Tiến hành thí nghiệm sau để tìm hiểu về tốc độ của phản ứng hoá học:
Thí nghiệm 1
Cho một thìa thuỷ tinh bột đá vôi và một mẫu đá vôi nhỏ có khối lượng bằng nhau lần lượt vào hai ống nghiệm 1 và 2. Sau đó cho đồng thời vào mỗi ống nghiệm khoảng 5 ml dung dịch HCI cùng nồng độ. Quan sát hiện tượng xảy ra ở hai ống nghiệm và trả lời các câu hỏi sau:
a) So sánh tốc độ tan của đá vôi trong dung dịch acid ở hai ống nghiệm.
b) Dựa vào đâu để kết luận phán ứng nào xảy ra nhanh hơn?
Hướng dẫn trả lời:
a) Tốc độ phản ứng ở ống 1 nhanh hơn ống 2.
b) Dựa tốc độ thoát khí kết luận phán ứng nào xảy ra nhanh hơn
Câu hỏi 1. Quan sát hình 7.1 và cho biết phản ứng nào xảy ra nhanh hơn, phản ứng nào xảy ra chậm hơn.
Hướng dẫn trả lời:
Phản ứng a xảy ra nhanh hơn
Luyện tập 1. Trường hợp nào sau có phản ứng xảy ra với tốc độ nhanh hơn trong hai trường hợp sau:
a) để que đóm còn tàn đỏ ở ngoài không khí.
b) đưa que đóm còn tàn đỏ vào trong bình chứa khí oxygen.
Hướng dẫn trả lời:
phản ứng b xảy ra nhanh hơn
Vận dụng 1. Trong hai phản ứng sau phản ứng nào có tốc độ nhanh hơn, phản ứng nào có tốc độ chậm hơn
a) đốt cháy dây sắt trong oxygen
b) Sự gỉ sắt trong không khí
Hướng dẫn trả lời:
phản ứng a có tốc độ nhanh hơn, phản ứng b có tốc độ chậm hơn
Vận dụng 2. Kể tên hai phản ứng một phản ứng có tốc độ nhanh và một phản ứng có tốc độ chậm trong thực tế.
Hướng dẫn trả lời:
Một phản ứng có tốc độ nhanh: tôi vôi, Đốt cháy giấy,...
Một phản ứng có tốc độ chậm trong thực tế: lên men rượu, ...
1. Ảnh hưởng của diện tích tiếp xúc đến tốc dộ
Vận dụng 3. Nêu ví dụ trong thực tiễn có vận dụng yếu tố ảnh hưởng của diện tích bề mặt tiếp xúc đến tốc độ của phản ứng.
Hướng dẫn trả lời:
ví dụ khi đun bếp củi người ta thường bổ các khúc gỗ lớn thành các thành khúc nhỏ hơn để tăng diện tích tiếp xúc với không khí --> tăng tăng tốc độ phản ứng
2. Ảnh hưởng của nhiệt độ
Luyện tập 3. Cho hai cốc thủy tinh đựng nước lạnh và nước nóng, thả đồng thời vào cốc một viên vitamin c (dạng sủi) dự đoán xem cốc nào viên Vitamin C tan nhanh hơn?
Hướng dẫn trả lời:
Dự toán cốc nước nóng thì vitamin C tan nhanh hơn
Vận dụng 4. Tại sao trên các tàu đánh cá ngư dân phải chuẩn bị những hầm chứa đá lạnh để bảo quản cá?
Hướng dẫn trả lời:
Để giảm tốc độ ôi thiu, oxi hoá của cá
3. Ảnh hưởng của nồng độ
Luyện tập 4. Đề xuất thí nghiệm cho đá vôi tác dụng với dung dịch HCl để chứng minh nồng độ có ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng
Hướng dẫn trả lời:
Tiến hành thí nghiệm: Chuẩn bị 2 ống nghiệm
+ Cho vào ống 1: 3 ml dung dịch HCl nồng độ 18%
+ Cho vào ống 2: 3 ml dung dịch HCl nồng độ 6%
Cho đồng thời 2g đá vôi vào 2 ống nghiệm
Quan sát hiện tượng xảy ra trong 2 ống nghiệm
4. Chất xúc tác và chất ức chế
Câu hỏi 2. Trong thí nghiệm 4 cho biết MnO2 làm thay đổi tốc độ phản ứng như thế nào?
Hướng dẫn trả lời:
MnO2 đã làm cho tốc độ phân hủy của H2O2 tăng lên nhiều lần so với không có chất xúc tác
Luyện tập 5. Điều chế Oxygen trong phòng thí nghiệm từ KClO3 phản ứng xảy ra nhanh hơn khi có MnO2 cho biết vai trò của MnO2 trong phản ứng này.
Hướng dẫn trả lời:
MnO2 là chất xúc tác để phản ứng