Giải chi tiết khoa học tự nhiên 9 KNTT bài 47 Di truyền học với con người

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Vì sao Luật Hôn nhân và Gia đình ở nước ta cấm kết hôn giữa những người có họ trong phạm vi ba đời?

Bài làm chi tiết:

Kết hôn gần giữa những người có họ trong phạm vi 3 đời làm cho các đột biến lặn có hại được biểu hiện ở cá thể đồng hợp với tần số tăng lên đáng kể so với tự nhiên.

I. TÍNH TRẠNG Ở NGƯỜI

Hoạt động 1: Quan sát Hình 47.1, xác định những tính trạng quan sát được. Xác định kiểu hình của em đối với mỗi tính trạng vừa nêu.

Bài làm chi tiết:

- Các tính trạng: chiều cao, dạng tóc, màu tóc, màu mắt, màu da, …

- Kiểu hình của em: thấp, tóc thẳng, tóc đen, da ngăm, mắt đen, …

Hoạt động 2: Ngoài những tính trạng quan sát được ở Hình 47.1, nêu thêm một số ví dụ về tính trạng ở người.

Bài làm chi tiết:

Một số ví dụ về tính trạng ở người như: nhóm máu, mắt 1 mí/ 2 mí, mũi cao/ thấp, ....

II. BỆNH VÀ TẬT DI TRUYỀN Ở NGƯỜI

Câu hỏi 1: Đọc thông tin trong mục II và quan sát các Hình 47.2, 47.3, 47.4, cho biết đặc điểm nào giúp phân biệt bệnh và tật di truyền.

Bài làm chi tiết:

- Bệnh di truyền là các rối loạn cấu tạo sinh lí bẩm sinh, gây nguy hiểm đến sức khỏe.

- Tật di truyền là các khiếm khuyết về hình thái bẩm sinh và không gây nguy hiểm đến sức khỏe.

Câu hỏi 2: Nêu thêm một số hội chứng, bệnh và tật di truyền ở người.

Bài làm chi tiết:

Một số hội chứng, bệnh và tật di truyền ở người là: 

- Hội chứng di truyền: Edwards, hội chứng Patau, hội chứng tiếng mèo kêu, …

- Bệnh di truyền: bệnh teo cơ duchenne, bệnh Huntington, bệnh tan máu bẩm sinh, bệnh máu khó đông…

- Tật di truyền: tật khoèo chân, tật có túm lông trên vành tai, tật dính ngón tay 2 và 3,…

III. MỘT SỐ TÁC NHÂN GÂY BỆNH DI TRUYỀN 

Câu hỏi: Cần làm gì để hạn chế tác nhân gây bệnh di truyền?

Bài làm chi tiết:

Để hạn chế tác nhân gây bệnh di truyền, cần tránh xa các chất gây hại như hóa chất độc hại, thuốc lá, rượu; giữ gìn vệ sinh môi trường xung quanh luôn sạch sẽ. Khi ra ngoài, che chắn cẩn thận, tránh tiếp xúc trực tiếp với tia UV…

IV. VAI TRÒ CỦA DI TRUYỀN HỌC VỚI HÔN NHÂN

Câu hỏi 1: Vận dụng những kiến thức về di truyền học, hãy giải thích cơ sở của tiêu chí hôn nhân một vợ một chồng không nên sinh con quá sớm hoặc quá muộn.

Bài làm chi tiết:

Hôn nhân một vợ một chồng: Tỉ lệ nam : nữ xấp xỉ 1 : 1, do đó kết hôn một vợ một chồng đảm bảo cân bằng trong xã hội.

Không nên sinh con quá sớm hoặc quá muộn:

- Không sinh con quá sớm vì cơ thể phát triển chưa hoàn chỉnh, tiềm ẩn nguy hiểm cho cả người mẹ và con; khả năng chăm sóc và nuôi dạy con cũng không đảm bảo. Luật Hôn nhân và gia đình quy định tuổi kết hôn của nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên.

- Không nên sinh con quá muộn: Người mẹ không nên sinh con ở độ tuổi ngoài 35, vì tuổi tăng cao tăng nguy cơ bất thường về NST và phân bào, dẫn đến con sinh ra có những bất thường di truyền, ví dụ: tuổi mẹ tăng tỉ lệ thuận với tỉ lệ trẻ sơ sinh mắc hội chứng Down. Bên cạnh đó sinh con muộn cũng tiềm ẩn những nguy hiểm cho sức khỏẻ của người mẹ.

Câu hỏi 2: Lựa chọn giới tính trong sinh sản dẫn đến nguy cơ gì?

Bài làm chi tiết:

Lựa chọn giới tính dẫn đến tỷ lệ phá thai gia tăng, gây vô sinh, bệnh phụ khoa và đe dọa đến sức khỏe, tính mạng của người phụ nữ. Đây cũng là nguyên nhân dẫn tới mất cân bằng giới tính khi sinh, ảnh hưởng tiêu cực tới cấu trúc dân số và sự phát triển kinh tế-xã hội của đất nước.

Câu hỏi 3: Thái độ và hành động của em như thế nào trước hiện tượng lựa chọn giới tính thai nhi và trọng nam khinh nữ?

Bài làm chi tiết:

Hiện tượng lựa chọn giới tính thai nhi và trọng nam khinh nữ là một vấn đề cấp bách và đáng lên án, cần phải được loại bỏ. Em sẽ lan truyền thông điệp này để mọi người hiểu rõ về những hậu quả của hành động lựa chọn giới tính thai nhi và trọng nam khinh nữ. Ngoài ra, nếu bắt gặp, em sẽ tố cáo những hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến việc lựa chọn giới tính thai nhi và sự thiên vị giới tính trong xã hội.

Hoạt động: Tìm hiểu một số bệnh di truyền và độ tuổi kết hôn ở địa phương. Điều tra hoặc tìm thông tin trên internet hoặc các nguồn tài liệu khác để thực hiện các yêu cầu sau:

1. Tìm hiểu tình hình các bệnh di truyền, phổ biến ở địa phương với những nội dung: tên bệnh, số người/tỉ lệ mắc bệnh, nguyên nhân gây bệnh, giải pháp phòng bệnh hiện hành.

2. Tìm hiểu độ tuổi kết hôn ở địa phương em.

Hoàn thành vào vở kết quả tìm hiểu một số bệnh di truyền và độ tuổi kết hôn ở địa phương theo mẫu Bảng 47.1 và 47.2.

Bảng 47.1. Kết quả tìm hiểu một số bệnh di truyền ở địa phương

Bảng 47.2. Kết quả tìm hiểu độ tuổi kết hôn ở địa phương

Bài làm chi tiết:

Bảng 47.1. Kết quả tìm hiểu một số bệnh di truyền ở địa phương

Bảng 47.2. Kết quả tìm hiểu độ tuổi kết hôn ở địa phương