Soạn mới giáo án Công nghệ chăn nuôi 11 cánh diều bài 17: Một số kiểu chuồng nuôi gia súc và gia cầm

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV cho HS quan sát hình ảnh về các kiểu chuồng nuôi và yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Có những kiểu chuồng nuôi gia súc, gia cầm phổ biến nào? Hãy nêu ưu và nhược điểm của các kiểu chuồng nuôi này.

- GV chia HS thành các nhóm 4 HS và hướng dẫn HS trả lời câu hỏi luyện tập: Hãy cho biết tên của các kiểu chuồng nuôi ở Hình 17.1.

- GV tổng kết về các loại chuồng nuôi.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS tiếp nhận thông tin từ GV và thảo luận nội dung GV yêu cầu. 

- GV hướng dẫn, quan sát và hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trình bày các nội dung:

+ Các kiểu chuồng phổ biến, ưu và nhược điểm của các kiểu chuồng.

+ Luyện tập (SGK – tr92): Căn cứ vào đối tượng vật nuôi và phương thức nuôi có hoặc không có hệ thống kiểm soát tiểu khí hậu chuồng nuôi xác định được:

●     Hình 17.1a. là kiểu chuồng kín.

●     Hình 17.1b. là kiểu chuồng kín chia ô cho lợn thịt nuôi sàn (nền chuồng sử dụng tấm lót sàn nhựa có rãnh).

●     Hình 17.1c. là kiểu chuồng nuôi hở chia ô cho lợn thịt nuôi nền.

- GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có). 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung hoạt động tiếp theo.

1. Phân loại chuồng nuôi

1.1. Phân loại theo đối tượng vật nuôi và giai đoạn sinh trưởng

- Các kiểu chuồng nuôi cho từng đối tượng vật nuôi: chuồng lợn, chuồng bò, chuồng gà, chuồng dê,...

- Chuồng nuôi phù hợp với từng giai đoạn sinh trưởng: chuồng lợn nái hậu bị, chuồng lợn nái đẻ, chuồng lợn thịt, chuồng bò thịt, chuồng bò sữa, chuồng gà đẻ, chuồng gà thịt,...

1.2. Phân loại theo phương thức kiểm soát tiểu khí hậu chuồng nuôi

- Trong chăn nuôi hiện nay đang tồn tại 3 kiểu chuồng gồm: chuồng kín, chuồng hở và chuồng kín – hở linh hoạt.

(1) Kiểu chuồng kín: Chuồng được thiết kế khép kín hoàn toàn với hệ thống kiểm soát tiểu khí hậu chuồng nuôi tự động (quạt thông gió, hệ thống làm mát,...), + Ưu điểm: Dễ quản lí và kiểm soát dịch bệnh do ít chịu tác động của môi trường bên ngoài. + Nhược điểm: Chi phí đầu tư ban đầu cho hệ thống khá lớn.

(2) Kiểu chuồng hở: Chuồng được thiết kế thông thoáng tự nhiên, có bạt hoặc rèm che linh hoạt, phù hợp với quy mô nuôi bán công nghiệp, chăn thả tự do. + Ưu điểm: Kiểu chuồng này có chi phí đầu tư thấp hơn chuồng kín.

+ Nhược điểm: Khó kiểm soát tiểu khí hậu chuồng nuôi và dịch bệnh.

(3) Kiểu chuồng kín – hở linh hoạt là kiểu chuồng kín không hoàn toàn. Các dãy chuồng được thiết kế hở hai bên với hệ thống bạt che hoặc hệ thống cửa đóng mở linh hoạt. Cuối dãy chuồng có hệ thống làm mát và quạt thông gió. Khi thời tiết thuận lợi, chuồng được vận hành như chuồng hở. Khi thời tiết không thuận lợi (nắng nóng, rét,...), chuồng được vận hành như chuồng kín.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV tổ chức cho HS xem video về thiết kế chuồng nuôi gà bán chăn thả:

https://youtu.be/FAkATMCFTzo (3:30 - 5:00)

- GV chia lớp thành 4 nhóm, yêu cầu HS thảo luận nội dung Mục 2.1 và trả lời câu hỏi:

Chuồng nuôi gia súc, gia cầm cần đảm bảo các yêu cầu xây dựng nào?

- GV tổng kết về yêu cầu xây dựng chuồng nuôi.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS tiếp nhận thông tin từ GV và thảo luận nội dung GV yêu cầu. 

- GV hướng dẫn, quan sát và hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trả lời các câu hỏi:

+ Các yêu cầu xây dựng chuồng nuôi gồm: yêu cầu về vị trí, địa điểm; yêu cầu mặt bằng xây dựng, thiết kế chuồng trại, chia khu; yêu cầu về nền, mái chuồng, dụng cụ, trang thiết bị chăn nuôi.

- GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có). 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung hoạt động tiếp theo.

2. Yêu cầu về chuồng nuôi

2.1. Yêu cầu xây dựng chuồng nuôi

- Vị trí, địa điểm: chọn vị trí cao ráo, thoáng mát, thoát nước tốt, xa khu dân cư, chợ, trường học,... và giao thông thuận tiện.

- Mặt bằng xây dựng: tính toán phù hợp với quy mô chăn nuôi, đảm bảo đủ diện tích cho từng con vật nuôi.

- Chia khu riêng biệt: nhà trực, khu cách li, khu làm việc của nhân viên kĩ thuật, khu chế biến thức ăn, khu chăn nuôi, khu vệ sinh khử trùng, khu xử lí chất thải,...

- Thiết kế chuồng: phù hợp với từng lứa tuổi, đối tượng vật nuôi và thuận tiện trong nuôi dưỡng, chăm sóc.

- Nền chuồng: nền cao hơn mặt đất 30 – 50 cm để tránh ẩm ướt, không trơn trượt, độ dốc 1 − 2% đối với chuồng nền và có rãnh thoát nước đối với chuồng sàn.

- Mái chuồng: cao 3 – 4 m để đảm bảo thông thoáng, chống nóng, tránh đọng nước.

- Dụng cụ, trang thiết bị chăn nuôi: đầy đủ, phù hợp với đối tượng vật nuôi và từng giai đoạn sinh trưởng, đảm bảo hiệu quả, an toàn và dễ vệ sinh.

- Hệ thống xử lí chất thải: hố thu gom chất thải, rãnh, cống thoát, hệ thống biogas hoặc các hệ thống xử lí khác.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1. Tìm hiểu kĩ thuật chuồng nuôi lợn thịt công nghiệp

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia HS thành 4 nhóm, cho HS tìm hiểu nội dung “Chuồng nuôi lợn thịt công nghiệp” và trả lời các câu hỏi:

1. Hãy kể tên các thiết bị được sử dụng trong chuồng nuôi lợn thịt công nghiệp.

2. Chuồng lợn thịt có những yêu cầu gì để đảm bảo độ thông thoáng trong chuồng nuôi?

- GV yêu cầu HS quan sát Hình 17.2 và mô tả kiểu chuồng nuôi lợn thịt ở Hình 17.2.

- GV tổng kết về yêu cầu kĩ thuật chuồng nuôi lợn thịt công nghiệp.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS tiếp nhận thông tin từ GV và thảo luận nội dung GV yêu cầu. 

- GV hướng dẫn, quan sát và hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trả lời các câu hỏi:

1. Các thiết bị được sử dụng trong chuồng nuôi lợn thịt công nghiệp gồm:

+ Các thiết bị kiểm soát tiểu khí hậu chuồng nuôi như cảm biến nhiệt độ, độ ẩm, quạt hút, thông gió, tấm làm mát,...

+ Thiết bị chiếu sáng (đèn), hệ thống cung cấp thức ăn, nước uống (máng ăn, núm uống tự động,...).

2. Yêu cầu của chuồng lợn thịt:

+ Chuồng có mái lợp bằng vật liệu cách nhiệt và có độ cao tối thiểu 3 m.

+ Chuồng nuôi có hệ thống kiểm soát tiểu khí hậu chuồng nuôi như quạt hút, thông gió ở một đầu dãy chuồng, đầu kia là hệ thống tấm làm mát.

* Mô tả chuồng nuôi lợn ở Hình 17.2:

- Hình 17.2 là kiểu chuồng kín chia ô sử dụng nuôi lợn thịt:

+ Chuồng thiết kế khép kín hoàn toàn, có hệ thống kiểm soát nhiệt độ, ánh sáng và thông khí.

+ Việc chia ô nhằm nuôi lợn được nuôi theo nhóm để dễ quản lí và kiểm soát dịch bệnh.

+ Mỗi ô có bố trí máng ăn, máng uống tự động.

+ Kiểu chuồng này áp dụng cho quy mô chăn nuôi lớn và vừa.

- GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có). 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung hoạt động tiếp theo.

2.2. Yêu cầu kĩ thuật chuồng nuôi

(1) Chuồng nuôi lợn thịt công nghiệp

- Chăn nuôi lợn thịt công nghiệp quy mô lớn thường sử dụng kiểu chuồng kín chia ô. Chuồng nuôi khép kín hoàn toàn, có hệ thống các cửa sổ kính để lấy ánh sáng. Cửa ra vào và các cửa sổ đều được thiết kế dạng khép kín phù hợp với hệ thống điều hoà không khí trong chuồng. Một đầu chuồng được lắp đặt hệ thống tấm làm mát, đầu kia là hệ thống quạt thông gió công nghiệp.

- Nền chuồng được làm từ bê tông, xi măng hoặc sàn nhựa công nghiệp. Mái chuồng cao tối thiểu 3 m so với nền, có thể lợp bằng tôn lạnh hoặc sử dụng mái ngói.

- Diện tích mỗi ô phụ thuộc vào mật độ nuôi, tối thiểu là 0,7 m³/con.

- Các trang thiết bị trong chuồng nuôi gồm:

+ Máng ăn tự động: được làm bằng inox hoặc tôn mạ kẽm không gỉ. Kích thước máng ăn tuỳ thuộc vào từng giai đoạn sinh trưởng của lợn.

+ Núm uống tự động: được làm bằng inox, bố trí 2 núm uống/ô chuồng. Một núm uống có thể sử dụng cho 10 – 30 con lợn, tuỳ giai đoạn sinh trưởng.

Nhiệm vụ 2. Tìm hiểu kĩ thuật chuồng nuôi lợn nái đẻ và nuôi con

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia HS thành 4 nhóm, cho HS quan sát Hình 17.3, 17.4 trang 94 SGK và trả lời câu hỏi:

Vì sao chuồng nuôi lợn nái đẻ thường được chia ô hoặc sử dụng cũi để tách riêng lợn mẹ và lợn con?

- GV tổng kết về yêu cầu kĩ thuật chuồng nuôi lợn nái đẻ và nuôi con.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS tiếp nhận thông tin từ GV và thảo luận nội dung GV yêu cầu. 

- GV hướng dẫn, quan sát và hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm HS trả lời câu hỏi khám phá:

+ Việc chia ô và sử dụng cũi đẻ giúp giảm tỉ lệ lợn mẹ nằm đè vào lợn con, có thể làm tổn thương hoặc gây chết lợn con.

- GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có). 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung hoạt động tiếp theo.

(2) Chuồng nuôi lợn nái đẻ và nuôi con

- Khu vực nuôi nái đẻ và lợn con theo mẹ thưởng chia thành ô cho lợn mẹ và ô cho lợn con để tránh lợn mẹ đẻ con khi nằm. Vì vậy, chuồng nuôi lợn nái đẻ thường được chia ô hoặc sử dụng cũi nái đẻ.

- Chuồng nái sử dụng cũi đề có kích thước trung bình dài 2 m x rộng 0,6 – 0,7 m x cao 1 – 1,2 m (Hình 17.3). Chuồng chia ô: gồm 1 ô cho nái đẻ và 1 ô cho lợn con, giữa hai ô có vách ngăn di động để thuận tiện cho lợn con bú mẹ. Diện tích ô cho lợn mẹ rộng 1,6 – 2 m; dài 2,2 – 2,4 m, có máng ăn, máng uống riêng. Ô cho lợn con nằm có diện tích tối thiểu 1m, cũng có máng ăn uống riêng và có đèn sưởi (Hình 17.4).

- Sàn chuồng nái đẻ có thể sử dụng sàn bê tông hoặc sàn nhựa.

- Chuồng nuôi nái đẻ công nghiệp thông thường là hệ thống chuồng kín, có hệ thống điều hoà nhiệt độ và thông thoáng khí như quạt, tấm làm mát, quạt thông gió công nghiệp.

- Chuồng sử dụng mảng ăn cố định vào thành chuồng hoặc mảng tự động đặt trên nền.

- Hệ thống cung cấp nước uống và núm uống tự động.

Nhiệm vụ 3. Tìm hiểu kĩ thuật chuồng gà nuôi nền

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia HS thành 4 nhóm, cho HS quan sát Hình 17.5 trang 95 SGK và trả lời câu hỏi:

1. Vì sao gà con mới nở cần được nuôi úm trong quây?

2. Hãy cho biết điểm khác biệt giữa chuồng nuôi gà thịt nuôi nền với chuồng gà đẻ nuôi nền.

- GV tổng kết về yêu cầu kĩ thuật chuồng gà nuôi nền.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS tiếp nhận thông tin từ GV và thảo luận nội dung GV yêu cầu. 

- GV hướng dẫn, quan sát và hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm HS trả lời các câu hỏi:

1. Gà con mới nở sức đề kháng còn yếu do hệ thần kinh, hệ miễn dịch, hệ tiêu hoá,... chưa phát triển hoàn chỉnh, vì vậy chúng rất dễ bị tác động bởi yếu tố ngoại cảnh (nhiệt độ, gió lùa,...) và dễ mắc bệnh, tỉ lệ chết cao. Vì vậy, cần nuôi úm gà con trong quây để dễ dàng kiểm soát yếu tố môi trường, giúp chúng thích nghi dần với môi trường sống do môi trường trong quây úm sạch sẽ, có nhiệt độ, độ ẩm phù hợp với sự phát triển của chúng.

2. Điểm khác biệt giữa chuồng gà thịt và gà đẻ nuôi nền là: chuồng nuôi gà thịt nuôi nền có quây úm gà con từ 1 – 28 ngày tuổi. Chuồng gà đẻ nuôi nền có bố trí các ổ đẻ.

- GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có). 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung hoạt động tiếp theo.

(3) Chuồng gà nuôi nền

- Gà được nuôi tập trung trên nền. Nền chuồng có thể là bê tông, xi măng, nền gạch hoặc nền đất nện.

- Đối với hệ thống chuồng kín: có hệ thống chiếu sáng, thông khí và làm mát tự động.

- Đối với chuồng hở: thông thoáng khi tự nhiên, có rèm, hoặc bạt che linh hoạt.

- Máng ăn, máng uống đối với gà nuôi nền có hai loại máng thông dụng:

+ Mảng tròn chia ô

+ Hệ thống cung cấp thức ăn, nước uống tự động

- Kiểu chuồng nuôi nền được áp dụng ở cả hệ thống chuồng kín và chuồng hở cho cả gà thịt và gà đẻ.

- Ở chuồng nuôi gà thịt: gà con khi mới nở, cần bố trí quây úm cho gà con mới nở ngay tại chuồng. Sử dụng bìa cứng, cót ép, tấm nhựa,... có chiều cao 40 – 50 cm, đường kính từ 2,5 – 3 m quây úm cho 300 – 500 gà con. Trong quây có bố trí đèn sưởi, máng ăn, máng uống.

- Với gà đẻ nuôi nền thì chuồng nuôi phải bố trí ổ đẻ để tránh gà đẻ ở nền dễ gây đập vỡ hay sót trúng khi nhặt. Số lượng ổ để: 4 – 5 gà mái/ ổ đẻ. Ổ đẻ được đặt liền nhau, sát vách tường phía trong để ổ để luôn được khô ráo.

Nhiệm vụ 4. Tìm hiểu kĩ thuật chuồng gà đẻ nuôi lồng

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS đọc nội dung “Chuồng gà đẻ nuôi lồng” và trả lời câu hỏi hình thành kiến thức:

Việc sử dụng chuồng lồng trong chuồng gà đẻ có những ưu và nhược điểm gì?

- GV cho HS quan sát hình 17.6, hình 17.7, thảo luận nhóm và thực hiện yêu cầu luyện tập tr96 SGK:

Hãy mô tả và phân biệt kiểu chuồng nuôi gà ở Hình 17.6 và Hình 17.7.

- GV tổng kết về yêu cầu kĩ thuật chuồng gà đẻ nuôi lồng.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS tiếp nhận thông tin từ GV và thảo luận nội dung GV yêu cầu. 

- GV hướng dẫn, quan sát và hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm HS trả lời trình bày:

Việc sử dụng chuồng lồng trong chuồng gà đẻ có những ưu và nhược điểm là:

+ Ưu điểm:

●     Tăng mật độ do có thể sử dụng lồng nhiều tầng, tận dụng được không gian

●     Dễ thu trứng, tránh dập vỡ, thất thoát trứng so với nuôi nền, có thể ứng dụng hệ thống thu trứng tự động đối với trại nuôi quy mô lớn

●     Dễ quản lí và vệ sinh, giảm công lao động.

+ Nhược điểm:

●     Chi phí đầu tư cao: chi phí cho chuồng lồng, đầu tư hệ thống kiểm soát tiểu khí hậu chuồng nuôi.

●     Cần có quy trình vệ sinh thú y nghiêm ngặt do nuôi mật độ cao, số lượng gà lớn để tránh nguy cơ lây lan dịch bệnh.

●     Không đáp ứng một số tiêu chuẩn về đối xử nhân đạo với vật nuôi.

●     Khó khăn trong kiểm soát chất thải và mùi.

* Luyện tập (SGK - tr96): Đính kèm dưới hoạt động 3.

- GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có). 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung hoạt động tiếp theo.

(4) Chuồng gà đẻ nuôi lồng

- Chuồng gà đẻ nuôi lồng được thiết kế giống như chuồng gà nuôi nền chỉ khác hệ thống lồng nuôi.

+ Lồng nuôi được thiết kế bằng thép không gỉ. Mỗi lồng đơn có chiều dài 40 cm, rộng 40 cm, cao phía sau 40 cm và phía trước 45 – 47 cm để tạo đáy nghiêng 10 để trứng lăn ra mảng trứng.

+ Mảng trứng rộng 10 – 15 cm đặt phía trước lồng.

+ Các lồng được đặt nối tiếp nhau thành dãy dài. Có thể xếp thành dãy 1 tầng hoặc dãy 2, 3 tầng chồng lên nhau theo kiểu bậc thang có lối đi ở giữa.