Tải giáo án dạy thêm cực hay Ngữ văn 11 cánh diều Bài 1 Văn bản 3 Tôi yêu em

HOẠT ĐỘNG CỦA GV- HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Hiểu biết chung về tác giả, tác phẩm

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân, dựa vào kiến thức đã học về văn bản Tôi yêu em, trả lời câu hỏi:

- Trình bày một số hiểu biết của em về tác giả?

- Trình bày hoàn cảnh sáng tác của tác phẩm.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ

- HS vận dụng kiến thức đã học và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận hoạt động và thảo luận

- GV mời 1 – 2 HS trình bày các nội dung:

+ Hoàn cảnh sáng tác tác phẩm.

+ Chủ đề bài thơ

+ Ý nghĩa nhan đề

+ Bố cục tác phẩm.

- GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung mới.

Nhiệm vụ 2: Nhắc lại kiến thức bài học

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia HS cả lớp thành 3 nhóm (mỗi nhóm tiến hành trả lời 3 câu)

- GV yêu cầu các nhóm đọc văn bản Tôi yêu em và trả lời câu hỏi:

+ Tình yêu của nhân vật trữ tình dành cho em được thể hiện như thế nào?

+ Mạch thơ ở khổ đầu có sự thay đổi đột ngột thể hiện điều gì?

+ Tình yêu của nhân vật tôi được thể hiện như thế nào qua 2 câu thơ tiếp theo?

+ Việc sử dụng các từ chỉ trạng thái cảm xúc có tác dụng gì?

+ Qua những dòng thơ cuối tác giả muốn thể hiện tình yêu như thế nào với nhân vật em?

+ Qua đó, em thấy nhân vật trữ tình là người như thế nào?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận theo nhóm, vận dụng kiến thức đã học để thực hiện nhiệm vụ.

- GV quan sát, hỗ trợ các nhóm (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 3 nhóm lần lượt trình bày kết quả thảo luận.

- GV yêu cầu các nhóm lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến cho nhóm bạn (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung mới.

Nhiệm vụ 3: Tổng kết

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân, tổng kết, rút ra nghệ thuật, nội dung văn bản Tôi yêu em

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, rút ra tổng kết cho văn bản

- GV quan sát, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại 1 – 2 HS trình bày về nội dung, hình thức văn bản.

- GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

1. Hiểu biết chung về tác giả, tác phẩm

a. Tác giả

- Tên: A – lếch –xan-đrơ Xéc-ghê-ê-vích Pu-skin

- Năm sinh: 1799 -1837

- Được sinh ra trong một gia đình quý tộc lâu đời ở Mát-xcơ-va

- Người đặt nền móng đầu tiên cho văn học hiện thực Nga thế kỉ XIX

- Các sáng tác của ông thể hiện tuyệt đẹp tâm hồn nhân dân Nga cùng khát khao tự do và tình yêu.

- Một số tác phẩm tiêu biểu của ông bao gồm có: Tôi yêu em, Ep-ghê –nhi Ô –nhê-ghin, Con đầm pích.

b. Tác phẩm

* Hoàn cảnh sáng tác

- Thời kì sống ở Xanh Pê –téc-bua, Pu-skin thường hay lui tới nhà vị Chủ tịch Viện hàn lâm nghệ thuật Nga để gặp gỡ người làm nghệ thuật và cũng vì cô con gái chủ nhà là A.A Ô-lê-nhia xinh đẹp

- Mùa hè năm 1828, Pu-skin ngỏ lời cầu hôn nhưng không được nhận lời

- Năm 1829, bài thơ ra đời như chuyện tình đơn phương thu nhỏ.

* Chủ đề bài thơ

- Bài thơ tôn vinh phẩm giá con người:

+ Con người biết yêu say đắm, yêu hết mình nhưng cũng rất chân thành đằm thắm

+ Trong tình yêu cũng có lúc đau khổ nhưng con người biết nhận tất cả đau khổ về mình, có lí trí sáng suốt, tỉnh táo để kìm nén tình cảm – nhất là tình yêu đơn phương.

* Ý nghĩa nhan đề

- Trong nguyên bản bài thơ không có tên. Nhan đề “Tôi yêu em” là do người dịch đạt.

- Trong tiếng Nga có thể dịch ra thành: tôi yêu em, tôi yêu chị, tôi yêu cô, anh yêu em.

- Song người dịch chọn “Tôi yêu em” đảm bảo 2 tiêu chí:

+ Phù hợp với sắc thái tình cảm vừa gần gũi vừa xa cách, vừa đằm thắm, vừa dang dở của hình tượng bài thơ.

+ Phù hợp với một bài thơ viết về tình yêu đôi lứa.

* Bố cục

Bài thơ chia làm 3 phần

+ Phần 1: Bốn câu đầu: Những mâu thuẫn giằng xé trong tâm trạng nhân vật trữ tình

+ Phần 2: câu 5 và 6: Thể hiện nỗi đau tuyệt vọng

+ Phần 3: Hai câu còn lại: Sự chân thành vị tha cao thượng của nhân vật trữ tình

2. Nhắc lại kiến thức bài học

a. Những mâu thuẫn giằng xé trong tâm trạng nhân vật trữ tình

* Hai câu đầu

- Nhân vật trữ tình xưng “tôi” => Sắc thái trang trọng, vừa xa cách, vừa gần gũi

+ Tôi yêu em: Lời giãi bày, bộc bạch tình cảm chân thành thiết tha.

+ Ngọn lửa tình: Hình ảnh ẩn dụ thể hiện tình yêu cháy bỏng, nồng nàn

=> Qua hai câu thơ đầu là lời bày tỏ tình yêu chân thành, tha thiết của một trái tim thủy chung

* Hai câu thơ sau

- Giọng thơ có sự thay đổi đột ngột bởi từ “Nhưng” quan hệ tương phản -> mạch thơ thay đổi đột ngột -> tạo mâu thuẫn trong tâm trạng xảm xúc.

+ Không: quyết định chối bỏ dứt khoát

+ Bận lòng, bóng u hoài: Sự éo le trong tình cảm của các nhan vật trữ tình.

=> Vẻ đẹp nhân cách của nhân vật trữ tình: trung thực, chân thành, biết vượt qua thói vị kỉ để dành sự thanh thản cho người mình yêu.

b. Nỗi đau khổ tuyệt vọng của nhân vật trữ tình

- “Tôi yêu em” điệp ngữ được lặp lại thể hiện tình yêu đối với “em”

- Tình cảm của nhân vật trải qua nhiều cung bậc khác nhau

- Nhịp thơ nhanh, dồn dập, nhiều chỗ ngắt nhịp với những trạng thái chỉ thời gian “khi”; “lúc” -> Sắc thái đa dạng trong tình yêu.

=> Tình yêu đơn phương, khao khát trong thầm lặng, dằn vặt  trong tuyệt vọng, đau khổ.

c. Sự cao thượng chân thành của nhân vật trữ tình

- Cụm từ “tôi yêu em” lặp lại lần thứ 3 để tiếp tục khẳng định tình yêu “tôi” dành cho “em” là lời chân thành đằm thắm.

- Ở đây tác giả nói “cầu em được người tình như tôi đã yêu em”: Là lời cầu chúc vô cùng chân thành, cao thượng và hàm chứa nhiều ý vị.

-> Biểu hiện của một nhân cách cao thượng, vị tha; một  tình yêu có văn hóa.

     Đây dường như là lời từ giã của một tình yêu không thành. Nhưng lời từ giã cuối cùng lạ trở thành lời giãi bày, bộc bạch một tình yêu chân thành, cao thượng -> giá trị nhân văn sâu sắc.

3. Tổng kết

a. Nội dung

-         Vẻ đẹp của tâm hồn Pu-skin trong tình yêu: chân thành, mãnh liệt, vị tha nhân hậu.

-         Thông điệp từ bài thơ cách ứng xử cao đẹp, có văn hóa trong tình yêu.

b. Nghệ thuật

-         Biện pháp lặp cấu trúc, ngôn từ bộc bạch chân tình giản dị mà tinh tế.

- Kết thúc bất ngờ, lời thơ hết mà ý thơ chưa hết.