Soạn siêu ngắn kinh tế pháp luật 11 cánh diều bài 7 Ý tưởng, cơ hội kinh doanh và các năng lực cần thiết của người kinh doanh

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Em hãy chia sẻ với bạn một ý tưởng kinh doanh mà em thấy hấp dẫn

Hướng dẫn trả lời:

Mở phòng tập GYM: "EcoFit - Phòng Gym Cảm Hứng Xanh"

EcoFit là một phòng gym được thiết kế với mục tiêu chính là kết hợp việc rèn luyện thể lực với việc bảo vệ môi trường và tạo cơ hội tham gia vào các hoạt động bảo vệ tự nhiên. Ý tưởng này kết hợp giữa khía cạnh sức khỏe cá nhân và tư duy xanh hơn để cùng nhau xây dựng một cộng đồng yêu thể thao và môi trường.

Các yếu tố chính có thể bao gồm:

• Năng lượng tái tạo

• Máy tập sử dụng năng lượng điện động

• Tạo cơ hội tái chế và tái sử dụng

• Cây xanh và không gian thiên nhiên

• Chương trình giảm giá dựa trên tác động môi trường

• Các lớp hướng dẫn thể dục ngoài trời 

• Sản phẩm thân thiện với môi trường

KHÁM PHÁ

1. Ý tưởng kinh doanh

a. Ý tưởng kinh doanh và sự cần thiết của ý tưởng kinh doanh.

Câu hỏi: Em hãy đọc trường hợp, quan sát sơ đồ và trả lời câu hỏi:

Trường hợp, sơ đồ (Trang 45, 46 SGK)

a. Theo em, vì sao các hãng sản xuất điện thoại luôn cần phải có ý tưởng kinh doanh?

b. Em hãy khai thác nội dung trong hình ảnh để làm rõ các dấu hiệu nhận diện một ý tưởng kinh doanh?

Hướng dẫn trả lời:

a. Để duy trì sự cạnh tranh, tăng doanh số, thu được lợi nhuận cao, duy trì thị phần và mở rộng sự phát triển trong tương lai, các nhà sản xuất điện thoại phải luôn phát triển ý tưởng kinh doanh sáng tạo.

b. Các yếu tố để xác định một ý tưởng kinh doanh xuất sắc bao gồm:

- Tính độc đáo, được thể hiện thông qua việc sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn có những điểm đặc biệt so với các sản phẩm hoặc dịch vụ khác trên thị trường.

- Tính sáng tạo và độc đáo, thể hiện qua việc sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn mang tính mới mẻ và khác biệt so với các sản phẩm hoặc dịch vụ khác trên thị trường.

- Tính hữu ích, được thể hiện qua việc sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng một cách hiệu quả và có giá trị kéo dài.

- Tính khả thi, được thể hiện qua việc sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn có khả năng thực hiện trong thực tế, không chỉ là ý tưởng khó khăn hoặc không khả thi.

- Lợi thế cạnh tranh, được thể hiện qua việc cách bạn kinh doanh phải cải thiện và cạnh tranh hơn so với các phương thức kinh doanh khác đang tồn tại.

b. Các nguồn giúp ý tưởng kinh doanh.

Câu hỏi: Em hãy đọc thông tin và trả lời câu hỏi

Thông tin 1, 2 (Trang 47 SGK)

a. Em hãy cho biết ý tưởng kinh doanh của các chủ thể được nhắc đến từ thông tin trên đến từ đâu từ các nguồn nào. Theo em nguồn tạo ý tưởng kinh doanh có vai trò như thế nào đối với quá trình kinh doanh của chủ thể.

b. Ngoài những nguồn trên theo em còn có những nguồn nào giúp tạo ý tưởng kinh doanh.

Hướng dẫn trả lời:

a. Theo em, quá trình kinh doanh của một chủ thể chịu sự ảnh hưởng quan trọng từ nguồn cảm hứng. Những nguồn cảm hứng này có thể phát sinh từ yếu tố bên trong như đam mê, kiến thức, hoặc khả năng tập hợp tài nguyên, cũng như từ cơ hội xuất phát từ môi trường bên ngoài.

b. Ngoài các nguồn cảm hứng đã nêu, có thêm những nguồn khác như sự hỗ trợ từ bạn bè, gia đình, hoặc việc học tập cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra ý tưởng kinh doanh.

2. Cơ hội kinh doanh

Câu hỏi: Em hãy quan sát sơ đồ, đọc trường hợp và trả lời câu hỏi

Sơ đồ, trường hợp (Trang 48, 49 SGK)

a. Em hãy khai thác nội dung của hình ảnh để làm rõ các dấu hiệu nhận diện một cơ hội kinh doanh và cho biết thế nào là cơ hội kinh doanh.

b. Theo em, các chủ thể sản xuất kinh doanh trường hợp trên đã nhận diện cơ hội kinh doanh như thế nào?

Hướng dẫn trả lời:

a. - Các dấu hiệu xác định một cơ hội kinh doanh tiềm năng:

• Tính hấp dẫn: cơ hội kinh doanh mang lại lợi nhuận hấp dẫn và đối mặt với ít sự cạnh tranh.
• Thời gian phù hợp: cơ hội kinh doanh phát triển đúng thời điểm, không quá sớm hoặc muộn so với thị trường.
• Tính ổn định: cơ hội kinh doanh có sự bền vững và kéo dài theo thời gian.
• Hướng đến thị trường: cơ hội kinh doanh tạo ra giá trị cho khách hàng và người tiêu dùng.

b. Theo quan điểm của em, các chủ thể trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh đã xác định cơ hội kinh doanh dựa trên lợi nhuận tiềm năng và khả năng đáp ứng nhu cầu của một tập hợp khách hàng, điều này đã dẫn đến việc tận dụng cơ hội để thỏa mãn nhu cầu đó.

3. Tầm quan trọng của việc xây dựng ý tưởng kinh doanh và xác định đánh giá các cơ hội kinh doanh.

Câu hỏi: Em hãy quan sát sơ đồ, đọc thông tin, trường hợp và trả lời câu hỏi

Sơ đồ, Thông tin, Trường hợp (Trang 49, 50 SGK)

a.  Em hãy quan sát sơ đồ trên để làm rõ mối quan hệ ý tưởng kinh doanh và cơ hội kinh doanh

b. Em hãy mô tả việc xác định, đánh giá cơ hội kinh doanh được thể hiện qua thông tin trên. Theo em, việc xác định đánh giá cơ hội kinh doanh có vai trò như thế nào?

c. Theo em, việc xây dựng ý tưởng không tốt và đánh giá không đúng cơ hội kinh doanh thì hiệu quả thu được không cao, thậm chí có thể khiến các chủ thể sản xuất kinh doanh thất bại.

Hướng dẫn trả lời:

a. Mối quan hệ giữa ý tưởng kinh doanh và cơ hội kinh doanh: Hai yếu tố này ảnh hưởng mạnh mẽ lẫn nhau, với cơ hội kinh doanh là kết quả của các tình huống thuận lợi tạo ra nhu cầu cho sản phẩm, trong khi ý tưởng kinh doanh là kế hoạch cụ thể để tận dụng những cơ hội đó.

b. Quá trình xây dựng ý tưởng và đánh giá cơ hội kinh doanh đóng một vai trò quan trọng trong sản xuất kinh doanh. Nếu ý tưởng không được xây dựng cẩn thận hoặc đánh giá cơ hội không chính xác, kết quả có thể không cao, thậm chí có thể dẫn đến thất bại trong hoạt động kinh doanh của chủ thể.

c. Khi việc xây dựng ý tưởng kinh doanh không đạt chuẩn và đánh giá cơ hội kinh doanh không chính xác, kết quả thu được có thể không cao, và điều này có thể gây ra sự thất bại trong hoạt động sản xuất kinh doanh của các chủ thể.

4. Các năng lực cần thiết của người kinh doanh

Câu hỏi: Em hãy đọc các trường hợp dưới đây và trả lời câu hỏi

Trường hợp 1, Trường hợp 2 (Trang 51 SGK)

a. Em hãy cho biết các chủ thể kinh doanh có các năng lực kinh doanh nào?

b. Theo em ngoài các năng lực trên, người kinh doanh cần có những năng lực nào nữa? Em hãy nêu những hiểu biết của em về năng lực đó?

Hướng dẫn trả lời:

a. - Năng lực kinh doanh của các chủ thể có thể bao gồm năng lực chuyên môn, nghiệp vụ; năng lực tổ chức và lãnh đạo; khả năng nắm bắt cơ hội và thiết lập mối quan hệ, và nhiều khía cạnh khác.

b. - Kỹ năng giao tiếp linh hoạt: là quan trọng để người lãnh đạo có thể tương tác hiệu quả với đội ngũ đa dạng và đạt được sự đồng thuận. Khả năng truyền đạt thông tin một cách rõ ràng và linh hoạt cũng là yếu tố quan trọng để đảm bảo mọi người hiểu rõ mục tiêu và nhiệm vụ.

- Kỹ năng giải quyết vấn đề: đóng vai trò quan trọng trong việc xử lý các thách thức và mâu thuẫn trong tập thể hoặc trong môi trường làm việc. Người lãnh đạo cần phải tìm ra các giải pháp tối ưu và khả thi để giải quyết vấn đề.

- Khả năng ra quyết định: ảnh hưởng lớn đến sự thành công của tổ chức hoặc tập thể. Người lãnh đạo cần phải có khả năng đánh giá tình hình, xác định rủi ro và đưa ra quyết định kịp thời.

- Tư duy chiến lược: là khả năng xây dựng kế hoạch dài hạn, định hướng và phát triển tổ chức hoặc doanh nghiệp. Điều này liên quan đến khả năng phân tích, lập kế hoạch và đưa ra quyết định chiến lược.

- Kỹ năng lập kế hoạch: đóng vai trò quan trọng trong việc xác định mục tiêu, phân công nhiệm vụ và quản lý thời gian và tài nguyên.

- Khả năng quản lý con người: liên quan đến việc hiểu và làm việc với các thành viên trong tổ chức hoặc tập thể, khuyến khích họ phát huy tối đa khả năng và giải quyết mâu thuẫn.

- Xây dựng sự tin cậy: yêu cầu người lãnh đạo phải thể hiện sự đáng tin cậy, năng lực và tính minh bạch để thu hút sự ủng hộ của đội ngũ.

- Truyền cảm hứng và tạo động lực: là khả năng của người lãnh đạo để khích lệ và động viên đội ngũ trong thời điểm khó khăn và giữ họ tập trung vào mục tiêu tương lai.

- Kỹ năng giao quyền hiệu quả: đòi hỏi người lãnh đạo phải biết cách giao việc và trao quyền cho nhân viên, đồng thời sẵn sàng hỗ trợ khi cần thiết.

- Khả năng giảng dạy và cố vấn: liên quan đến việc chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm để giúp người khác phát triển và vượt qua khó khăn.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em hãy lấy ví dụ về một ý tưởng kinh doanh và cơ hội kinh doanh trong một số lĩnh vực của nền kinh tế hiện nay?

Hướng dẫn trả lời:

Cửa hàng đồ gia dụng

Mọi hộ gia đình đều cần các sản phẩm trong lĩnh vực đồ gia dụng, làm cho nó trở thành một ngành hàng phổ biến và được sử dụng rộng rãi hiện nay. Vì lý do này, các nhà bán lẻ thường xem xét chúng như một lựa chọn kinh doanh hấp dẫn khi khởi nghiệp.

Trước khi bước vào lĩnh vực này, quan trọng nhất là phải xác định rõ thị trường mục tiêu của bạn nằm ở đâu và đối tượng mục tiêu là gì. 

Câu 2: Em đồng tình hay không đồng tình với ý kiến nào dưới đây? Vì sao?

a. Một ý tưởng kinh doanh mới có tính khả thi thể hiện ở việc phân biệt sản phẩm; dịch vụ mới với các sản phẩm/ dịch vụ hiện có.

b. Một ý tưởng kinh doanh rốt phải là một ý tưởng tạo ra sự khác biệt, chẳng hạn như sự tiện lợi, giá trị, tốc độ so với các dịch vụ hiện có.

c. Ý tưởng kinh doanh muốn thành công phải có ý tưởng mới hoàn toàn, chưa có người kinh doanh nào nghĩ ra ý tưởng đó,

d. Ý tưởng kinh doanh là xương sống của kế hoạch kinh doanh.

e. Ý tưởng kinh doanh chỉ là yếu tố phụ, vốn kinh doanh mới là yếu tố quan trọng nhất quyết định sự thành bại của doanh nghiệp.

g. Không cần thiết phải có ý tưởng kinh doanh, chỉ cần sao chép ý tưởng của một sản phẩm, dịch vụ khác cũng có thể thành công.

Hướng dẫn trả lời:

- Ý kiến A không đồng tình, vì: tính khả thi của ý tưởng kinh doanh thể hiện ở việc sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn có khả năng thực hiện thay vì chỉ là ý tưởng không thể thực hiện.

- Ý kiến B đồng tình, vì: sự khác biệt (ví dụ: sự tiện lợi, giá trị, tốc độ...) là biểu hiện của tính mới mẻ, sáng tạo và độc đáo trong ý tưởng kinh doanh.

- Ý kiến C không đồng tình, vì:

• Ý tưởng kinh doanh là những suy nghĩ và hành động sáng tạo, có tính khả thi và khả năng mang lại lợi nhuận trong kinh doanh.
• Trong kinh doanh, ý tưởng kinh doanh không nhất thiết phải hoàn toàn mới; bạn có thể cải tiến dựa trên ý tưởng kinh doanh đã tồn tại.

- Ý kiến D đồng tình, vì: ý tưởng kinh doanh là điểm xuất phát cho quá trình sản xuất kinh doanh. Xây dựng một ý tưởng kinh doanh độc đáo và sáng tạo giúp các chủ thể kinh tế đưa ra quyết định phù hợp nhất cho hoạt động sản xuất và kinh doanh của họ để đạt được lợi nhuận, duy trì lợi thế cạnh tranh và mở rộng phát triển trong tương lai.

- Ý kiến E không đồng tình, vì:

• Sự thành công hoặc thất bại của doanh nghiệp phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có ý tưởng và cơ hội kinh doanh.
• Nếu có nguồn vốn tốt nhưng thiếu ý tưởng kinh doanh độc đáo và không thể thực hiện, cùng với khả năng kinh doanh yếu kém, thì hoạt động sản xuất và kinh doanh có thể gặp khó khăn hoặc thậm chí dẫn đến thất bại.

Câu 3: Em hãy vẽ sơ đồ tư duy về các năng lực cần thiết của người kinh doanh và cho biết tầm quan trọng của mỗi năng lực đó.

Hướng dẫn trả lời:

- Năng lực chuyên môn, nghiệp vụ; 

- Năng lực tổ chức, lãnh đạo;

- Năng lực nắm bắt cơ hội kinh doanh; 

- Năng lực thiết lập quan hệ; 

- Khả năng phân tích, sáng tạo và tầm nhìn chiến lược;

- Kiên trì với mục tiêu, nỗ lực hết mình với công việc kinh doanh;

- Thực hiện trách nhiệm xã hội…

Câu 4: Em hãy cho biết những biểu hiện dưới đây là những biểu hiện cho năng lực nào của người kinh doanh.

a. Sự khéo léo chủ ngữ trong giao tiếp, tự tin và biết kiểm soát cảm xúc, giải quyết hài hòa các mối quan hệ trong và ngoài liên quan đến công việc kinh doanh.

b. Biết lập kế hoạch kinh doanh, tổ chức nguồn lực, phối hợp công việc, giám sát cấp dưới, chuyển giao, chia sẻ quyền lực cho cấp dưới, để đội ngũ nhân lực phát huy hết hiệu quả, tính sáng tạo trong kinh doanh.

c. Có ý chí bền bỉ cả về thể chất và tinh thần duy trì thái độ lạc quan và dám chấp nhận rủi ro trong kinh doanh, biết tự đánh giá được điểm mạnh, điểm yếu, vai trò, giá trị khả năng điều kiện và các quan hệ xã hội của bản thân

d. Biết tạo sự khác biệt trong ý tưởng kinh doanh, phân tích được cơ hội và thách thức trong công việc kinh doanh của bản thân.

e. Thực hiện trách nhiệm của người kinh doanh với tổ chức, cộng đồng và xã hội.

g. Có kiến thức, kĩ năng về ngành nghề/ lĩnh vực kinh doanh

h. Có chiến lược kinh doanh rõ ràng, biết xác định mục tiêu ngắn hạn, dài hạn.

i. Biết đánh giá cơ hội kinh doanh, lựa chọn và chớp cơ hội  kinh doanh.

Hướng dẫn trả lời:

- Biểu hiện A: thiết lập quan hệ.

- Biểu hiện B: tổ chức, lãnh đạo.

- Biểu hiện C: kiên trì với mục tiêu, nỗ lực hết mình với công việc.

- Biểu hiện D: phân tích và sáng tạo

- Biểu hiện E: thực hiện trách nhiệm xã hội.

- Biểu hiện G: chuyên môn, nghiệp vụ.

- Biểu hiện H: có tầm nhìn chiến lược.

- Biểu hiện I: nắm bắt cơ hội kinh doanh.

VẬN DỤNG

Câu 1: Em hãy tìm hiểu cơ hội kinh doanh một sản phẩm, dịch vụ mà em cho rằng có thể mang lại lợi nhuận cho các chủ thể sản xuất kinh doanh.

Hướng dẫn trả lời:

Cơ hội kinh doanh sản phẩm: ống hút thân thiện với môi trường

- Có nhu cầu lớn cho việc sử dụng ống hút trên thị trường.

- Sự gia tăng trong xu hướng "tiêu dùng bền vững" và tăng cường ý thức về bảo vệ môi trường ở người dân Việt Nam.

- Sự đa dạng và sẵn có của nguồn cung ứng nguyên liệu, bao gồm giấy, tre, thân cây sậy, bột gạo và nhiều tùy chọn khác.

Câu 2: Hãy xây dựng một ý tưởng kinh doanh phù hợp với năng lực của bản thân và làm rõ tính vượt trội; tính mới mẻ, độc đáo; tính hữu dụng; tính khả thi và lợi thế cạnh tranh của sản phẩm, dịch vụ của mình so với các sản phẩm, dịch vụ đã có trên thị trường.

Hướng dẫn trả lời:

Ý tưởng kinh doanh sản phẩm: cây cảnh mini

- Tính vượt trội:

• Tạo ra các tiểu cảnh độc đáo phù hợp với các nhu cầu và yêu cầu riêng biệt của khách hàng.

• Chi phí sản xuất thấp hơn và thời gian sản xuất nhanh hơn so với cây cảnh truyền thống.

• Kết hợp kinh doanh sản phẩm chính với các sản phẩm hỗ trợ như hạt giống, cây giống, chậu trồng cây mini và các phụ kiện thiết kế tiểu cảnh.

- Tính độc đáo và mới lạ:

• Giá cả phải chăng hơn so với cây cảnh truyền thống.

• Kích thước nhỏ gọn, tiết kiệm diện tích và linh hoạt trong việc sắp xếp, phù hợp với nhiều không gian như bàn làm việc, bàn học, kệ sách, v.v.

• Đa dạng về loại cây trồng và kiểu dáng, có thể tùy chỉnh theo sở thích, phục vụ nhiều đối tượng khách hàng như học sinh, sinh viên, nhân viên văn phòng và người lao động.

- Tính hữu ích:

• Đáp ứng nhu cầu trồng cây cảnh của đông đảo người tiêu dùng.

• Phù hợp với xu hướng "tiêu dùng bền vững" đang gia tăng.

- Tính khả thi:

• Chi phí khởi nghiệp không đáng kể.

• Sẵn có kiến thức và kinh nghiệm về trồng cây cảnh, cũng như địa điểm để thực hiện.

• Được hỗ trợ về cả vốn và kinh nghiệm sản xuất từ gia đình.

- Lợi thế trong cạnh tranh:

• Kết hợp cả bán hàng trực tiếp và trực tuyến.

• Khu vực xung quanh hiện chưa có đối thủ cạnh tranh nên cơ hội thành công cao.

• Có thể tận dụng mạng lưới khách hàng có sẵn như bạn học cùng trường, hàng xóm trong khu phố, và nhiều nguồn khách hàng tiềm năng khác.