Soạn mới giáo án Mĩ thuật 11 kết nối tri thức (Hội hoạ) Bài 1: Kĩ thuật vẽ màu nước

Tranh chất liệu màu nước

Tranh chì – than

Tranh màu bột

Tranh sơn dầu

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Bút vẽ màu nước

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV giới thiệu cho HS:

+ Chất liệu màu nước thường được vẽ với các loại bút vẽ mềm, được làm bằng sợi tổng hợp hoặc lông thú.

+ Để hiệu quả khi vẽ màu nước, họa sĩ chuẩn bị nhiều loại bút khác nhau về hình dáng và kích thước.

- GV trình chiếu cho HS quan sát hình ảnh các loại bút thường được sử dụng trong thể hiện chất liệu màu nước, hướng dẫn HS đọc thông tin trong mục và trả lời câu hỏi: Theo công năng sử dụng, bút vẽ màu nước thường được chia thành những loại nào?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát hình ảnh, khai thác thông tin trong mục và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS nêu các loại bút vẽ màu nước được dùng theo công năng sử dụng.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận về các loại bút vẽ màu nước được dùng theo công năng sử dụng.

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới.

NHẬN BIẾT

1. Bút vẽ màu nước

- Để vẽ những mảng rộng, sử dụng các loại bút vẽ:

+ Lớn, tròn (Round).

+ Phăng, dẹt (Flat).

+ Bản rộng (Fan, Mop),...

Có cỡ từ 8 mm trở lên để tạo ra nét lớn và có khả năng giữ nước nhiều hơn.

- Để vẽ các chi tiết nhỏ sử dụng các loại bút vẽ: đầu bút nhọn, mảnh và cỡ dưới 4 mm.

- Để vẽ hình và diện thông thường, sử dụng các loại bút vẽ: phù hợp với khả năng sử dụng (là dạng bút vẽ tròn, phẳng có kích thước vừa phải).

Nhiệm vụ 2: Một số hiệu ứng do bút vẽ đem lại

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV trình chiếu cho HS quan sát sát hình ảnh về một số hiệu ứng do bút vẽ đem lại.

- GV giới thiệu cho HS về hiệu ứng tạo ra của các loại cọ cơ bản (cọ tròn, cọ dẹt).

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Em hãy nêu nhận xét về hiệu ứng của nét do các loại bút vẽ được sử dụng trong chất liệu màu nước.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát hình ảnh, thảo luận cặp đôi và lắng nghe GV giới thiệu về hiệu ứng tạo ra của các loại cọ cơ bản.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại đại diện 1 – 2 HS chỉ trên bảng lớp và nhắc lại các hiệu ứng tạo ra của các loại cọ cơ bản.

- GV mời đại diện 1 – 2 HS nêu nhận xét về hiệu ứng của nét do các loại bút vẽ được sử dụng trong chất liệu màu nước.

- GV yêu cầu các HS khác quan sát, lắng nghe, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận về các hiệu ứng tạo ra của các loại cọ cơ bản.

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới.

2. Một số hiệu ứng do bút vẽ đem lại

Ở mỗi loại cọ trong điều kiện chứa màu và cách dùng bút khác nhau sẽ cho hiệu ứng khác nhau:

- Nét tròn cơ bản.

- Nét tròn cỡ vừa.

- Nét tròn cỡ nhỏ.

- Nét dẹt cỡ lớn.

- Nét dẹt cỡ vừa.

- Nét dẹt cỡ nhỏ.

- Nét mảnh.

Nhiệm vụ 3: Vật liệu bề mặt trong chất liệu màu nước

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV trình chiếu cho HS quan sát hình ảnh vật liệu bề mặt trong chất liệu màu nước.

- GV yêu cầu HS đọc thông tin trong mục và trả lời câu hỏi: Nêu vật liệu bề mặt trong chất liệu màu nước được các họa sĩ sử dụng phổ biến hiện nay.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát hình ảnh, đọc thông tin trong mục và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS nêu vật liệu bề mặt trong chất liệu màu nước được các họa sĩ sử dụng phổ biến hiện nay.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận về vật liệu bề mặt trong chất liệu màu nước được các họa sĩ sử dụng phổ biến hiện nay.

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới.

3. Vật liệu bề mặt trong chất liệu màu nước

- Màu nước được sử dụng trên các bề mặt thẩm thấu.

- Vật liệu được sử dụng phổ biến:

+ Giấy chuyên dụng: xốp, dai, bền.

+ Lụa, giấy dó.

Nhiệm vụ 4: Cách sử dụng bút trong màu nước

- GV hướng dẫn HS sử dụng cọ vẽ theo hình ảnh SGK hướng dẫn.

- GV thị phạm cho HS cách sử dụng bút vẽ.

- GV hướng dẫn HS thực hành: Sử dụng bút vẽ trên vật liệu bề mặt mà em có.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát hình ảnh, GV thị phạm và thực hành.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện HS trình bày và thực hành cách sử dụng bút vẽ trên bề mặt vật liệu sẵn có.

- GV yêu cầu HS quan sát, nhận xét.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và sửa sai cho HS (nếu có).

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới.

4. Cách sử dụng bút trong màu nước

- Dùng lực nhẹ, đưa bút di chuyển theo hướng thân bút.

- Hạn chế đưa ngược, gây hại cho phần đầu bút.

Nhiệm vụ 5: Kĩ thuật cơ bản sử dụng trong thực hành chất liệu màu nước

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia HS cả lớp thành 4 nhóm.

- GV yêu cầu các nhóm thảo luận, khai thác kênh hình, kênh chữ trong mục và thực hiện nhiệm vụ cụ thể sau:

+ Nhóm 1: Kĩ thuật ướt trên ướt

●     Nêu đặc điểm và cách thực hiện kĩ thuật ướt trên ướt.

●     Thực hiện kĩ thuật ướt trên ướt.

●     Phân tích tác phẩm màu nước cụ thể sử dụng kĩ thuật ướt trên ướt.

+ Nhóm 2: Kĩ thuật ướt trên khô

●     Nêu đặc điểm và cách thực hiện kĩ thuật ướt trên khô.

●     Thực hiện kĩ thuật ướt trên khô

●     Phân tích tác phẩm màu nước cụ thể sử dụng kĩ thuật ướt trên khô.

+ Nhóm 3: Kĩ thuật chuyển sắc độ một màu

●     Nêu đặc điểm và cách thực hiện kĩ thuật chuyển sắc độ một màu.

●     Thực hiện kĩ thuật chuyển sắc độ một màu.

●     Phân tích tác phẩm màu nước cụ thể sử dụng kĩ thuật chuyển sắc độ một màu.

+ Nhóm 4: Kĩ thuật kết hợp nhiều màu theo hướng xác định

●     Nêu đặc điểm và cách thực hiện kĩ thuật kết hợp nhiều màu theo hướng xác định.

●     Thực hiện kĩ thuật nhiều màu theo hướng xác định.

●     Phân tích tác phẩm màu nước cụ thể sử dụng kĩ thuật kết hợp nhiều màu theo hướng xác định.

- GV hướng dẫn HS phân tích tác phẩm màu nước cụ thể theo hướng:

+ Nội dung tranh.

+ Phân tích bố cục và hòa sắc của bức tranh.

+ Phân tích kĩ thuật tác giả sử dụng khi diễn tả các chi tiết, hiệu quả đem lại cho bức tranh.

- GV trình chiếu cho HS quan sát hình ảnh và yêu cầu HS trả lời: Việc kết hợp nhiều kĩ thuật đem lại hiệu quả thế nào trong vẽ tranh màu nước?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS khai thác kênh hình, kênh chữ và thực hiện nhiệm vụ theo nhóm.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm lần lượt trình bày kết quả thảo luận.

- GV yêu cầu các nhóm khác lắng nghe phần trình bày, thực hành của nhóm bạn và nhận xét (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV nhận xét, đánh giá, chỉnh sửa lỗi sai trong phần thực hành cho HS (nếu có).

5. Kĩ thuật cơ bản sử dụng trong thực hành chất liệu màu nước

- Kĩ thuật ướt trên ướt:

+ Đặc điểm: lợi dụng đặc điểm loang tự nhiên để tạo hiệu ứng sinh động trên bề mặt giấy.

+ Cách thực hiện: làm ướt mặt giấy và sử dụng màu ngay khi bê mặt giấy còn âm đề tạo độ loang.

- Kĩ thuật ướt trên khô:

+ Đặc điểm: lợi dụng đặc tính trong suốt và độ sáng của màu nước đề thế hiện qua các lớp màu xếp chồng lên nhau.

+ Cách thực hiện:

●     Vẽ trực tiếp màu nước lên bề mặt giấy khô theo thứ tự từ lớp màu loang, sáng màu kết thúc bằng lớp màu đậm, sẫm màu.

●     Mỗi lớp màu cần được làm khô trước khi vẽ lớp màu khác lên.

●     Mỗi lớp màu thêm vào, sắc độ và quang độ của màu sẽ có sự thay đổi.

- Kĩ thuật chuyển sắc độ một màu

+ Đặc điểm: thay đổi sắc độ một màu bằng cách chuyển từ màu đậm, đặc sang màu

loãng, nhạt.

+ Cách thực hiện:

●     Đặt bảng vẽ và giấy nghiêng một góc.

●     Tạo một nét vẽ theo chiều ngang.

●     Nhúng bút vẽ vào nước sạch, lau sạch phần nước thừa, vẽ nét ngang khác chồng lên bên dưới nét vẽ đầu tiên đề màu bắt đầu chảy xuống.

- Kĩ thuật kết hợp nhiều màu theo hướng xác định

+ Đặc điểm: kết hợp và trộn lẫn nhiều màu tạo độ chuyển êm.

+ Cách thực hiện:

●     Đặt bảng vẽ và giây nghiêng một góc.

●     Lựa chọn một màu và tạo một nét vẽ theo chiều ngang;

●     Lựa chọn một màu khác và tạo một nét vẽ theo chiều ngang.

●     Dùng bút sạch, ướt để hoà giữa phân tiếp xúc của hai màu.

=> Trong thực hành, sáng tạo với chất liệu màu nước, việc kết hợp nhiều kĩ thuật khi thể hiện sẽ tạo sự hấp dẫn, đặc sắc hơn so với việc chỉ áp dụng một kĩ thuật cố định.