Soạn siêu ngắn ngữ văn 11 CTST bài 5 Sống hay không sống - Đó là vấn đề

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH1: Theo bạn, ngôn ngữ giao tiếp, cách nói năng của một người điên (hay giả điên) và của một người bình thường khác nhau như thế nào? Hãy chia sẻ ý kiến với các bạn trong lớp.

Hướng dẫn trả lời:

So với người bình thường, người điên hay giả điên sẽ có những dấu hiệu về mặt thiếu hụt ngôn ngữ giao tiếp. 

ĐỌC VĂN BẢN

CH1: Động cơ nào khiến vua Clo-đi-ut quan tâm, hỏi han về nguyên do dẫn đến tình trạng tinh thần của Hăm-lét.

Hướng dẫn trả lời:

Do Hăm-lét là người kế vị ngai vàng nên ông muốn thái tử khỏe mạnh, bình thường.

CH2: Đây là lời đối thoại hay độc thoại? Có mối liên hệ gì giữa câu thoại trên đây của Pô-lô-ni-út với câu thoại này của nhà vua?

Hướng dẫn trả lời:

Lời đối thoại vì đã thể hiện quan điểm của nhà vua khi thấy những gì mà Pô-lô-ni-út nói với Ô-phê-li-a.

CH3: Đây là lời đối thoại hay độc thoại? Lời thoại này cho thấy điều gì trong tâm trí và tính cách của Hăm-lét?

Hướng dẫn trả lời:

Lời đối thoại vì đã thể hiện suy nghĩ sâu sắc của Hăm-lét về vấn đề sống - chết

CH4: Từ đây cho đến hết, cuộc thoại với Ô-phê-li-a, Hăm-lét dùng lời lẽ như thế nào để che mắt những kẻ đang theo dõi chàng?

Hướng dẫn trả lời:

Hăm-lét đã dùng câu hỏi để khiến mọi người không tin vào lời nói của Hăm-lét nữa.

CH5: Lời thoại của nhân vật vua và Pô-lô-ni-út cho thấy sự suy đoán của bạn từ đầu đúng hay sai? Giải thích do đâu bạn suy đoán đúng hoặc suy đoán chưa đúng.

Hướng dẫn trả lời:

Lời thoại của nhân vật vua và Pô-lô-ni-út cho thấy sự suy đoán từ đầu là sai. 

Vì nhà vua lo cho sức khỏe của Hăm-lét vì lo hoàn cảnh mà Hăm-lét đang sống có thể ảnh hưởng đến chàng.

SAU KHI ĐỌC

CH1: Dựa vào nội dung tóm tắt cốt truyện ở phần đầu văn bản, hãy lí giải tình thế của Hăm-lét và mục đích giả điên của chàng.

Hướng dẫn trả lời:

Tình thế: Hồn ma vua cha hiện về kể cho chàng nghe sự thật về cái chết của mình - kẻ thủ phạm chính là Claudius, giết vua và chiếm ngai vàng => ranh giới giữa trả thù và đi tìm sự thật 

Mục đích Hamlet giả điên: để điều tra xác minh lại lời báo mộng của vua cha. 

CH2: Xác định xung đột trong văn bản và cho biết những giằng xé nội tâm của Hăm-lét( liên quan đến việc lựa chọn giữa sống và chết, giữa những thái độ sống và nhân cách đối lập,...) có tác dụng như thế nào trong việc khơi sâu và phát triển xung đột trong các lớp kịch.

Hướng dẫn trả lời:

Hamlet thể hiện xung đột giữa lí tưởng với hiện thực xã hiện thực xã hội xấu xa

Tác dụng: Chúng ta sẽ thấy được tính cách phức tạp của nhân vật Hamlet. Đại thi hào đã thổi vào nhân vật của mình tinh thần của thời đại, vẻ đẹp của sự kiên cường cũng như ước mơ về sự công bằng và chân lý cho thời đại lúc bấy giờ.

CH3: Phân tích đoạn độc thoại nội tâm và những lời dối thoại của Hăm-lét với Ô-phê-lia-a để làm rõ:

a, Nguyên nhân làm nảy sinh mối xung đột giữa Hăm-lét với các nhân vật khác và với xã hội Đan Mạch thời bấy giờ.

b, Thái độ, tình cảm của Hăm-lét trong những lời thoại với Ô-phê-lia-a về người nữ.

Hướng dẫn trả lời:

a, Nguyên nhân nảy sinh xung đột là: Hamlet sẽ lên ngôi sau khi cha chết. Chú ruột là Claudius lên ngôi vua, sau đám tang chưa đầy tháng, mẹ chàng vội vàng tái giá với gã em chồng. Từ đó lòng chàng đầy phẫn nộ và chán ghét cuộc đời nhưng chàng cố gắng làm tròn bổn phận người con trai => Hamlet giả điên để che mắt kẻ thù, tìm ra sự thật

b,  Qua các lời nói với Ô-phê-li-a, Hăm-lét đã thể hiện thái độ coi thường và căm ghét xã hội lúc bấy giờ. Chàng cố gắng giả điên để tìm sự thật, nhưng khi gặp mẹ thì Hamlet không kìm được sự tức giận, bộc lộ tâm trạng thật của mình.

CH4: Kẻ bảng sau vào vở, liệt kê một số biểu hiện " hành động bên trong", " hành động bên ngoài" của nhân vật vua Clo-di-út và Hăm-lét:

Từ bảng trên, hãy lí giải sự khác biệt giữa con người qua " hành động bên trong" và con người qua " hành động bên ngoài" của mỗi nhân vật. Nhận xét vè cách xây dựng nhân vật và hành động kịch của tác giả trong văn bản.

Hướng dẫn trả lời:

Sự khác biệt của hai nhân vật:

Vua Clô-đi-út: giả tạo để che đi sự xấu xa của con người bên trong

Hăm-lét: giả điên nhưng bên trong suy nghĩ thấu đáo, sáng suốt

Nhận xét: sự đối lập hai tuyến nhân vật thiện - ác qua tình huống truyện nhằm thể hiện ý nghĩa vượt ra khỏi giới hạn của thời gian và không gian. 

CH5: Nhận xét về nghệ thuật xây dựng ngôn ngữ đối thoại, độc thoại trong văn bản.

Hướng dẫn trả lời:

Nghệ thuật xây dựng ngôn ngữ đối thoại, độc thoại trong văn bản đã giúp các xung đột được đẩy lên. Đồng thời khắc hoạ sự mâu thuẫn đối lập giữa hiện thực xấu xa với lý tưởng nhân văn 

CH6: Xác định chủ đề và cho biết qua văn bản trên, tác giả muốn gửi đến người đọc/ người xem thông điệp gì.

Hướng dẫn trả lời:

Chủ đề : Phản ánh chế độ dã man thời trung cổ, sẵn sàng làm mọi thứ để đạt được lợi ích

Thông điệp: Dù trong hoàn cảnh nào giữ vững niềm tin về lẽ sống và phẩm giá của con người. 

CH7: Từ việc đọc văn bản Sống hay không sống - Đó là vấn đề và Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài, bạn rút ra được những lưu ý gì khi đọc một văn bản bi kịch?

Hướng dẫn trả lời:

Một số lưu ý như:

• Hiểu được đề tài, cảm hứng chủ đạo, ý nghĩa thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm

• Đọc kỹ từng phần trong bài, chú ý vào những câu thoại của nhân vật