Soạn siêu ngắn ngữ văn 11 CTST bài 3 Lời tiễn dặn

TRƯỚC KHI ĐỌC 

CH1: Dựa vào phần kiến thức đã học về truyện thơ Nôm ở lớp 9, bạn hãy cho biết khi đọc một truyện thơ chúng ta cần chú ý điều gì.

Hướng dẫn trả lời:

Khi đọc truyện thơ cần chú ý: 

- Xác định yêu cầu của đề bài => định hướng về hình thức, nội dung chính, hình ảnh, cảm xúc, ngôn ngữ

- Xác định các yếu tố tự sự, miêu tả trong bài để làm rõ tác dụng của các yếu tố này trong truyện thơ 

ĐỌC VĂN BẢN 

CH1: Vì sao chàng trai lại nói đến điều này? Lời nói của anh có nghĩa ý nghĩa gì?

Hướng dẫn trả lời:

Bởi vì chàng trai thương cô gái nên anh muốn níu kéo phút giây được ở bên cạnh cô. Lời nói của anh cho thấy tình cảm của anh dành cho cô là tình cảm chân thành, sâu sắc. 

CH2: Bạn hình dung như thế nào về hoàn cảnh của cô gái và hành động của chàng trai.

Hướng dẫn trả lời:

Hai người đều có tình cảm chân thành dành cho nhau nhưng không đến được với nhau. Cuộc sống hôn nhân của cô gái không hề hạnh phúc. Chàng trai còn tận mắt chứng kiến cảnh cô gái bị chồng đánh ngã. Anh chỉ biết nâng cô dậy, phủi áo, chải tóc, đi chặt tre làm ống thuốc cho cô “khỏi đau”. 

CH3: Những câu thơ này thể hiện tình cảm của hai nhân vật như thế nào?

Hướng dẫn trả lời:

Bằng việc sử dụng các biện pháp nghệ thuật so sánh, ẩn dụ liên tiếp, tác giả đã nhấn mạnh sự thuỷ chung, son sắt trong tình yêu của chàng trai và cô gái. Đồng thời cũng khẳng định ý chí và ước mơ đoàn tụ không gì thay đổi. 

SAU KHI ĐỌC

CH1: Lời "tiễn dặn" được thuật lại theo ngôi kể nào? Dựa vào đâu để bạn khẳng định như vậy?

Hướng dẫn trả lời:

Dựa vào các câu thơ có thể nhận thấy rằng bài thơ được thuận lợi theo ngôi kể thứ nhất – lời của nhân vật “anh”.

CH2: Lời "tiễn dặn" giúp bạn biết gì về nhân vật chàng trai và cô gái? Qua đó, hãy nhận xét cách xây dựng nhân vật trong truyện thơ dân gian.

Hướng dẫn trả lời:

Qua lời “tiễn dặn” đã cho người đọc thấy được tâm trạng đau khổ, dằn vặt của chàng trai và cô gái vì nghịch cảnh nên không thể đến với nhau. 

Hai nhân vật chính đều gần gũi, thân thuộc với người đọc bởi vì hoàn cảnh, tính cách, tâm trạng của nhân vật truyện thơ được lấy từ cuộc đời chứ không phải nhân vật tưởng tượng ra hay tô vẽ thêm. 

CH3: Bạn hãy chỉ ra những chi tiết quan trọng trong văn bản Lời tiễn dặn và phân tích vai trò của chúng trong việc thể hiện nội dung truyện thơ.

Hướng dẫn trả lời:

Những chi tiết quan trọng trong văn bản “Lời tiễn dặn”: Tâm trạng, hành động của chàng trai - cô gái trên đường tiễn dặn và lúc ở nhà chồng của cô gái

Vai trò: Khắc hoạ nổi bật tình yêu tha thiết thuỷ chung, lưu luyến không muốn rời và khát vọng tự do yêu đương của hai nhân vật chính.

CH4: Nêu chủ đề của văn bản và cho biết qua văn bản này, tác giả dân gian muốn gửi gắm thông điệp gì?

Hướng dẫn trả lời:

Chủ đề văn bản: Tình yêu đôi lứa bất diệt của cặp đôi người Thái.      

Thông điệp: Khắc họa tình yêu thủy chung và khát vọng tự do yêu đương. Đồng thời lên án phê phán những phong tục cổ hủ, kêu gọi mọi người đứng lên đấu tranh vì tình yêu của chính mình. 

CH5: Những dấu ấn nào giúp bạn nhận biết văn bản Lời tiễn dặn thuộc thể loại truyện thơ.

Hướng dẫn trả lời:

Sử dụng kết hợp yếu tố tự sự, yếu tố trữ tình để diễn tả tâm trạng và suy nghĩ của nhân vật rõ nét hơn thể loại truyện thông thường. Yếu tố đó được thể hiện thông qua các câu thơ sau: “Người đẹp anh yêu cất bước theo chồng”, “Lòng ta thương nhau trăm lớp nghìn trùng”. Qua đó, tác giả diễn tả tâm trạng, suy nghĩ của hai nhân vật chính trên đường tiễn Chị về nhà chồng và chứng kiến cảnh Chị bị chồng đánh đập ở nhà. Đồng thời cũng khẳng định khao khát đoàn tụ của đôi trai gái người Thái. 

CH6: Từ văn bản Lời tiễn dặn, bạn có suy nghĩ gì về khát khao đoàn tụ của đôi trai gái người Thái ngày xưa?

Hướng dẫn trả lời:

Có thể thấy được những phong tục cổ hủ, lạc hậu của xã hội cũ đã đẩy mối tình đẹp như thơ còn đang dang dở vào bi kịch phải chia cắt, người con gái phải chịu cảnh hôn nhân sắp đặt – cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy. Đứng trước nghịch cảnh đấy, hai nhân vật chính vẫn giữ trong mình khát vọng mạnh mẽ, bất chấp ngăn cản để có được tình yêu của chính mình.