Truyện kể về Lão Hạc, một người nông dân chất phác, hiền lành. Lão vốn góa vợ và có một đứa con trai nhưng vì quá nghèo nên không thể lo cho người con trai một cuộc sống hạnh phúc. Người con trai lão do quẫn trí đã đăng kí đi làm ở đồn điền cao su ở miền nam. Lão luôn trăn trở, suy nghĩ về tương lai của đứa con. Từ khi đứa con trai đi, lão chỉ có con chó Vàng làm bạn, lão chỉ có con chó để làm khuây. Lão gọi nó là cậu Vàng, lão cho nó ăn cơm trong cái bát như nhà giàu, lão ăn gì cũng chia cho nó cùng ăn.
Sau khi thằng con đi, hoa lợi của khu vườn được bao nhiêu lão để riêng ra, lão chắc mẩm đến lúc con lão về cũng có được một trăm đồng bạc. Nhưng do một trận bão mà cả một sào hoa màu đã mất trắng. Lại bởi do một trận ốm nên bao nhiêu tiền bạc lão dành dụm đã mang ra dùng gần hết và vì lão cũng đã "tàn sức" rồi, người ta làm tranh hết việc của lão. Dù rất yêu quý con chó Vàng nhưng vì muốn dành dụm số tiền còn lại cho con trai nên lão đã quyết định bán con chó đi. Bán con chó đi, lão đã rất dằn vặt bản thân mình khi mang một "tội lỗi" là đã nỡ tâm "lừa một con chó". Lão tự dành tiền cho đám ma của chính mình để không làm phiền đến hàng xóm láng giềng. Lão không nhận bất kỳ sự giúp đỡ của bất kỳ ai. Lão đã chọn một cái chết bằng bả chó, một cái chết dữ dội và đau đớn. Chẳng ai hiểu lão chết vì bệnh gì mà bất thình lình như vâyj, chỉ có ông giáo và Binh Tư là hiểu.
Nội dung: Tác phẩm thể hiện về cuộc đời của nhân vật Lão Hạc, phản ánh hiện thực số phận của người nông dân trước CM tháng Tám qua tình cảnh của lão Hạc và thể hiện tấm lòng của nhà văn trước số phận đáng thương của một con người.
Ý nghĩa: Văn bản thể hiện phẩm giá của người nông dân không bị hoen ố cho dù phải sống trong hoàn cảnh khốn cùng, gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.