Bài soạn siêu ngắn ngữ văn 10 cánh diều bài Mắc mưu Thị Hến (Trích tuồng Nghêu, Sò, Ốc, Hến)

[toc:ul]

[Đọc hiểu] Câu 1: Chú ý các chỉ dẫn sân khấu để xác định ngôn ngữ và hành động của mỗi nhân vật.

Trả lời: 

Nghêu: Tiếng Đề Hầu kêu cửa, Từ gầm giường bò ra.

Đế Hầu: vào, trốn, ông Huyện vào, Huyện Trì tới, nói ngoài cửa, lổm cổm bò ra.

Thị Hến: Nghêu chui xuống gầm phản.

Huyện Trìa: hạ.

[Đọc hiểu] Câu 2: Hình dung cử chỉ, điệu bộ, thái độ và hành động của Nghêu khi biết Đề Hầu đang gõ cửa nhà Thị Hến.

Trả lời: 

Nghêu ngạc nhiên, hoảng loạn, tìm mọi chỗ để trốn.

[Đọc hiểu] Câu 3: Đoán xem Thị Hến sẽ làm gì với Đề Hầu.

Trả lời: 

Thị Hến sẽ mời Đề Hầu vào nhà và sẽ tìm cách dụ ông ta mắc mưu.

[Đọc hiểu] Câu 4: Đoán xem Nghêu cảm thấy như thế nào khi nghe lời phán của Đề Hầu.

Trả lời: 

 Nghêu cảm thấy hoảng loạn, lo sợ.

[Đọc hiểu] Câu 5: Hình dung gương mặt, cử chỉ, thái độ của Đề Hầu khi nghe tiếng quan huyện.

Trả lời: 

Đề Hầu đầy ngạc nhiên, mặt thay đổi sắc thái, lòng đầy e sợ. 

[Đọc hiểu] Câu 6: Chú ý hành động của Nghêu.

Trả lời: 

Hành động của Nghêu: từ gầm giường bò ra, dùng những lời lẽ ngon ngọt để nịnh quan, lợi dụng thời cơ để tố cáo tội danh của Đề Hầu với quan

[Đọc hiểu] Câu 7: Chú ý hành động của Đề Hầu.

Trả lời: 

Hành động của Đề Hầu: lổm cổm bò ra, tố cáo Thị Hến và Nghêu mưu mẹo lừa hắn.

Câu 8: Cả ba nhân vật đã ra khỏi nhà Thị Hến trong tâm trạng như thế nào?

Trả lời: 

Xấu hổ, hối hận và hứa với bản thân mình rằng sẽ không bao giờ tham của lạ nữa.

[Trả lời câu hỏi] Câu 1: Xác định bối cảnh (không gian, thời gian) và các nhân vật tham gia câu chuyện đoạn trích Mắc mưu Thị Hến. Hãy tóm tắt nội dung đoạn trích.

Trả lời:

• Không gian: trong nhà thị Hến.
• Thời gian: Trời tăm tối.
• Nhân vật tham gia: Nghêu, Thị Hến, Đề Hầu, huyện Trìa.
• Tóm tắt: Ba người Nghêu, Đề Hầu, huyện Trìa đều muốn có được Thị Hến. Nhận được lời mời của thị thì lần lượt đến nhà nhưng sợ lộ tẩy lên lần lượt trốn đi khi thấy người khác đến. Khi đủ cả ba người trong nhà, Thị Hến liền bày mưu để tất cả cùng xuất đầu lộ diện.

[Trả lời câu hỏi] Câu 2: Phân tích một số yếu tố tạo ra tiếng cười trong đoạn trích: tình huống, ngôn ngữ và hành động của các nhân vật,...

Trả lời:

• Khi đến nhà Thị Hến để tán tỉnh, chưa kịp làm gì thì Đề Hầu đến. Lúc đó, Nghêu lo lắng, hoang mang, sợ hãi nên đã tìm chỗ trốn. 
• Khi nghe Huyện Trìa nói về việc thì Nghêu từ trong phản chui ra và thay đổi bộ mặt vui vẻ để nịnh nọt, khen lời Huyện Trìa.

[Trả lời câu hỏi] Câu 3: Chỉ ra và phân tích tác dụng của một số chỉ dẫn sân khấu có trong văn bản Mắc mưu Thị Hến.

Trả lời:

- Một số chỉ dẫn sân khấu: Tiếng Đề Hầu kêu cửa, Từ gầm giường bò ra, Đế Hầu: vào, trốn, ông Huyện vào, Huyện Trì tới, nói ngoài cửa, lổm cổm bò ra., Thị Hến: Nghêu chui xuống gầm phản, Huyện Trìa hạ,...

- Tác dụng: tác phẩm thêm sinh động, hấp dẫn, tạo tiếng cười cho người đọc.

[Trả lời câu hỏi] Câu 4: Trong văn bản, tác giả dân gian đã thể hiện thái độ như thế nào đối với các nhân vật ?

Trả lời:

Phê phán ngôn ngữ, lời nói, cử chỉ, hành động của các nhân vật Nghêu, Đề Hầu, Huyện Trìa. Đó là thói hư tật xấu, bộ mặt giả dối của một bộ phận quan lại xưa. Với nhân vật Thị Hến, tác giả ca ngợi vẻ đẹp lẫn trí tuệ của thị.

[Trả lời câu hỏi] Câu 5: Em ấn tượng nhất với chi tiết, hình ảnh nào trong đoạn trích? Vì sao?

Trả lời:

Em ấn tượng chi tiết Nghêu, Đề Hầu, Huyện Trìa tức giận rời khỏi nhà Thị Hến. Bởi vì hình ảnh này cho ta thấy được trí tuệ của người phụ nữ đầy sắc sảo, thông minh.

[Trả lời câu hỏi] Câu 6: Tiếng cười ở đoạn trích Mắc mưu Thị Hến còn có ý nghĩa với cuộc sống hôm nay không? Vì sao?

Trả lời:

Có. bởi đây là vở tuồng hài dân gian, tiếng cười trong vở kịch đem lại giúp chúng ta thêm vui, giải trí và học được những bài học đáng suy ngẫm trong cuộc sống.