Giải chi tiết KHTN 8 Cánh diều mới bài 12: Muối

KHỞI ĐỘNG

Muối là loại hợp chất có nhiều trong tự nhiên, trong nước biển, trong đất, trong các mỏ (hình 12.1). Vậy muối là gì? Muối có những tính chất hoá học nào? Mối liên hệ giữa muối với các loại hợp chất khác được thể hiện như thế nào?

Hướng dẫn trả lời:

- Muối là những hợp chất được tạo ra khi thay thế ion H+ trong acid bằng ion kim loại hoặc ion ammonium (NH4+).

- Tính chất hoá học của muối:

+ Dung dịch muối có thể tác dụng với kim loại tạo thành muối mới và kim loại mới.

+ Muối có thể tác dụng với dung dịch acid tạo thành muối mới và acid mới.

+ Muối có thể tác dụng với dung dịch base tạo thành muối mới và base mới.

+ Hai dung dịch muối có thể tác dụng với nhau tạo thành hai muối mới.

- Mối liên hệ giữa muối và các hợp chất khác được thể hiện bằng sơ đồ sau:

I. KHÁI NIỆM MUỐI

Câu hỏi: Cho biết các muối Na3PO4, MgCl2, CaCO3, CuSO4, KNO3 tương ứng với axit nào trong số các acid sau HCl, H2SO4, H3PO4, HNO3, H2CO3.

Hướng dẫn trả lời:

II. TÊN GỌI CỦA MUỐI

Luyện tập 1. Gọi tên các muối sau KCl, ZnSO₄, MgCO₃, Ca₃(PO₄)₂, Cu(NO₃)₂, Al₂(SO₄)₃

Hướng dẫn trả lời:

III. TÍNH TAN CỦA MUỐI

Luyện tập 2. Sử dụng bảng tính tan cho biết muối nào sau đây tan được trong nước: K₂SO₄, Na₂CO₃, AgNO₃, KCl, CaCl₂, BaCO₃, MgSO₄.

Hướng dẫn trả lời:

Muối tan được trong nước: K2SO4, Na2CO3, AgNO3, KCl, CaCl2, MgSO4.

IV. TÍNH CHẤT HOÁ HỌC CỦA MUỐI

1. Tác dụng với kim loại

Luyện tập 3. Dung dịch CuSO₄ có màu xanh lam dung dịch ZnSO₄ không màu. Viết phương trình hóa học xảy ra khi ngâm Zn trong dung dịch CuSO₄, dự đoán thay đổi về màu của dung dịch trong quá trình trên

Hướng dẫn trả lời:

PTHH: Zn + CuSO₄ → ZnSO₄ + Cu↓

Dự đoán thay đổi về màu của dung dịch trong quá trình: màu xanh lam của dung dịch nhạt dần.

Luyện tập 4. Viết phương trình hóa học của phản ứng xảy ra trong các trường hợp sau 

a) cho Fe vào dung dịch CuSO₄

b) cho Zn vào dung dịch AgNO₃

Hướng dẫn trả lời:

Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu↓

Zn + 2AgNO₃ → Zn(NO₃)₂ + 2Ag↓

2. Tác dụng với acid

Luyện tập 5: Dự đoán các hiện tượng xảy ra trong các thí nghiệm sau

a) Nhỏ dung dịch H₂SO₄ loãng vào dung dịch Na₂CO₃

b) Nhỏ dung dịch HCl loãng vào dung dịch AgNO₃. Giải thích và viết phương trình hóa học xảy ra (nếu có)

Hướng dẫn trả lời:

a) Hiện tượng: có khí không màu thoát ra.

PTHH:  Na2CO3 + H2SO4 → Na2SO4  + CO2↑ + H2O

b) Hiện tượng: Xuất hiện kết tủa trắng

PTHH: AgNO3 + HCl → AgCl + HNO3 

3. Tác dụng với base

Luyện tập 6: Viết phương trình hóa học xảy ra trong các trường hợp sau

a) dung dịch FeCl₃ tác dụng với dung dịch NaOH

b) dung dịch CuCl₂ tác dụng với dung dịch KOH 

Hướng dẫn trả lời:

FeCl₃ + 3NaOH —> 3NaCl + Fe(OH)₃↓ (nâu đỏ)

CuCl₂ + 2KOH →  2KCl +Cu(OH)₂↓ (Xanh lơ)

Luyện tập 7: Hoàn thành các phương trình hóa học theo các sơ đồ sau 

a) MgO + ? → MgSO₄ + H₂O

b) KOH +  ? → Cu(OH)₂ + ?

Hướng dẫn trả lời:

a) MgO + H₂SO₄ → MgSO₄ + H₂O

b) 2KOH + CuCl₂ → Cu(OH)₂ + 2KCl

Luyện tập 8. Viết phương trình hóa học xảy ra giữa các dung dịch sau

a) dung dịch NaCl với dung dịch AgNO₃

b) Dung dịch Na₂SO₄ với dung dịch BaCl₂

c) dung dịch K₂CO₃ với dung dịch Cu(NO₃)₂

Hướng dẫn trả lời:

NaCl + AgNO₃ → NaNO₃ + AgCl (↓)

BaCl₂ + Na₂SO₄ → BaSO₄(↓) + NaCl

K₂CO₃ + Cu(NO₃)₂ + H₂O → 2KNO₃ + Cu(OH)₂(↓)+ CO₂

Luyện tập 9. Viết các phương trình hóa học theo sơ đồ chuyển hóa sau

CuO →(1) CuSO₄ →(2) CuCl₂ →(3) Cu(OH)₂

Hướng dẫn trả lời:

(1) CuO + H₂SO₄ → CuSO₄ + H₂O

(2) BaCl2 + CuSO4 → BaSO4(↓) + CuCl₂

(3) CuCl₂ + 2NaOH → Cu(OH)₂ (↓) + 2NaCl

Vận dụng: Muối Al₂(SO₄)₃ lần được dùng trong công nghiệp để nhuộm vải, thuộc da, làm trong nước,... tính khối lượng Al₂(SO₄)₃ tạo thành khi cho 51 gam Al₂O₃ tác dụng hết với dung dịch H₂SO₄

Hướng dẫn trả lời:

PTHH: Al₂O₃ + 3H₂SO₄ → Al₂(SO₄)₃ + 3H₂O

n_Al2O₃ = 51:102 =0,5(mol)

Theo PTHH: n_Al2(_SO4)₃=n_Al2O₃=0,5(mol)

m= 0,5.342 = 171 (g)

Vậy khối lượng Al2(SO4)3 tạo thành là 171 gam

Luyện tập 10: Viết ba phương trình hóa học khác nhau để tạo ra Na₂SO₄ từ NaOH

Hướng dẫn trả lời:

2NaOH + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + 2H₂O

2NaOH + CuSO4 → Na₂SO₄ + Cu(OH)₂

2NaOH + SO₃ → Na₂SO₄ + H₂O

Luyện tập 11: Viết ba phương trình hóa học khác nhau để điều chế CuCl₂

Hướng dẫn trả lời:

Cu+Cl₂→ CuCl₂ 
2Cu + O₂ + 4HCl → 2CuCl₂ + 2H₂O 
Cu + 2FeCl₃ → CuCl₂ + 2FeCl₂