Bài soạn siêu ngắn: Cấp độ khái quát nghĩa từ ngữ - Ngữ văn lớp 8

[toc:ul]

[Luyện tập] Câu 1: Lập sơ đồ thể hiện cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ trong mỗi nhóm từ ngữ sau đây (theo mẩu sơ đồ trong bài học): a. y phục, quần, áo, quần đùi, quần dài, áo dài, sơ mi./ b. vũ khí, súng, bom, súng trường, đại bác, bom ba càng, bom bi.

Trả lời:

a. Y phục bao gồm:

• Quần: quần đùi, quần dài
• Áo: Áo dài, sơ mi

b. Vũ khí bao gồm:

• Súng: súng trường, đại bác
• Bom: Bom ba càng, bom bi

[Luyện tập] Câu 2: Tìm những từ ngữ có nghĩa rộng so với nghĩa của các từ ngữ ở mỗi nhóm sau:  a. xăng, dầu hỏa, (khí) ga, ma dút, củi, than. / b. hội họa, ám nhạc, văn học, diêu khắc./ c. canh, nem, rau xào, thịt luộc, tôm rang, cá rán./ d. liếc, ngắm, nhòm, ngó./ e. đấm, đá, thụi, bịch, tát.

Trả lời:

a. “chất đốt”.

b. “ nghệ thuật”.

c. “thức ăn”.

d. “nhìn”.

e.“ đánh”.

[Luyện tập] Câu 3: Tim các từ ngữ có nghĩa được bao hàm trong phạm vi nghĩa của mỗi từ ngữ sau đây: a. xe cộ/ b. kim loại/ c. hoa quả/ d. (người) họ hàng/ e. mang

Trả lời:

a. Xe cộ: ô tô, xe máy, xe đạp, xe xích lô...

b. Kim loại: đồng, chì, sắt, thép…

c. Hoa quả: cam, xoài, bưởi, ổi,…

d. Họ hàng: cô, dì, chú, bác,….

e. Mang: vác, đội, cắp nách….

[Luyện tập] Câu 4: Chỉ ra những từ ngữ không thuộc phạm vi nghĩa của mỗi nhóm từ ngữ sau đây: a. thuốc chữa bệnh: áp-xpi-rin, am-pi-xi-lin, pê-ni-xi-lin, thuốc giun, thuốc lào./ b. giáo viên: thầy giáo, cô giáo, thủ quỹ./ c. bút: bút bi, bút máy, bút chì, bút điện, bút lông./ d. hoa: hoa hồng, hoa lay-ơn, hoa tai, hoa thược dược.

Trả lời:

a. Thuốc lào

b. thủ quỹ

c. bút điện

d. hoa tai

[Luyện tập] Câu 5: Đọc đoạn trích sau và tìm ba động từ cùng thuộc một phạm vi nghĩa, trong đó một từ có nghĩa rộng và hai từ có nghĩa hẹp hơn. Xe chạy chầm chậm... Mẹ tôi cầm nón vẫy tôi, vài giây sau, tôi đuổi kịp...

Trả lời:

• Ba động từ thuộc cùng một phạm vi nghĩa là: Khóc, nức nở, sụt sùi.
• Trong đó: 
• Khóc là từ có nghĩa phạm vi rộng
• Nức nở, sụt sùi là từ có nghĩa phạm vi hẹp hơn từ khóc.