Brushes), mẫu màu (Patterns), chuyển màu (Gradients), phía dưới là hộp quản lí lớp ảnh (Layer), hộp quản lí kênh màu (Channels)...

⇨ Kết luận:

- Thông tin ảnh bitmap được biểu thị bằng các điểm ảnh, mỗi điểm ảnh tương ứng với một vị trí trên ảnh với màu sắc xác định.

- GIMP là phần mềm chỉnh sửa ảnh bitmap miễn phí.

b) Một số thao tác cơ bản

- Mở tệp ảnh trong GIMP bằng lệnh File → Open hoặc kéo thả tệp ảnh vào màn hình GIMP.

- Các chức năng cơ bản nhất trong chỉnh sửa ảnh gồm:

+ Phóng to hay thu nhỏ ảnh: Chọn nút lệnh Zoom  → nháy chuột vào vị trí muốn phóng to hay thu nhỏ. Hoặc có thể nhấn giữ phím Ctrl và lăn nút cuộn của chuột để phóng to hay thu nhỏ tại vị trí của con trỏ.

+ Cắt ảnh: Chọn nút lệnh Crop , kéo thả chuột để chọn phần ảnh được giữ lại → kéo thả chuột tại các điểm trên viền khung để thay đổi phần ảnh được chọn → kéo thả các điểm bên trong khung để di chuyển ảnh gốc. Nhấn phím Enter để thực hiện cắt ảnh. Nhấn phím Esc để bỏ chọn ảnh.

+ Xoay ảnh: Chọn nút lệnh Rotate  hoặc nhấn tổ hợp phím Shift + R. Có thể nhập góc xoay và tâm xoay hoặc kéo thả chuột trực tiếp trên ảnh.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ

- GV chuẩn bị sẵn một số tệp theo yêu cầu của bài thực hành.

- GV chia lớp thành các nhóm thực hành, mỗi nhóm 2 - 3 HS.

- GV giao nhiệm vụ, yêu cầu các nhóm HS đọc hướng dẫn và quan sát hình 25.3 - 25.10 SGK tr.119 - 121:

Nhiệm vụ 1. Mở tệp, quan sát, phóng to, thu nhỏ ảnh trên màn hình.

Nhiệm vụ 2. Thay đổi kích thước và độ phân giải ảnh.

Nhiệm vụ 3. Thực hiện xoay ảnh, cắt ảnh, xuất ra tệp tin ảnh JPG.

- GV yêu cầu các nhóm thảo luận, phân công nhiệm vụ và thực hành tạo sản phẩm ảnh số.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập:

- HS thảo luận nhóm, đọc hướng dẫn và quan sát Hình 25.3 - 25.10 SGK tr.119 - 121, thực hành nhiệm vụ được giao.

- GV quan sát, hướng dẫn.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận:

- Các nhóm báo cáo sản phẩm thực hành.

- Các HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện:

- GV nhận xét sản phẩm thực hành của HS.

- GV chỉ ra một vài lỗi và hướng dẫn chỉnh sửa (nếu có).

- GV chốt kiến thức và chuyển sang hoạt động tiếp theo.

3. Thực hành

Nhiệm vụ 1. Mở tệp, quan sát, phóng to, thu nhỏ ảnh trên màn hình

Bước 1. Khởi động GIMP và mở tệp ảnh.

Bước 2. Chọn nút lệnh Zoom  trong bảng công cụ Trong phần tùy chọn công cụ, chọn Zoom in nếu muốn phóng to, chọn Zoom out nếu muốn thu nhỏ.

Hình 25.3. Tùy chọn công cụ Zoom

Bước 3. Nháy chuột vào vị trí muốn phóng to, thu nhỏ. Có thể nhấn giữ phím Ctrl trong khi lăn nút cuộn của chuột.

Nhiệm vụ 2. Thay đổi kích thước ảnh và độ phân giải của ảnh

Bước 1. Mở tệp ảnh cần thay đổi các thông số kích thước và độ phân giải

Bước 2. Chọn Image Scale Image.

Bước 3. Thay đổi các kích thước chiều ngang hoặc chiều cao trong các tương ứng Width hay Height. Thay đổi độ phân giải trong các ô X resolution hay Y resolution tuỳ theo mục đích. Rồi nháy nút Scale.

Hình 25.4. Thiết lập kích thước hoặc độ phân giải cho ảnh

Hình 25.5. In một ảnh với các độ phân giải khác nhau trên cùng cỡ giấy ảnh

Nhiệm vụ 3. Thực hiện xoay ảnh, cắt ảnh, xuất ra tệp tin ảnh JPG

Bước 1. Mở tệp ảnh có hình bị nghiêng và có nhiều đối tượng không phù hợp. Cần xoay để cho hình thẳng lại và cắt bớt để bố cục ảnh đẹp hơn.

Hình 25.6. Ảnh chụp bị nghiêng

Bước 2. Chọn nút lệnh Rotate hoặc nhấn tổ hợp phím Shift+R.

Bước 3. Kéo thả chuột để xoay ảnh đến khi ưng ý. Cách khác, thay đổi giá trị góc quay (Angle), tâm quay trên hộp Rotate rồi nháy chuột vào nút Rotate để xoay hoặc nháy chuột vào nút Reset nếu muốn quay lại hình ảnh ban đầu.

Hình 25.7. Hộp Rotate điều chỉnh thông số quay

Hình 25.8. Ảnh sau khi xoay

Bước 4. Để cắt ảnh, em chọn nút lệnh Crop  hoặc nhấn tổ hợp phím Shift+C.

Bước 5. Kéo thả chuột chọn phần ảnh cần giữ lại.

Bước 6. Thay đổi kích thước và vị trí của khung hình bằng cách kéo thả các nút trên khung. Kéo thả ảnh để di chuyển phần ảnh được giữ lại.

Bước 7. Nhấn phím Enter để hoàn thành việc cắt ảnh.

Hình 25.9. Thao tác cắt ảnh

Bước 8. Đề xuất ảnh dạng jpg, chọn File → Export. Hộp thoại Export Image xuất hiện.

Bước 9. Nhập tên và đường dẫn cho tệp ảnh.

Hình 25.10. Hộp thoại Export Image

Bước 10. Nếu muốn thay đổi định dạng ảnh, nháy chuột vào ô Select File Type và chọn loại định dạng.

Bước 11. Chọn Export, một cửa sổ mới xuất hiện ra cho phép điều chỉnh các thông số của ảnh xuất. Nháy chuột chọn nút Export để thực hiện.

Lưu ý: Lệnh Save trong GIMP chỉ sử dụng để lưu tệp tin đang làm việc ở định dạng xcf.