[toc:ul]
Bài tập 1: Hãy cho biết các câu trong những đoạn trích sau có phải đều là câu cảm thán không? Vì sao?
Trả lời
- Các câu trong những đoạn trích trên không phải đều là câu cảm thán. Các câu cảm thán có là: Than ôi! Lo thay! Nguy thay! (đoạn trích a); Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi! (đoạn b); Chao ôi, có biết đâu rằng: hung hăng, hống hách láo chỉ tổ đem thân ra mà trả nợ cho những cử chỉ ngu dại của mình thôi (đoạn c).
- Các câu trên là câu cảm thán bởi vì có các từ cảm thán như: ôi, thay, hỡi, chao ôi và có dấu chấm than ở cuối câu.
Bài tập 2: Phân tích tình cảm, cảm xúc được thể hiện trong những câu sau đây. Có thể xếp những câu này vào kiểu câu cảm thán được không? Vì sao?
Trả lời
Các câu ở trên đều là những câu bộc lộ cảm xúc. Tuy nhiên không thể xếp những câu trên vào kiểu câu cảm thán được.
- Câu a: cảm xúc hoài nghi
- Câu b: cảm xúc oán hận
- Câu c: cảm xúc buồn bã
- Câu d: cảm xúc lo lắng.
Bởi vì: những câu này không có đặc điểm của câu cảm thán như dấu chấm than ở cuối câu hay những từ cảm thán trong câu.
Bài tập 3: Đặt hai câu cảm thán để bộc lộ cảm xúc. a, Trước tình cảm của một người thân dành cho mình.b, Khi nhìn thấy mặt trời mọc.
Trả lời
- Câu a: Trước tình cảm của một người thân dành cho mình: Chao ôi, cháu cảm ơn dì!
- Câu b: Khi nhìn thấy mặt trời mọc: Cảnh mặt trời mọc sớm nay đẹp biết bao!
Bài tập 4: Hãy nhắc lại đặc điểm, hình thức và chức năng của câu nghi vấn, câu cầu khiến và câu cảm thán.
Trả lời
| Đặc điểm hình thức | Chức năng |
Câu nghi vấn | có dấu chấm hỏi ớ cuối câu và thường đi kèm với từ nghi vấn như: ai, thế nào, sao,.. | dùng để hỏi |
Câu cầu khiến | có các từ cầu khiến như: hãy, đừng, chớ,... thường kết thúc bằng dấu chấm than | dùng để ra lệnh, yêu cầu, đề nghị,.. |
Câu cảm thán | có các từ cảm thán như: ôi, than ôi, hỡi ôi,... kết thúc bằng dấu chấm than | dùng để bộc lộ cảm xúc trực tiếp của người nói (người viết) |