Bài soạn siêu ngắn ngữ văn 10 cánh diều bài Lính đảo hát tình ca trên đảo

[toc:ul]

[CHUẨN BỊ] Câu 1: Tìm hiểu những thông tin về nhà thơ Trần Đăng Khoa và xuất xứ của bài Lính đảo hát tình ca trên đảo? Lựa chọn và ghi chép lại một số thông tin cần thiết giúp bạn đọc hiểu bài thơ, chú ý năm ra đời của bài thơ (1982).

Trả lời:

Trần Đăng Khoa là cây bút nổi bật trong giới thi ca Việt Nam. Ông luôn luôn có cái nhìn bao quát về cuộc sống, các chất liệu được dệt trong từng tác phẩm đa phần là sự vật quen thuộc xung quanh.

Xuất xứ của bài thơ: được ông viết trong những năm 80 của thế kỉ trước, khi là lính hải quân cùng đồng đội ở ngoài Trường Sa sóng nước.

[CHUẨN BỊ] Câu 2: Em có hiểu biết gì về quần đảo Trường Sa và cuộc sống của những người chiến sĩ trên các đảo ấy?

Trả lời:

• Quần đảo Trường Sa là một trong hai quần đảo san hô của Việt Nam ở giữa biển Đông. 
• Cuộc sống của những người chiến sĩ tuy khó khăn nhưng luôn lạc quan, yêu đời.

[ĐỌC HIỂU] Câu 1: Khổ 1, 2: Chú ý từ ngữ nhân vật trữ tình tự xưng và sự đặc biệt của sân khấu do lính đảo tự tạo.

Trả lời:

• Từ ngữ nhân vật: Em - chúng anh, ta.
• Sự đặc biệt: đá san hô kê lên thành sân khấu, vài tấm tôn chôn thành cánh gà, phông màn là gió Trường Sa.

[ĐỌC HIỂU] Câu 2: Khổ 3,4: Chú ý chi tiết những người lính đảo tự họa về ngoại hình của họ.

Trả lời:

Lính trẻ lính già đều trọc tếu như nhau, gọi đùa nhau là sư cụ, là bà con xa với bụt ốc.

[ĐỌC HIỂU] Câu 3: Bản tình ca của lính đảo có gì đặc biệt?

Trả lời:

Đặc biệt ở chỗ những giai điệu đầy ngang tàng, được ví như gió biển nơi đây, lời ca thì chứa đựng những nỗi nhớ với thương.

[ĐỌC HIỂU] Câu 4: Chú ý đến biện pháp điệp trong các khổ thơ 8,9.

Trả lời: Biện pháp điệp trong các khổ thơ 8,9: nào hát lên...

[ĐỌC HIỂU] Câu 5: Kết thúc bài thơ có điều gì bất ngờ? 

Trả lời: Kết thúc bài thơ là một câu cảm thán mang ngữ khí bất ngờ, đặc biệt.

[TRẢ LỜI CÂU HỎI] Câu 1: Nhân vật trữ tình trong bài thơ Lính đảo hát tình ca trên đảo là ai? Có thể chia bài thơ làm mấy phần? Hãy đặt tên cho mỗi phần đó?

Trả lời:

- Những người lính trên đảo.

- Bố cục 2 phần:

• Phần 1: 4 khổ thơ đầu: Giới thiệu về những người lính đảo.
• Phần 2: Còn lại: Bản tình ca những người lính đảo.

[TRẢ LỜI CÂU HỎI] Câu 2: Sân khấu, diễn viên và khán giả của buổi biểu diễn có gì đặc biệt? Đâu là lí do tạo ra sự đặc biệt này? Qua đó, em thấy hình tượng người lính đảo hiện lên như thế nào?

Trả lời:

• Đơn sơ, là không gian của biển cả, vài tấm tôn. Diên viên, khán giả là những người lính đảo.
• Lí do: họ đang ở trên biển.
• Qua đó, em thấy cuộc sống của lính đáo khó khăn, gian khổ nhưng tâm hồn giàu cảm xúc, lạc quan yêu đời, rắn rỏi, ngang tàng.

[TRẢ LỜI CÂU HỎI] Câu 3: Phân tích tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật được tác giả sử dụng để thể hiện hình tượng người lính đảo và khúc tình ca của họ trong sau khổ thơ cuối.

Trả lời: Tác dụng: thể hiện được hình tượng của người lính đảo nơi Trường Sa.

[TRẢ LỜI CÂU HỎI] Câu 4: Hãy chỉ ra mạch cảm hứng của nhân vật trữ tình trong bài thơ Lính đảo hát tình ca trên đảo. Nêu nhận xét của em về ngôn ngữ, giọng điệu của bài thơ.

Trả lời:

• Mạch cảm hứng: Lính đảo hát tình ca trên đảo theo mạch của một buổi diễn về âm nhạc trên biển đảo, bắt đầu từ những khâu chuẩn bị sân khâu.
• Nhận xét: ngôn ngữ trong bài được sử dụng gần gũi, thân thuộc, dễ hiểu, dễ nhớ nhưng vẫn đầy sự độc đáo, thú vị. Kết hợp với giọng điệu du dương, lúc thăng lúc trầm.

[TRẢ LỜI CÂU HỎI] Câu 5: Bài thơ viết về những người lính trên quần đảo Trường Sa vào đầu những năm 80 của thế kỉ XX. Cuộc sống vật chất và tâm hồn của người lính đảo trong bài thơ gợi cho em suy nghĩ gì?

Trả lời:

Gợi trong em suy nghĩ về một cuộc sống trên đảo Trường Sa đầy gian khổ, khắc nghiệt của những người lính đảo. Ở nơi biển đảo hẻo lánh ấy, những người lính hải quân vẫn hiên ngang, lạc quan, cất lên bài hát của tuổi trẻ. Ngoài ra, ta thấy được họ là những người lính khát khao cống hiến cho tổ quốc. Tình yêu của họ được gửi gắm vào lời hát và tiếng lòng của trái tim "Nào hát lên". Tình yêu ấy là động lực để họ "đứng vững" trước những khó khăn và họ còn muốn hát lên cho trời đất, mây nước biết.

[TRẢ LỜI CÂU HỎI] Câu 6: Tưởng tượng em là khán giả trong buổi biểu diễn văn nghệ của người lính đảo. Hãy chia sẻ cảm nhận, suy nghĩ,..của em khi đó bằng một đoạn văn (khoảng 8 - 10 dòng).

Trả lời:

Giữa khung cảnh gió biển lồng lộng, cùng với lớp sỏi cát bay như lũ chim hoang, một sân khấu ca hát được dựng lên giữa những tảng đá san hô và vài tấm tôn làm cánh gà. Các ca sĩ nơi đây nổi tiếng với những đầu "trọc lốc" cùng với biệt danh siêu ngộ "sư cụ". Có lẽ vậy, khi mà họ cất tiếng hát ngang tàng của mình lên giữa những khó khăn, ác liệt nơi đây, hình ảnh người lính lại càng được tô đậm thêm nét duyên dáng. Những lời ca tiếng hát cứ thế được vang lên, lúc say đắm, lúc lại ngân vang những nốt cao chót vót đầy tự hào, khiến cho không chỉ em mà những khán giả lắng nghe đều cảm thấy thổn thức. Nhờ những lời bài trong bài hát được thể hiện bởi những ca sĩ "sư cụ" nơi đây, em càng cảm thấy hình tượng người lính giữa đất trời bao la một lần nữa hiện lên sự thiêng liêng, đó là những trách nhiệm lớn lao, như vùng trời biển cả nơi đây, một sự thiêng liêng không gì sánh bằng.