Soạn văn 12 ngắn nhất bài: Nghị luận về một hiện tượng đời sống

[toc:ul]

I. Câu hỏi trong bài học:

Luyện tập

Bài 1: (Trang 67 SGK) Đọc văn bản sau rồi trả lời câu hỏi nêu ở dưới.

Thanh niên ta cũng cần biết là hiện nay có hơn hai nghìn thanh niên Trung Quốc trên đất Pháp và độ năm vạn ở châu Âu và châu Mỹ. Hầu hết những thanh niên ấy đều đã tốt nghiệp Hán văn và tất cả đang là sinh viên - công nhân. Còn chúng ta, thì chúng ta có những sinh viên được học bổng và những sinh viên thường, nhờ ơn nhà nước hay tiền của cha mẹ (hại thay, hai cái nguồn ấy lại không bao giờ cạn cả), mà đang dành một nửa thì giờ vào các việc... chơi bi a, một nửa của nửa thì giờ còn lại để đến các chốn ăn chơi; số thì giờ còn lại, mà ít khi còn lắm, thì để vào trường đại học hoặc trường trung học. Nhưng sinh viên - công nhân Trung Quốc thì lại không có mục đích nào khác hơn là nhằm thực sự chấn hưng nền kinh tế nước nhà và họ theo châm ngôn: "Sinh sống bằng lao động của bản thân và vừa học hỏi vừa lao động"

[...] Kiên trì, quyết tâm và đoàn kết như thế, các "ông chú trẻ tuổi" ở nước ta chắc chắn sẽ đạt được mục đích. Với một đạo quân 50 000 công nhân dũng cảm đáng khâm phục, lại được đào tạo trong kỉ luật và kĩ thuật hiện đại, thì không bao lâu nữa, Trung Quốc sẽ có một địa vị trong hàng các cường quốc công nghiệp và thương nghiệp thế giới.

Ở Đông Dương, chúng ta có đủ tất cả những cái mà một dân tộc có thể mong muốn như: hải cảng, hầm mỏ, đồng ruộng mênh mông, rừng rú ba la, chúng ta có những người lao động khéo léo và cần cù.

Nhưng chúng ta thiếu tổ chức và thiếu người tổ chức! Bởi thế công nghiệp và thương nghiệp của chúng ta là một con số không. Thế thì thanh niên của chúng ta đang làm gì? Nói ra thì buồn, buồn lắm: Họ không làm gì cả. Những thanh niên không có phương tiện thì không dám rời quê nhà; những người có phương tiện thì lại chìm ngập trong sự biếng nhác; còn những kẻ đã xuất dương thì chỉ nghĩ đến việc thỏa mãn tính tò mò của tuổi trẻ mà thôi!

Hỡi Đông Dương đáng thương hại! Người sẽ chết mất thôi, nếu đám thanh niên già cỗi của Người không sớm hồi sinh.

(Nguyễn Ái Quốc, Gửi thanh niên An Nam, trong Thơ văn Hồ Chí Minh (Tác phẩm chọn lọc dùng trong nhà trường), NXB Giáo dục, 2004)

a. Trong văn bản trên, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc bàn về hiện tượng gì trong đời sống? Hiện tượng ấy diễn ra trong thời gian nào?

b. Tác giả đã sử dụng những thao tác lập luận nào để bàn về hiện tượng nói trên? Nêu dẫn chứng và phân tích tác dụng của chúng.

c. Cách dùng từ, viết câu, diễn đạt độc đáo trong văn bản có tính thuyết phục cao ở những điểm nào? Phân tích một số ví dụ cụ thể

d. Anh/ chị rút ra những bài học gì cho bản thân sau khi đọc văn bản trên.

Bài 2: (Trang 67 SGK) Anh/ chị có suy nghĩ gì vè hiện tượng “nghiện” ka-ra-ô-kê và in-tơ-nét trong nhiều bạn trẻ hiện nay. Lập dàn ý cho bài viết của mình.

II. Soạn bài siêu ngắn: Nghị luận về một hiện tượng đời sống

Luyện tập

Bài 1:

a. Nội dung: Nguyễn Ái Quốc bàn luận là hiện tượng sự lãng phí thời gian của thanh niên Việt Nam lúc bấy giờ (những năm 20 của thế kỉ XX): sống không có lí tưởng, mục đích, thiếu nghị lực, chỉ viết vui chơi, hưởng thụ cá nhân mà không biết học tập và lao động cho bản thân, cho nước nhà, cho dân tộc

b. Các thao tác lập luận: so sánh, phân tích, bình luận.

c. Cách viết của Nguyễn Ái Quốc rõ ràng, trong sáng, lập luận chặt chẽ, giọng văn tâm huyết, đầy thuyết phục.

Ví dụ trong đoạn mở đầu văn bản: “Thanh niên ta cũng cần biết là hiện nay có hơn hai nghìn thanh niên Trung Quốc trên đất Pháp và độ năm vạn ở châu Âu và châu Mỹ. Hầu hết những thanh niên ấy đều đã tốt nghiệp Hán văn và tất cả đang là sinh viên - công nhân. Còn chúng ta, thì chúng ta có những sinh viên được học bổng và những sinh viên thường, nhờ ơn nhà nước hay tiền của cha mẹ (hại thay, hai cái nguồn ấy lại không bao giờ cạn cả), mà đang dành một nửa thì giờ vào các việc... chơi bi a, một nửa của nửa thì giờ còn lại để đến các chốn ăn chơi; số thì giờ còn lại, mà ít khi còn lắm, thì để vào trường đại học hoặc trường trung học. Nhưng sinh viên - công nhân Trung Quốc thì lại không có mục đích nào khác hơn là nhằm thực sự chấn hưng nền kinh tế nước nhà và họ theo châm ngôn: "Sinh sống bằng lao động của bản thân và vừa học hỏi vừa lao động"

Nguyễn Ái Quốc dùng thao tác so sánh để thấy sự khác biệt giữa sinh viên Trung Quốc và sinh viên Việt Nam, họ sống có mục đích và lí tưởng cao đẹp còn sinh viên của ta chỉ ham thú những trò vui mà quên đi nhiệm vụ học tập. Giọng văn thể hiện sự phê phán thẳng thắn, nhìn thẳng vào sự thật.

d. Qua văn bản trên, nhắc nhở thế hệ trẻ Việt Nam cần biết xác định mục tiêu và lí tưởng sống cho mình. Đam mê những trò vui, mải mê hưởng thụ cá nhân để rồi quên đi nhiệm vụ học tập và lao động. Thời gian tuổi trẻ cần có nghị lực, quyết tâm vượt qua mọi khó khăn và ra sức phấn đấu để đạt được mục tiêu của mình. Đất nước phát triển hay thụt lùi đó chính là nhờ vào thế hệ trẻ. 

Bài 2:   Lập dàn ý cho bài viết của mình.

a. Mở bài

Nêu hiện tượng, trích dẫn đề, nhận định chung về vấn đề đó

b. Thân bài

• Giải thích về khái niệm Ka-ra-ô-kê và in-tơ-nét

o Karaoke là hình thức giải trí mang tính văn hóa, giúp ta giải bớt căng thẳng trong một ngày học tập làm việc mệt mỏi, vất vả. Đó còn là một cách thắt chặt tình thân giữa bạn bè, đồng nghiệp, người thân.

o internet ngoài việc giải trí, còn cung cấp thêm nhiều kiến thức bổ ích, giúp ta tiếp cận được với kênh thông tin đa dạng, nhanh, tiện lợi. Đó cũng là cách nâng sự tiếp cận của con người với công nghệ hiện đại.

• Lợi ích và tác hại:

o Ham thích karaoke và internet cũng có mặt tích cực, giúp con người giải trí, tự học và tìm hiểu nhiều thông tin có ích một cách nhanh chóng. Chúng có lợi ích nếu như bạn có mục đích lành mạnh, tốt đẹp và biết sử dụng hợp lí thời gian.

o Tác hại: cũng có người "nghiện", ham thích quá thành tật xấu, bỏ bê việc học tập, thậm chí hư hỏng do không kiểm soát được ham thích của mình.

c. Kết bài

• Nhận định lại vấn đề
• Rút ra bài học từ hiện tượng nghị luận.

III. Soạn bài ngắn nhất: Nghị luận về một hiện tượng đời sống

Luyện tập

Bài 1:

a. Nội dung:  bàn luận là hiện tượng sự lãng phí thời gian của thanh niên Việt Nam lúc bấy giờ, sống không có lí tưởng, mục đích, thiếu nghị lực, chỉ viết vui chơi, hưởng thụ cá nhân mà không biết học tập và lao động.

b. Thao tác lập luận: so sánh, phân tích, bình luận.

c. Cách viết: rõ ràng, trong sáng, lập luận chặt chẽ, giọng văn tâm huyết, đầy thuyết phục.

Ví dụ: 

“Thanh niên ta cũng cần biết là hiện nay có hơn hai nghìn thanh niên Trung Quốc trên đất Pháp và độ năm vạn ở châu Âu và châu Mỹ. Hầu hết những thanh niên ấy đều đã tốt nghiệp Hán văn và tất cả đang là sinh viên - công nhân. Còn chúng ta, thì chúng ta có những sinh viên được học bổng và những sinh viên thường, nhờ ơn nhà nước hay tiền của cha mẹ (hại thay, hai cái nguồn ấy lại không bao giờ cạn cả), mà đang dành một nửa thì giờ vào các việc... chơi bi a, một nửa của nửa thì giờ còn lại để đến các chốn ăn chơi; số thì giờ còn lại, mà ít khi còn lắm, thì để vào trường đại học hoặc trường trung học. Nhưng sinh viên - công nhân Trung Quốc thì lại không có mục đích nào khác hơn là nhằm thực sự chấn hưng nền kinh tế nước nhà và họ theo châm ngôn: "Sinh sống bằng lao động của bản thân và vừa học hỏi vừa lao động"

=> Dùng thao tác so sánh để thấy sự khác biệt giữa sinh viên Trung Quốc và sinh viên Việt Nam (họ sống có mục đích và lí tưởng cao đẹp còn sinh viên của ta chỉ ham thú những trò vui mà quên đi nhiệm vụ học tập). Giọng văn thể hiện sự phê phán thẳng thắn, nhìn thẳng vào sự thật.

d. Bài học: nhắc nhở thế hệ trẻ Việt Nam cần biết xác định mục tiêu và lí tưởng sống cho mình. Thời gian tuổi trẻ cần có nghị lực, quyết tâm vượt qua mọi khó khăn và ra sức phấn đấu để đạt được mục tiêu của mình. 

Bài 2:   Lập dàn ý cho bài viết của mình.

a. Mở bài: Nêu hiện tượng, trích dẫn đề, nhận định chung về vấn đề đó

b. Thân bài

1. Giải thích về khái niệm Ka-ra-ô-kê và in-tơ-nét

- Karaoke là hình thức giải trí mang tính văn hóa, giải bớt căng thẳng trong một ngày học tập làm việc mệt mỏi, vất vả, là một cách thắt chặt tình thân giữa bạn bè, đồng nghiệp, người thân.

- internet ngoài việc giải trí, còn cung cấp thêm nhiều kiến thức bổ ích, giúp ta tiếp cận được với kênh thông tin đa dạng, nhanh, tiện lợi, nâng sự tiếp cận của con người với công nghệ hiện đại.

2. Lợi ích và tác hại:

- Ham thích karaoke và internet cũng có mặt tích cực, giúp con người giải trí, tự học và tìm hiểu nhiều thông tin có ích một cách nhanh chóng. Chúng có lợi ích nếu như bạn có mục đích lành mạnh, tốt đẹp và biết sử dụng hợp lí thời gian.

- Tác hại: cũng có người "nghiện", ham thích quá thành tật xấu, bỏ bê việc học tập, thậm chí hư hỏng do không kiểm soát được ham thích của mình.

c. Kết bài

- Nhận định lại vấn đề

- Bài học từ hiện tượng nghị luận.

IV. Soạn bài cực ngắn:  Nghị luận về một hiện tượng đời sống

Luyện tập

Bài 1:

a. Nội dung: hiện tượng sự lãng phí thời gian của thanh niên Việt Nam lúc bấy giờ, sống không có lí tưởng, thiếu nghị lực, chỉ vhưởng thụ cá nhân mà không biết học tập và lao động.

b. Thao tác lập luận: so sánh, phân tích, bình luận.

c. Cách viết: rõ ràng, trong sáng, lập luận chặt chẽ, giọng văn tâm huyết, đầy thuyết phục.

Ví dụ:  “Thanh niên ta cũng cần biết là hiện nay có hơn hai nghìn thanh niên Trung Quốc trên đất Pháp và độ năm vạn ở châu Âu và châu Mỹ. Hầu hết những thanh niên ấy đều đã tốt nghiệp Hán văn và tất cả đang là sinh viên - công nhân. Còn chúng ta, thì chúng ta có những sinh viên được học bổng và những sinh viên thường, nhờ ơn nhà nước hay tiền của cha mẹ (hại thay, hai cái nguồn ấy lại không bao giờ cạn cả), mà đang dành một nửa thì giờ vào các việc... chơi bi a, một nửa của nửa thì giờ còn lại để đến các chốn ăn chơi; số thì giờ còn lại, mà ít khi còn lắm, thì để vào trường đại học hoặc trường trung học. Nhưng sinh viên - công nhân Trung Quốc thì lại không có mục đích nào khác hơn là nhằm thực sự chấn hưng nền kinh tế nước nhà và họ theo châm ngôn: "Sinh sống bằng lao động của bản thân và vừa học hỏi vừa lao động" => Dùng thao tác so sánh để thấy sự khác biệt giữa sinh viên Trung Quốc và sinh viên Việt Nam 

d. Nhắc nhở thế hệ trẻ cần biết xác định mục tiêu và lí tưởng sống cho mình, tuổi trẻ cần có nghị lực, quyết tâm vượt qua mọi khó khăn và ra sức phấn đấu để đạt được mục tiêu của mình. 

Bài 2:   Lập dàn ý cho bài viết của mình.

1. Mở bài: Nêu hiện tượng, trích dẫn đề, nhận định chung về vấn đề đó

2. Thân bài

- Giải thích về khái niệm Ka-ra-ô-kê và in-tơ-nét: Karaoke là hình thức giải trí, giải bớt căng thẳng trong một ngày học tập làm việc mệt mỏi, vất vả, là một cách thắt chặt tình thân giữa bạn bè, đồng nghiệp, người thân. / internet ngoài việc giải trí, cung cấp nhiều kiến thức bổ ích, nâng sự tiếp cận của con người với công nghệ hiện đại.

- Lợi ích: giúp con người giải trí, tự học và tìm hiểu nhiều thông tin có ích.

- Tác hại:  bỏ bê việc học tập, không kiểm soát được ham thích của mình.

c. Kết bài: Nhận định lại vấn đề. / Rút ra bài học.