Bài soạn siêu ngắn: Hai chữ nước nhà - Ngữ văn lớp 8
Bài soạn siêu ngắn: Hai chữ nước nhà - trang 159 sgk ngữ văn lớp 8 tập 1. Tất cả các câu hỏi trong bài học đều được soạn ngắn gọn, súc tích nhưng vẫn đầy đủ ý.
[toc:ul]
Câu 1: Đọc diễn cảm đoạn thơ. Em có nhận xét gì về giọng điệu của đoạn thơ này. Thể thơ song thất lục bát (mà em đã quen qua các đoạn trích tác phẩm Chinh phụ ngâm học ở lớp 7) đã góp phần...
Trả lời:
- Giọng điệu: lâm li, chan chứa tình cảm, nỗi đau đớn, thống thiết đối với đất nước và giống nòi.
- Thể thơ song thất lục bát: giúp diễn tả cảm xúc, nói lên tâm sự trong lòng. Nhịp thơ lúc dồn dập, lúc da diết xoáy sâu, các thanh bằng trắc và hiệp vần làm tăng tính nhạc.
Câu 2: Đoạn thơ có thể chia làm ba phần: 8 câu đầu, 20 câu tiếp theo và 8 câu cuối. Em hãy tìm hiểu ý chính từng phần.
Trả lời:
- Phần 1 (8 câu đầu): Tâm trạng của người cha trong cảnh ngộ éo le, đau đớn.
- Phần 2 (20 câu tiếp): Đất nước đau thương và lời dặn của cha.
- Phần 3 (8 câu cuối): Sự bất lực của người cha và lời trao gửi trọng trách cho con.
Câu 3: Ở 8 câu thơ đầu, hãy tìm và phân tích những chi tiết nghệ thuật biểu hiện : Bối cảnh không gian. Hoàn cảnh éo le và tâm trạng của hai nhân vật cha và con. Trong bối cảnh không gian và tám trạng ấy...
Trả lời:
Bối cảnh không gian: mọi cảnh vật đều nhuốm màu thê lương.
Hoàn cảnh éo le: Người cha bị đi đày, sẽ phải chết nơi đất Bắc, bỏ lại vĩnh viễn gia đình, quê nhà. Nhưng hơn cả là nỗi đau nước nhà, vì thế nên khi Nguyễn Trãi muốn theo cha để chăm sóc thì đã khuyên con vì nghĩa lớn mà ở lại, gánh vác chữ trung.
=> Tâm trạng đầy xót thương, đau đớn. Tình cảm cha con thật thiêng liêng, vĩnh hằng.
Câu 4: Phân tích đoạn thơ thứ hai. Tâm sự yêu nước của tác giả thể hiện qua những tình cảm nào? Tìm hiểu sức gợi cảm của đoạn thơ (chú ý cách biểu hiện cảm xúc của tác giả và bối cảnh tâm trạng...
Trả lời:
Ở đoạn thơ thứ hai: tác giả đóng vai cha khuyên con mình và gợi nhắc về ruyền thống đánh giặc của cha ông, cùng tình cảnh đất nước => lòng tự hào về truyền thống đấu tranh của dân tộc, căm phẫn tội ác của giặc và nỗi đau đơn mất nước.
Qua các thủ pháp nghệ thuật như ẩn dụ, từ ngữ diễn tả cảm xúc mạnh,... đã cho thấy sự đau đớn tâm can và khiến đoạn thơ gợi cảm.
Câu 5: Trong phần cuối đoạn thơ, người cha nói đến cái thế bất lực của mình và sự nghiệp của tổ tông nhằm mục đích gì?
Trả lời:
Mục đích: khơi dậy trách nhiệm, ý chí gánh vác non sông của người con, khích lệ để người con nối gót tổ tông làm nên nghiệp lớn.
[Luyện tập] Người ta nói thơ Trần Tuấn Khải vẫn sử dụng nhiều hình ảnh, từ ngữ có tính chất ước lệ, sáo mòn. Hãy tìm trong đoạn thơ này một số hình ảnh, từ ngữ như thế và cho biết tại sao nó vẫn có sức truyền cảm mạnh mẽ.
Trả lời:
- Những hình ảnh, từ ngữ mang tính ước lệ sáo mòn trong trong đoạn trích: ải Bắc, mây sầu, gió thảm, hổ thét, chim kêu, hạt máu nóng, hồn nước, Hồng Lạc, vong quốc...
- Bài thơ vẫn có sức truyền cảm mạnh mẽ vì giọng văn thống thiết và cảm xúc chân thực, mãnh liệt, viết bằng gan bằng ruột của một người có trái tim yêu nước cháy bỏng.