CH1. Tìm thán từ trong các câu sau:
– Vâng, mời bác và cô lên chơi
Ô! Cô còn quên chiếc mùi soa đây này!
Đây rồi, Sói Lam ơi, đây là nơi có kỉ niệm đầu tiên của ta đó
Hướng dẫn trả lời:
a. “vâng”
b. “ô”
c. “ơi”
CH2. Chỉ ra thán từ trong các câu dưới đây và cho biết mỗi thán từ bộc lộ cảm xúc gì?
a. Vì họa sĩ đã bắt gặp một điều thật ra ông vẫn ao ước được biết, ôi, một nét thôi đủ khẳng định một tâm hồn, khơi gợi một ý sáng tác, một nét mới đủ là giá trị một chuyến đi dài.
(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)
b. – Trời ơi, chỉ còn có năm phút!
Chính là anh thanh niên giật mình nói to, giọng cười nhưng đầy tiếc rẻ.
(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)
c. Ơ, bác vẽ cháu đấy ư?
(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)
d. Chao ôi, bắt gặp một con người như anh ta là một cơ hội hãn hữu cho sáng tác, nhưng hoàn thành được sáng tác còn là một chặng đường dài.
(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)
Hướng dẫn trả lời:
a. Thán từ “ôi” bộc lộ cảm xúc ngạc nhiên, vui mừng
b. Thán từ “trời ơi” bộc lộ cảm xúc về sự vui mừng, ngạc nhiên
c. Thán từ “ơ, ư” bộ lộ cảm xúc ngạc nhiên của anh thanh niên
d. Thán từ “Chao ôi” thể hiện tiếng than, cảm xúc của nhân vật.
CH3. Hãy đặt ba câu, mỗi câu sử dụng một trong các thán từ sau: ơ, than ôi, trời ơi.
Gợi ý:
- Ơ kìa, cô bé nói gì thế ?
- Trời ơi! Cậu có biết gì chưa? Nam vừa được 10 điểm Toán đấy.
- Than ôi, sao tôi mệt mỏi thế này!
CH4. Chỉ ra biện pháp tu từ trong những câu sau và nêu tác dụng:
a. Những cây thông chỉ cao quá đầu, rung tít trong nắng những ngón tay bằng bạc dưới cái nhìn bao che của những cây tử kinh thỉnh thoảng nhô cái đầu màu hoa cà lên trên màu xanh của rừng.
(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)
b. Lúc bấy giờ, nắng đã mạ bạc cả con đèo, đốt cháy rừng cây hừng hực như một bó đuốc lớn.
(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)
Hướng dẫn trả lời:
a. Biện pháp tu từ: nhân hoá:
Cây thông rung tít “ngón tay bằng bạc”
“Cái nhìn bao che” của cây tử kinh, “nhô cái đầu”
=> Tác dụng: tăng sức gợi hình, gợi cảm, khiến cảnh vật hiện lên sinh động hơn
b. Biện pháp tu từ:
nhân hoá: nắng “mạ bạc” con đèo
so sánh: đốt cháy rừng cây “như một bó đuốc lớn”
=> Tác dụng: góp phần làm nổi bật sự vật, sự việc mà tác giả muốn biểu đạt, biện pháp nhân hóa giúp thể hiện suy nghĩ, tình cảm của con người một cách gần gũi.