Giải chi tiết Ngữ văn 11 CTST mới bài 1 Ôn tập
Giải bài 1 Ôn tập sách ngữ văn chân trời sáng tạo. Phần đáp án chuẩn, hướng dẫn giải chi tiết cho từng bài tập có trong chương trình học của sách giáo khoa. Hi vọng, các em học sinh hiểu và nắm vững kiến thức bài học.
Câu 1: Nêu điểm tương đồng hoặc gần gũi về nội dung (chủ đề, cảm hứng) giữa các văn bản: Ai đã đặt tên cho dòng sông?, Cõi lá, Trăng sáng trên đầm sen.
Hướng dẫn trả lời:
- Nguồn cảm hứng của ba văn bản trên đều được lấy từ những cảnh vật hết sức gần gũi, quen thuộc với con người Việt Nam, cả ba bài để lấy nguồn cảm hứng từ thiên nhiên, cảnh vật gần gũi để thể hiện tình cảm của tác giả đối với cảnh vật qua đó thể hiện tình yêu thiên nhiên đất nước.
Câu 2: Từ ba văn bản Ai đã đặt tên cho dòng sông?, Cõi lá, Trăng sáng trên đầm sen, hãy lập bảng tổng hợp về sự kết hợp giữa tự sự và trữ tình theo gợi ý sau: dấu hiệu nhận biết sự kết hợp nội dung tự sự, yếu tố trữ tình, tác động của sự kết hợp ấy đến người đọc.
Hướng dẫn trả lời:
| Dấu hiệu nhận biết sự kết hợp nội dung tự sự, yếu tố trữ tình | Tác động của sự kết hợp ấy đến người đọc | |
| Ai đã đặt tên cho dòng sông? | Các câu văn vừa kể lại vừa kết hợp với việc thể hiện cảm xúc của tác giả như: Khi giáp mặt với thành Huế liền uốn một cánh cung rất nhẹ sang đến Cồn Hến, đường cong ấy làm cho dòng sông mềm hẳn đi, như một tiếng “vâng” không nói ra của tình yêu; Tặng cho Huế điệu chảy lặng lờ, điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế; dòng chảy ngập ngừng như muốn đi muốn ở…vấn vương của một nỗi lòng | Góp phần khắc họa vẻ đẹp của sông Hương một cách chân thực, sinh động nhất. Cách miêu tả sông Hương khi vào đến thành phố Huế cho thấy sự gắn bó, am hiểu và tình yêu mãnh liệt, bền chặt mà tác giả dành cho Huế, cho dòng sông. |
| Cõi lá | Các câu văn vừa kể lại vừa kết hợp với việc thể hiện cảm xúc của tác giả như: Những tưởng vô duyên .... bước chân người. Sự miêu tả thiên nhiên về ưu nhược điểm của cây xà cừ: ưu điểm về kích thước, mùa mưa bão mất công tỉa bớt cành phòng khi bị đổ..... kết hợp cùng với trữ tình: ngập cả lối đi những lá xanh chen lẫn lá vàng | Sự kết hợp yếu tố tự sự với trữ tình đã cho thấy bức tranh sinh động rõ nét về cây xà cừ, hình ảnh mùa lá rụng đã tạo ra một khung cảnh mùa thu đẹp đẽ, quyến rũ lòng người. |
| Cõi lá, Trăng sáng trên đầm sen | Các câu văn vừa kể lại vừa kết hợp với việc thể hiện cảm xúc của tác giả như: "Ánh trăng xuyên qua kẽ lá từ trên những rặng cây cao rọi xuống, bóng lá cây màu đen loang lổ từng lớp trông như ma; hình bóng của những cành liễu thưa thớt, cong cong, như vẽ lên mặt lá sen” tuy “Ánh trăng trên đầm sen không đồng đều, thế nhưng giữa ánh sáng và hình bóng tạo nên một giai điệu hài hoà, như bản nhạc vi-ô-lông (violin) nổi tiếng” | Sự kết hợp yếu tố tự sự với trữ tình đã khắc họa nên một khung cảnh trữ tình và thơ mộng biết bao, cảnh và trăng hòa quyện với nhau, tạo nên một khoảnh khắc làm rung động lòng người. Sự kết hợp ấy đã khắc họa nên vẻ đẹp thiên nhiên đêm trăng thật dịu ngọt, thơ mộng. |
Câu 3: Tìm thêm một số tùy bút, tản văn viết về đề tài thiên nhiên. Liên hệ với những văn bản trong bài đọc để thấy cách tiếp cận riêng của mỗi nhà văn.
Hướng dẫn trả lời:
Tùy bút Người lái đò sông Đà của Nguyễn Tuân.
+ Văn bản viết về tính cách hung bạo và vẻ đẹp trữ tình của sông Đà.
+ Tác giả thể hiện sự rung cảm trước vẻ đẹp hùng vĩ và thơ mộng của dòng sông.
Tuỳ bút: “Một thứ quà của lúa non: Cốm” – Thạch Lam
+ Tác phẩm biết về món ăn: Cốm
+ Tác giả bày tỏ lòng trân trọng đối với thứ quà bình dị của đồng quê nội cỏ.
Câu 4: Giải thích nghĩa của từ sau và xác định cách giải thích đã dùng: phẳng lặng, nhấp nháy, cổ thi, chật chội.
Hướng dẫn trả lời:
phẳng lặng: Yên ổn; Không xảy ra chuyện bất thường.
=> Giải thích nghĩa bằng cách dùng một số từ đồng nghĩa và trái nghĩa với từ cần giải thích
nhấp nháy: loé sáng rồi tắt ngay, một cách liên tiếp.
=> Giải thích nghĩa bằng cách: phân tích nội dung nghĩa của từ
cổ thi: Thơ đời xưa, Bài thơ làm theo lối xưa.
=> Giải thích nghĩa bằng cách dùng một số từ đồng nghĩa và trái nghĩa với từ cần giải thích
chật chội: là một tính từ dùng để chỉ không gian chật hẹp, diện tích nhỏ đến mức khó có thể xoay sở.
=> Giải thích nghĩa bằng cách: phân tích nội dung nghĩa của từ
Câu 5: Cho đề bài: Hãy viết văn bản thuyết minh ( có lồng ghép một số yếu tố như miêu tả, tự sự, biểu cảm) về một quy trình hoạt động hoặc một đối tượng mà bạn quan tâm.
Yêu cầu:
- Lập dàn ý cho đề bài trên
- Viết đoạn mở bài và một đoạn thân bài
Hướng dẫn trả lời:
- Dàn ý:
a, Mở bài:
+ Nêu tên quy tắc, luật lệ của hoạt động.
+ Nếu lí do của việc thuyết minh về quy tắc,hoạt động
b, Thân bài:
- Giới thiệu vắn tắt các mục đích, bối cảnh, thời gian và không gian diễn ra hoạt động và sự cần thiết thực hiện hoạt động theo quy tắc
- Trình bày các điều khoản/ nội dung của quy tắc hay luật lệ.
+ Điều khoản/ nội dung 1
+ Điều khoản/ nội dung 2
+ Điều khoản/ nội dung 3
c, Kết bài:
+ Khẳng định ý nghĩa của việc tuân thủ quy tắc, luật lệ.
+ Đưa ra khuyến nghị đối với người đọc (nếu có).
- Đoạn mẫu mở bài và một đoạn thân bài:
Từ xưa, các trò chơi dân gian đã giúp con người, đặc biệt là trẻ em giải trí, thư giãn. Một trong những trò chơi thú vị, hấp dẫn nhất mà chắc hẳn nhiều người sẽ biết đến là cướp cờ.
Trò chơi cướp cờ có quy tắc, luật chơi khá đơn giản. Về số lượng người, trò chơi này không hạn chế. Tuy nhiên, người chơi phải chia làm hai đội nên tổng số người chơi phải là chẵn. Mỗi đội thường có từ ba đến năm thành viên. Một người sẽ được cử làm quản trò.
Câu 6: Để giới thiệu một tác phẩm văn học/ nghệ thuật cũng như nắm bắt nội dung thuyết trình và quan điểm của người nói hiệu quả, bạn cần lưu ý những điều gì?
Hướng dẫn trả lời:
Những điều cần lưu ý:
- Tìm hiểu thông tin về người thuyết trình
- Quan sát gương mặt, thái độ, cử chỉ, ánh mắt, giọng điệu của người thuyết trình
- Ghi chép tóm tắt nội dung thuyết trình
- Ghi chú những điểm mới mẻ, thú vị về nội dung và cách thức thuyết trình
- Trình bày rõ ràng, ngắn gọn, mạch lạc vấn đề muốn trao đổi