Soạn văn 8 ngắn nhất bài: Hành động nói

[toc:ul]

I. Câu hỏi trong bài học:

Bài tập 1: Trang 63 sgk ngữ văn 8 tập 2

Trần Quốc Tuấn viết Hịch tướng sĩ nhằm mục đích gì? Hãy xác định mục đích của hành động nói thể hiện ở một câu trong bài hịch và vai trò của câu ấy đối với việc thực hiện mục đích chung.

Bài tập 2: Trang 63 sgk ngữ văn 8 tập 2

Chỉ ra các hành động nói và mục đích của mỗi hành động nói trong những đoạn trích sau:

a, Tiếng chó sủa vang các xóm.

Bà lão láng giềng lại lật đật chạy sang:

- Bác trai đã khá rồi chứ?

- Cảm ơn cụ, nhà cháu đã tỉnh táo như thường. Nhưng xem ý hãy còn lề bề lệt bệt chừng như vẫn mỏi mệt lắm.

- Này, bảo bác ý có trốn đi thì trốn. Chứ cứ nằm đấy, chốc nữa họ vào thúc sưu, không có, họ lại đánh trói thì khổ. Người ốm rề rề như thế, nếu lại phải một trận đòn, nuôi mấy tháng cho hoàn hồn.

- Vâng, cháu cũng đã định như cụ. Nhưng để cháo nguội, cháu cho nhà cháu ăn lấy vài húp cái đã. Nhịn suông từ sáng hôm qua tới giờ còn gì.

- Thế thì phải giục anh ấy ăn mau lên đi, kẻo nữa người ta sắp sửa kéo vào rồi đấy!

Rồi bà lão lật đật trở về với khuôn mặt băn khoăn.

(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)

b. Lê Thận nâng gươm lên ngang đầu nói với Lê Lợi:

- Đây là Trời phó thác cho minh công làm việc lớn. Chúng tôi nguyện đem xương thịt của mình theo minh công, cùng với thanh gươm thần này để bán đền Tổ quốc!

c, Hôm sau lão Hạc sang nhà tôi. Vừa thấy tôi, lão báo ngay :

- Cậu Vàng đi đời rồi, ông giáo ạ !

- Cụ bán rồi ?

- Bán rồi ! Họ vừa bắt xong...

- Thế nó cho bắt à ?

Mặt lão đột nhiên co dúm lại. Những vết nhăn xô lại với nhau, ép cho nước mắt chảy ra. Cái đầu lão ngoẹo về một bên và cái miệng móm mém của lão mếu như con nít. Lão hu hu khóc...

- Khốn nạn... Ông giáo ơi ! Nó có biết gì đâu ! Nó thấy tôi gọi thì chạy ngay về, vẫy đuôi mừng. Tôi cho nó ăn cơm. Nó đang ăn thì thằng Mục nấp trong nhà, ngay đằng sau nó, tóm lấy hai cẳng sau nó dốc ngược nó lên.

(Nam Cao, Lão Hạc)

Bài tập 3: Trang 65 sgk ngữ văn 8 tập 2

Đoạn trích dưới đây có ba câu chứa từ hứa. Hãy xác định kiểu hành động nói được thực hiện trong mỗi câu ấy.

Em đi nhanh về chiếc giường, đặt con Em Nhỏ quàng tay vào con Vệ Sĩ.

- Em để nó ở lại - Giọng em ráo hoảnh - Anh phải hứa với em không bao giờ để chúng ngồi cách xa nhau. Anh nhớ chưa? Anh hứa đi.

- Anh xin hứa.

Tôi mếu máo trả lời và đứng như chôn chân xuống đất, nhìn theo cái bóng bé nhỏ liêu xiêu của em tôi trèo lên xe.

(Khánh Hoài, Cuộc chia tay của những con búp bê)

II. Soạn bài siêu ngắn: Hành động nói

Bài tập 1: Trần Quốc Tuấn viết Hịch tướng sĩ nhằm mục đích: 

o Khích lệ lòng yêu nước của các tướng sĩ.

o Động viên tướng sĩ tích cực học tập Binh thư yếu lược do ông soạn thảo

• Chúng ta có thể nhận thấy qua câu nói sau: “Nay các ngươi nhìn chủ nhục mà không biết lo, thấy nước nhục mà không biết then. Làm tướng triều định mà phải hầu quân giặc mà không biết tức; nghe nhạc thái thường để đãi yến ngụy sứ mà không biết căm.”

o Câu nói nêu lên được thực trạng mà những binh sĩ đang trải qua, kể cả quan trong triều, sử dụng những lời lẽ rất gay gắt, mạnh mẽ để đánh trực tiếp vào lòng tự trọng của con người, thức tỉnh mà nhìn vào sự thực đang diễn ra trong thực tế.

o Cũng là lời nhắc nhở đanh thép của vị chủ tướng với tướng sĩ của mình để họ nhận thức và khích lệ, động viên tinh thần của ho.

Bài tập 2:

a.

o Hành động hỏi và mục đích thăm hỏi: "Bác trai ... chứ?"

o Hành động trình bày và mục đích thông báo: "Cảm ơn ... như thường ... Nhưng ... lắm".

o Hành động điều khiển và mục đích cầu khiến: "Này ... trốn".

o Hành động trình bày và mục đích nêu ý kiến thuyết phục: "Chứ cứ nằm ... khổ. Người ốm ... hoàn hồn".

o Hành động trình bày và mục đích tỏ sự đồng ý "Vàng ... cụ".

o Hành động trình bày và mục đích giải thích "Nhưng để ... đã. Nhịn ... còn gì".

o Hành động điều khiển và mục đích khuyên, giục: "Thế thì ... đấy".

b.

o Hành động trình bày: Đây là ý Trời ... việc lớn.

o Hành động hứa hẹn và mục đích thề nguyền: Chúng tôi nguyện ...Tổ quốc!

c.

o Hành động báo tin và mục đích tìm sự cảm thông giải tỏa day dứt "Cậu Vàng ... ạ! "Bán rồi! ... bắt xong!".

o Hành động hỏi và mục đích muốn xác nhận một sự thật "Cụ bán rồi".

o Hành động hỏi và mục đích tỏ ra ngạc nhiên "Thế ... à?".

o Hành động bộc lộ cảm xúc và mục đích giãi bày sự day dứt, dày vò "Khốn nạn ... ơi!".

o Hành động kể và mục đích giải tỏa sự dằn vặt, đau đớn vì lừa một con chó.

Bài tập 3: Xác định:

Anh phải hứa với em  không bao giờ để chúng ngồi cách xa nhau: hành động điều khiển.

Anh hứa đi: hành động điều khiển.

Anh xin hứa: hành động hứa.

III. Soạn bài ngắn nhất: Hành động nói

Bài tập 1: Mục đích:  Khích lệ lòng yêu nước của các tướng sĩ. Động viên tướng sĩ tích cực học tập Binh thư yếu lược do ông soạn thảo

- Câu nói: “Nay các ngươi … không biết căm.” => Thực trạng mà những binh sĩ đang trải qua, kể cả quan trong triều, sử dụng những lời lẽ rất gay gắt, mạnh mẽ để đánh trực tiếp vào lòng tự trọng của con người, thức tỉnh mà nhìn vào sự thực đang diễn ra trong thực tế. Lời nhắc nhở đanh thép của vị chủ tướng với tướng sĩ của mình để họ nhận thức và khích lệ, động viên tinh thần của ho.

Bài tập 2:

a.

"Bác trai ... chứ?" 

=> Hành động hỏi và mục đích thăm hỏi

"Cảm ơn ... như thường ... Nhưng ... lắm".

=> Hành động trình bày và mục đích thông báo

"Này ... trốn".

=>Hành động điều khiển và mục đích cầu khiến

"Chứ cứ nằm ... khổ. Người ốm ... hoàn hồn".

=>Hành động trình bày và mục đích nêu ý kiến thuyết phục

 "Vàng ... cụ".

=>Hành động trình bày và mục đích tỏ sự đồng ý

"Nhưng để ... đã. Nhịn ... còn gì".

=>Hành động trình bày và mục đích giải thích 

"Thế thì ... đấy".

=>Hành động điều khiển và mục đích khuyên, giục

b. Đây là ý Trời ... việc lớn.

=>Hành động trình bày

Chúng tôi nguyện ...Tổ quốc!

=>Hành động hứa hẹn và mục đích thề nguyền

  c. "Cậu Vàng ... ạ! "Bán rồi! ... bắt xong!".

=> Hành động báo tin và mục đích tìm sự cảm thông giải tỏa day dứt 

"Cụ bán rồi".

=>Hành động hỏi và mục đích muốn xác nhận một sự thật 

 "Thế ... à?".

=>Hành động hỏi và mục đích tỏ ra ngạc nhiên

"Khốn nạn ... ơi!".

=>Hành động bộc lộ cảm xúc và mục đích giãi bày sự day dứt, dày vò 

=>Hành động kể và mục đích giải tỏa sự dằn vặt, đau đớn vì lừa một con chó.

Bài tập 3: Xác định:

Anh phải hứa với em  không bao giờ để chúng ngồi cách xa nhau

=> hành động điều khiển.

Anh hứa đi

=> hành động điều khiển.

Anh xin hứa

=> hành động hứa.

IV. Soạn bài cực ngắn: Hành động nói

Bài tập 1:

1. Mục đích:  Khích lệ lòng yêu nước của các tướng sĩ. Động viên tướng sĩ tích cực học tập Binh thư yếu lược do ông soạn thảo.

2. “Nay các ngươi … không biết căm.”

 => Thực trạng mà những binh sĩ đang trải qua, kể cả quan trong triều, sử dụng những lời lẽ rất gay gắt, mạnh mẽ để đánh trực tiếp vào lòng tự trọng của con người, thức tỉnh mà nhìn vào sự thực đang diễn ra trong thực tế. Lời nhắc nhở đanh thép của vị chủ tướng với tướng sĩ của mình để họ nhận thức và khích lệ, động viên tinh thần của ho.

Bài tập 2:

c. "Bác trai ... chứ?"  => Hành động hỏi và mục đích thăm hỏi

"Cảm ơn ... như thường ... Nhưng ... lắm". => Hành động trình bày và mục đích thông báo

"Này ... trốn". =>Hành động điều khiển và mục đích cầu khiến

"Chứ cứ nằm ... khổ. Người ốm ... hoàn hồn". =>Hành động trình bày và mục đích nêu ý kiến thuyết phục

 "Vàng ... cụ". =>Hành động trình bày và mục đích tỏ sự đồng ý

"Nhưng để ... đã. Nhịn ... còn gì". =>Hành động trình bày và mục đích giải thích 

"Thế thì ... đấy". =>Hành động điều khiển và mục đích khuyên, giục

d. Đây là ý Trời ... việc lớn. =>Hành động trình bày

Chúng tôi nguyện ...Tổ quốc! =>Hành động hứa hẹn và mục đích thề nguyền

  c. "Cậu Vàng ... ạ! "Bán rồi! ... bắt xong!". => Hành động báo tin và mục đích tìm sự cảm thông giải tỏa day dứt 

"Cụ bán rồi". =>Hành động hỏi và mục đích muốn xác nhận một sự thật 

 "Thế ... à?". =>Hành động hỏi và mục đích tỏ ra ngạc nhiên

"Khốn nạn ... ơi!". =>Hành động bộc lộ cảm xúc và mục đích giãi bày sự day dứt, dày vò 

=>Hành động kể và mục đích giải tỏa sự dằn vặt, đau đớn vì lừa một con chó.

Bài tập 3: Xác định:

1. Anh phải hứa với em  không bao giờ để chúng ngồi cách xa nhau => hành động điều khiển.

2. Anh hứa đi => hành động điều khiển.

3. Anh xin hứa => hành động hứa.