Đề văn 8: Thuyết minh về đàn bầu

[toc:ul]

Bài mẫu 1: Thuyết minh về đàn bầu 

Dàn ý

1. Mở bài

• Giới thiệu nhạc cụ đàn bầu.

2. Thân bài

• Nguồn gốc, lịch sử:
• Được coi là "linh hồn dân tộc Việt", cho đến nay vẫn luôn đứng đầu trong các loại nhạc cụ truyền thống ở Việt Nam.
• Đã xuất hiện trong lịch sử dân tộc từ hàng ngàn năm trước.
• Cấu tạo đàn: hộp cộng hưởng, hộp đàn, cầu đàn, dây đàn, dụng cụ gảy đàn.
• Đặc điểm âm thanh.
• Vai trò của đàn bầu trong văn hóa, nghệ thuật.

3. Kết bài

• Nêu cảm nhận của em.

Bài làm

Trong kho tàng văn hoá âm nhạc dân tộc Việt Nam, đàn bầu được coi là nhạc cụ độc đáo và hấp dẫn nhất. Tiếng đàn du dương, trầm lắng khiến ai đã nghe một lần thì thật khó quên. Chẳng thế mà các cụ ngày xưa đã kín đáo nhắn nhủ: "Làm thân con gái chớ nghe đàn bầu".

"Cung thanh là tiếng mẹ, cung trầm là giọng cha. Ngân nga em hát, tích tịch tình tang"

Dường như âm thanh mộc mạc, chân quê nhưng sâu lắng đến vô cùng của cây đàn bầu, hòa quyện với tấm lòng của tác giả đã tạo nên những vần điệu chất chứa trong bài hát ru ấy. Điều gì đã kiến cho cây đàn bầu có sức quyến rũ độc đáo đến như vậy?

Có nhiều cách giải thích khác nhau về sự xuất hiện của cây đàn bầu trong kho tàng văn hoá dân gian. Chỉ từ trò chơi trống đất của trẻ em đồng bằng Bắc bộ là đào hố và căng dây qua lỗ đất, khi đập nghe tiếng bung bung mà các cụ ngày xưa đã cho ra đời nhạc cụ mang tên đàn Bầu, được làm từ ống tre và quả bầu khô. Từ thời nhà Lý, đàn Bầu đã xuất hiện, nhưng thời ấy nhạc cụ này chỉ được dùng để đệm cho những người hát xẩm. Thời gian qua đi cây đàn dần được cải tiến, đàn được làm từ những chất liệu tốt hơn như gỗ, sừng. Ông Đỗ Văn Thước, một nghệ nhân làm đàn Bầu nói "cuộc sống và mọi sinh hoạt của nông dân Việt Nam đều bắt nguồn từ cây tre: ống nước, ống cơm, rổ rá, đòn gánh, Bởi vậy, để bảo vệ bụi tre họ lấy dây rừng buộc quanh gốc tre, thấy âm thanh phát ra từ đó như những cuộc giao lưu tình cảm khiến người nông dân xưa nghĩ đến việc hạ tre thành cọc căng dây tơ cho âm thanh hay hơn, rồi sử dụng vỏ quả bầu dài làm hộp cộng hưởng". Song có lẽ tất cả cũng chỉ là những giả thuyết. Còn thực tế thì cây đàn bầu đã gắn bó với làng quê con người Việt Nam từ bao đời nay còn chưa ai biết.

Cái độc đáo ở đây là cây đàn cấu trúc rất đơn giản. Chỉ với một dây nhưng nó diễn tả được mọi cung bậc của âm thanh và tình cảm. Âm thanh cũng mang sức quyến rũ lạ kỳ, gần với âm điệu tiếng nói của người Việt, bởi vậy mà đàn Bầu trở thành nhạc cụ được mọi người ưa thích.

Để có được cây đàn như ý, người làm đàn phải rất công phu trong việc chọn lựa chất liệu. Cây đàn phải hội đủ hai yếu tố "Mặt ngô thành trắc", có nghĩa là mặt đàn phải làm bằng gỗ cây ngô đồng sao cho vừa xốp vừa nhẹ, thớ gỗ óng ả, thẳng thì mới có độ vang. Khung và thành đàn làm bằng gỗ trắc hoặc gụ, vừa đẹp lại vừa bền. Cần rung, còn gọi là vòi đàn được làm từ sừng trâu. Bầu đàn được lấy từ quả bầu khô hoặc tiện bằng gỗ. Từ những chất liệu hết sức giản dị ấy gia đình nghệ nhân Đỗ Văn Thước đã cho ra đời bao đứa con tinh thần này. Sinh trưởng trong gia đình ba đời đều làm nhạc cụ dân tộc, năm 1953 bác Thước được ông ngoại và cậu truyền cho nghề này. Đến nay khi đã nghỉ hưu, bác lại cùng vợ con chế tạo nên những chiếc đàn cao cấp chỉ dành riêng cho những nghệ sĩ chơi đàn trong các đoàn nghệ thuật. Cũng có nhiều ý kiến khác nhau trong vấn đề cấu tạo cây đàn. Người thì cho rằng nên kéo dài đàn ra để có được tiếng trầm hơn hoặc đổi đàn bầu thành hai dây (một cao, một thấp), hai cần và mở to thùng đàn ra, nhưng cuối cùng tất cả đều không phù hợp. Việc dùng vòi đàn để căng dây lên hoặc hạ chùng dây xuống đã tạo ra nhiều âm thanh và cao độ khác nhau. Cần đàn đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra các sắc độ âm thanh khác nhau và làm cho tiếng đàn tròn, mượt. Mặt đàn với thới gỗ óng ả, khi kết hợp với hộp cộng hưởng sẽ tạo nên những âm thanh vang, trong. Đàn còn được trang trí nhiều hoa văn hoặc khảm trai với các hình ảnh miêu tả cảnh sinh hoạt phong phú của người dân Việt Nam. Ngày nay người ta thường có xu hướng thay thế đàn gỗ bằng đàn điện, kéo dài và làm mỏng thân đàn để tạo âm trường và tiếng vang hơn.

Đàn Bầu thể hiện một cách thành công những làn điệu dân ca khác nhau của từng vùng, từng miền của dân tộc. nó còn có thể diễn tấu rất hay những giai điệu của nước ngoài, từ nhạc dân gian đến nhạc nhẹ. Nghệ sĩ đàn Bầu Kim Thành cho biết, hiện anh còn giữ chiếc đàn bầu có tuổi thọ 70 năm của nghệ sĩ Bá Sách để lại. Chơi đàn dân tộc không phải là một nghề đem lại sự giàu có, nhưng với anh đó là niềm đam mê từ khi còn là đứa trẻ. Đến nay đã 32 năm trong nghề, bằng lối chơi đầy sáng tạo qua mỗi lần biểu diễn, anh đã khiến người nghe say mê. Anh cho biết "năm 1994, tôi được mời đến nước Anh biểu diễn cho nữ hoàng Elizabeth tại nhà hát Hoàng Gia. Buổi biểu diễn rất thành công. Sau đó tôi được mời ở lại định cư tại đất nước này. Nhưng tôi không thể rời bỏ được tổ quốc và gia đình ruột thịt của mình. Đến năm 1995 một lần nữa nữ hoàng Anh lại mời tôi sang biểu diễn. Đây thật là một vinh dự lớn trong cuộc đời làm nghệ thuật của tôi. Không chỉ mình tôi, đến nay chúng ta đã có rất nhiều tài năng trẻ chơi đàn Bầu đang được cả nước và thế giới biết đến như Hoàng Tú, Huỳnh Tú..."

Phải chăng vì sự độc đáo có một không hai của cây đàn Bầu mà mỗi khi nhắc đến Việt Nam, nhiều khác nước ngoài đã cây đàn bầu như một biểu tượng của Việt Nam "Đất nước đàn Bầu". "Quê hương đàn Bầu". Nhà thơ nữ người Pháp MeRay đã thốt lên: "Cây đàn Bầu thật giống với con người Việt Nam. Nghèo của cải mà giàu lòng nhân ái, giản dị mà thanh tao, đơn sơ mà phong phú".

Bài mẫu 2: Thuyết minh về nhạc cụ dân tộc - đàn bầu

Bài làm

“Lẳng tai nghe đàn bầu, thánh thót trong đêm thâu
Tiếng đàn bầu của ta, cung thanh là tiếng mẹ
Cung trầm là giọng cha, ngân nga em vẫn hát
Tích tịch tình tình tang
Tiếng đàn bầu Việt Nam, ngân nga trong tiếng gió
Ôi! Cung thanh, cung trầm rung lòng người sâu thẳm”

Đó là những giai điệu vô cùng đẹp và da diết trong bài hát “Tiếng đàn bầu”. Trong bài hát có đề cập đến một loại nhạc cụ dân tộc đặc trưng của Việt Nam, đó là đàn bầu.

Đàn bầu là một loại nhạc cụ dân tộc có mặt phổ biến trong các dàn nhạc dân tộc của Việt Nam. Đàn bầu hay còn có tên gọi khác là độc huyền cầm. Loại đàn này khá đặc biệt, nó chỉ gồm có một dây. Khi chơi đàn, người nghệ sĩ sẽ dùng một thanh tre nhỏ hoặc một mảnh gảy để tạo ra những âm thanh, giai điệu trầm bổng khác nhau.

Hộp cộng hưởng của đàn bầu có thể làm bằng thân tre hoặc thân gỗ. Đàn làm bằng thân tre thường dùng cho những người đi hát Xẩm. Do điều kiện khó khăn, không có điều kiện chế tác kĩ càng, chi tiết mà người ta làm bằng loại vật liệu khá phổ biến và dễ kiếm này.

Đàn hộp gỗ là loại đàn đã được cải biến, được chế tác công phu, gia công chi tiết hơn. Tính năng của đàn hộp gỗ cũng ưu việt hơn. Loại đàn này chủ yếu được sử dụng bởi những người nghệ sĩ chuyên nghiệp. Đàn bầu là một loại nhạc cụ phù hợp với những giai điệu trữ tình, những bản nhạc nhẹ nhàng, êm ái. Tuy nhiên, đối với người nghệ nhân hát Xẩm thì đàn bầu còn được dùng để tấu lên những khúc nhạc hát vui, sôi nổi và khỏe mạnh.

Đàn bầu khi xưa thường dùng để độc tấu hay đệm hát, là một trong những thành viên quan trọng của dàn nhạc cổ truyền cùng với các loại nhạc cụ dân tộc khác như: đàn nguyệt, đàn tỳ bà hay đàn tam….

Ngày nay, đàn bầu có thể được dùng để hòa âm, phối hợp với các loại nhạc cụ hiện đại khác hoặc dùng để độc tấu cùng với sự hỗ trợ của âm nhạc điện tử tạo những giai điệu mới lạ, cá tính hơn.

Đàn bầu là một công cụ âm nhạc khá phổ biến của con người từ xưa đến nay, giá trị của nó để lại cho con người rất cần thiết và có ý nghĩa to lớn và cần thiết nhất, những hình ảnh đẹp và âm thanh dịu mát mà đàn bầu để lại mang lại nhiều ý nghĩa và cảm xúc cho mỗi con người.

Hình ảnh đàn bầu luôn luôn được con người coi trọng và nó là âm thanh thu hút sự lắng nhìn của con người, tuy nó không phải là quá phổ biến ở mọi dân tộc nhưng nó là tài sản chung của mỗi con người từ xưa đến nay, giá trị của nó đem lại những điều to lớn và ý nghĩa nhất, nó không chỉ mang lại những âm thanh du dương mà đặc biệt nó ôn lại truyền thống của dân tộc Việt Nam.

Đàn bầu thường được thiết kế rất công phu nó tạo ra cho con người những âm thanh giá trị và ý nghĩa nhất, hình ảnh đàn bầu xuất hiện trong cuộc sống của con người ngày càng nhiều và giá trị của nó để lại cho cuộc sống cũng vô cùng lớn, người sử dụng đàn bầu thường dùng que tre, nứa để gẩy, những tiếng đàn du dương và mang lại những âm thanh vui tai và có ý nghĩa giá trị nhất, hình ảnh đó đã mang lại cho người đọc những liên tưởng sâu sắc về đàn bầu. Những dụng cụ âm nhạc truyền thống, và để lại những làn điệu du dương thấm thoát đến mỗi con người.

Âm thanh mà đàn bầu phát ra cũng du dương và dịu dàng đến vô ngần làm cho con người ngày càng yêu thương và trân trọng nó nhiều hơn, giá trị của nó để lại những ý nghĩa sâu sắc và cần thiết cho những người luôn đam mê thưởng thức âm nhạc. Nhạc cụ của dân tộc Việt Nam vô cùng phong phú nhưng có thể nói đàn bầu là một nhạc cụ thu hút được mạnh mẽ người nghe và cũng là nhạc cụ truyền thống và mang giá trị tinh thần vô cùng sâu sắc.

Mỗi chúng ta đều biết đến hình ảnh đàn bầu và âm thanh của nó, những giá trị to lớn mà đàn bầu thể hiện cũng mang những màu sắc và điều kiện quan trọng cho dân tộc đó là những điều kiện mang lại những giá trị có ý nghĩa dành cho cuộc sống của mỗi người.

Bài mẫu 3: Thuyết minh về nhạc cụ mà em yêu thích

Bài làm

Đất nước Việt Nam ta với chiều dài lịch sử hơn bốn nghìn năm, không chỉ nổi tiếng với các danh lam thắng cảnh đẹp, bản sắc dân tộc đa dạng của các đồng bào dân tộc trên cả nước, mà đất nước ta còn biết đến với nhiều nhạc cụ dân tộc độc đáo trong đó phải kể đến là đàn bầu.

Đàn bầu là một loại nhạc cụ rất đặc trưng trong nền âm nhạc dân tộc của việt nam, âm thanh của tiếng đàn đi vào lòng người một cách du dương, cho ta cảm thấy sự chân chất, thôn quê của quê hương mình. Mỗi loại nhạc cụ đều có đặc trưng riêng và khi nghe đàn bầu ta có một cảm giác vừa mới lạ nhưng lại rất thân thuộc. Đàn bầu có tên gọi khác là độc quyền cầm, “độc quyền” có thể hiểu rằng là chiếc đàn chỉ gồm có một dây và một hộp cộng hưởng được làm từ thân tre hoặc gỗ, thân đàn cũng làm từ tre hoặc gỗ. Khi chơi đàn, người nghệ sĩ dùng một thanh tre nhỏ hoặc một mảnh nhỏ để gảy vào dây đàn tạo ra âm thanh lúc trầm, lúc bổng, cứ như vậy tạo ra một khúc nhạc đung đưa làm say đắm lòng người.

Theo thời gian đàn bầu được cải tiến nhưng vẫn giữ được nét cổ điển, đàn hộp gỗ đã được cải tiến lên, gia công và các chế tác tinh tế, tỉ mỉ, chi tiết hơn so với đàn bầu ngày xưa, đàn bầu được dùng cho các ca khúc trữ tình sâu lắng và nhẹ nhàng. Tuy nhiên nó cũng có thể hòa âm để tạo ra những giai điệu vui tươi, sống động và mới mẻ hơn. Ngày nay đất nước ta đang trong thời kỳ công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước, các nhạc cụ dân tộc đang bị phai mờ theo năm tháng. Chính vì vậy đàn bầu phải có sự kết hợp với các loại nhạc cụ hiện đại khác để tạo ra những bản nhạc vừa có chút cổ điển vừa mang tính hiện đại. Hai loại nhạc cụ ấy hòa hợp với nhau một cách tự nhiên bên cạnh đó còn phù hợp với xu thế thịnh hành và duy trì được bản sắc văn hóa dân tộc.

Đàn bầu là một trong những dụng cụ dân tộc đã được thức tỉnh, lột xác để vươn lên. Để tạo ra được một chiếc đàn bầu, người nghệ nhân phải có bàn tay điêu luyện, vừa tạo ra những âm thanh có giá trị về văn hóa lại mang về giá trị tinh thần, hình ảnh đàn bầu xuất hiện ngày càng thân thuộc góp phần làm cho cuộc sống con người thêm ý nghĩa và giá trị. Âm thanh của đàn bầu tạo ra những giá trị sâu sắc đối với nghệ nhân, nghệ sĩ và cả người nghe, khiến trong lòng ta thêm xao xuyến vào trân trọng hơn âm thành mà loại nhạc cụ này mang lại. Mỗi khi đàn bầu cất lên âm thanh, mỗi người có cách cảm nhận khác nhau, lúc thì trầm lặng sâu lắng, lúc lại vui tươi nhộn nhịp khiến cho người nghe đã nghe rồi lại muốn nghe tiếp và nghe nhiều hơn nữa. Nó không chỉ giúp con người thư thái đầu óc mà còn mang giá trị tinh thần đặc biệt.

Trong thời kỳ hiện đại như ngày nay, đàn bầu là một loại nhạc cụ dân tộc cần thiết phải được lưu giữ, phát huy và trân trọng. Bởi việc gìn giữ đàn bầu cũng là gìn giữ nét truyền thống văn hóa của dân tộc, đem lại những ý nghĩa sâu sắc đến mỗi con người Việt Nam.