Ôn tập kiến thức ngữ văn 11 CTST bài 3 Viết văn bản nghị luận về một tác phẩm văn học (truyện thơ) hoặc một tác phẩm nghệ thuật (bài hát)

[toc:ul]

I. PHÂN TÍCH BÀI VIẾT THAM KHẢO TRÊ CÓC

Bài viết Giá trị nội dung, nghệ thuật của truyện thơ Trê cóc

- Vấn đề nghị luận: giá trị nội dung và nghệ thuật của truyện thơ Trê cóc. 

=> Vấn đề này được triển khai thành các luận điểm với sự sắp xếp khá hợp lí. Gồm: luận điểm về nội dung, tư tưởng trước (mượn chuyện loài vật để nói chuyện con người, ý nghĩa luân lí), luận điểm về hình thức nghệ thuật sau (xây dựng hình tượng phúng dụ, cách kể chuyện bằng thơ).

- Mỗi luận điểm đều có các lí lẽ và bằng chứng:

Ví dụ: luận điểm về việc mượn chuyện loài vật để nói chuyện con người đã được bảo vệ bởi lí lẽ truyện tuy nói về loài vật “những những việc kiện tụng, sai nha hách dịch, quan lại quan liêu, đút lót,…” (là những bằng chứng từ tác phẩm) lại đúng là những việc của xã hội loài người…

=> Các lí lẽ và bằng chứng này là thuyết phục vì các lí lẽ lập luận chặt lẽ kết hơp với các bằng chứng lấy chính từ tác phẩm.

- Bài học rút ra: HS có thể rút ra bài học khác nhau tùy từng em. 

Ví dụ: Cần nắm bắt rõ nội dung và nghệ thuật của tác phẩm cũng như dụng ý của người viết để có thể phân tích và cảm nhận một cách đúng đắn, sáng rõ.

II. BÀI VIẾT BÀI CA HI VỌNG CỦA VĂN KÝ – NHỮNG CÁNH CHIM CHÀO ĐÓN TƯƠNG LAI

- Vấn đề nghị luận: Nét đặc sắc của bài hát Bài ca hi vọng.

- Các luận điểm: hình ảnh ca từ ở phần đầu và hình ảnh, ca từ ở phần sau của bài hát.

=> Cách sắp xếp hợp lí giúp người đọc, người nghe dễ theo dõi.

- Bài viết không tách luận điểm về nội dung và hình thức mà trình bày kết hợp trong mỗi luận điểm.

- Bài viết đã đáp ứng những yêu cầu cơ bản của kiểu bài nghị luận về một tác phẩm nghệ thuật (bài hát). Bài viết tuy ngắn nhưng đã nêu và nhận xét được một số nét đặc sắc (hình ảnh, ca từ, nội dung) của tác phẩm với những lí lẽ, bằng chứng xác đáng, lập luận chặt chẽ. Bố cục ba phần cũng tương đối rõ và đáp ứng yêu cầu.

Yêu cầu:

- Xác định đúng vấn đề cần nghị luận.

- Nêu được những thông tin cơ bản về tác giả, tác phẩm, nội dung chính, thông điệp…

- Vấn đề cần nghị luận thuộc yếu tố hình thức hoặc nội dung của tác phẩm.