Soạn văn 9 ngắn nhất bài: Nghĩa tường minh và hàm ý

[toc:ul]

I. Câu hỏi trong bài học

Câu 1: a) Câu nào cho thấy anh họa sĩ chưa muốn chia tay anh thanh niên? Từ ngữ nào giúp e nhận ra điều ấy.

b. Tìm những từ ngữ miêu tả thái độc của cô gái trong câu cuối đoạn văn. Thái độ ấy thể hiện điều gì liên quan đến chiếc mùi soa?

Câu 2: Hãy cho biết hàm ý của những câu dưới đây:

Đây, tôi giới thiệu với anh một hoạ sĩ lão thành nhé. Và đây là cô kĩ sư nông nghiệp. Anh đưa khách về nhà đi. Tuổi già cần nước chè: ở Lào Cai đi sớm quá. Anh hãy đưa ra cái món chè pha nước mưa thơm như nước hoa của Yên Sơn nhà anh.

(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)

Câu 3: Tìm  câu chứa hàm ý trong đoạn trích sau và trả lời câu:

Mẹ nó đâm nổi giận quơ đũa bếp doạ đánh, nó phải gọi nhưng lại nói trổng:

- Vô ăn cơm!

Anh Sáu vẫn ngồi im, giả vờ không nghe, chờ nó gọi “Ba vô ăn cơm”. Con bé cứ đứng trong bếp nói vọng ra:

- Cơm chín rồi!

Anh cũng không quay lại.

 (Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà)

Câu 4: Trong các đoạn trích (từ truyện ngắn Làng của Kim Lân) dưới đây, những câu in đậm có phải là câu chứa hàm ý hay không? Vì sao?

a) Có người hỏi:

- Sao bảo làng Chợ Dầu tinh thần lắm cơ mà?…

- ấy thế mà bây giờ đổ đốn ra thế đấy!

Ông Hai trả tiền nước, đứng dậy, chèm chẹp miệng, cười nhạt một tiếng, vươn vai nói to:

- Hà, nắng gớm, về nào…

Ông lão vờ vờ đứng lảng ra chỗ khác, rồi đi thẳng. Tiếng cười nói xôn xao của đám người mới tản cư lên ấy vẫn dõi theo.

b) – Này, thầy nó ạ.

ông Hai nằm rũ ra trên giường không nói gì.

- Thầy nó ngủ rồi à?

- Gì?

Ông lão khẽ nhúc nhích.

- Tôi thấy người ta đồn…

Ông lão gắt lên:

- Biết rồi!

Bà Hai nín bặt. Gian nhà lặng đi, hiu hắt.

II. Soạn bài siêu ngắn: Nghĩa tường minh và hàm ý

Câu 1: a. Câu cho thấy anh họa sĩ chưa muốn chia tay anh thanh niên: 

• “Nhà hoạ sĩ tặc lưỡi đứng dậy” 
• Cụm từ “tặc lưỡi”

b. Thái độ của cô gái qua từ ngữ:

• mặt đỏ ửng, nhận lại chiếc khăn, vội quay đi

Ý nghĩa: cô gái rất ngượng, đành phải nhận lại chiếc khăn và muốn dấu đi sự xấu hổ của mình.

Câu 2: Câu có chứa hàm ý trong đoạn: 

Anh đưa khách về nhà đi. Tuổi già cần nước chè: ở Lào Cai đi sớm quá. Anh hãy đưa ra cái món chè pha nước mưa thơm như nước hoa của Yên Sơn nhà anh. 

Hàm ý của câu: 

• Ông họa sĩ chưa kịp uống nước chè khi rời khỏi Lào Cai 
• Món nước chè anh thanh niên pha rất ngon

Câu 3: Câu chứa hàm ý: - Cơm chín rồi!

Hàm ý: Ông vô ăn cơm!

Câu 4: Hai câu in đậm:

• Câu “Hà, nắng gớm, về nào…” là câu nói lảng;
• Câu “Tôi thấy người ta đồn…” là câu bị chen ngắt ngang.

 Hai câu này không phải là câu mang hàm ý.

III. Soạn bài ngắn nhất: Nghĩa tường minh và hàm ý

Câu 1: a. Câu “Nhà hoạ sĩ tặc lưỡi đứng dậy.”, đặc biệt là cụm từ tặc lưỡi. 

b. Thái độ của cô gái được miêu tả qua các từ ngữ: mặt đỏ ửng, nhận lại chiếc khăn, vội quay đi. Những từ ngữ này cho thấy cô gái rất ngượng, đành phải nhận lại chiếc khăn và muốn dấu đi sự xấu hổ của mình.

Câu 2: Câu chưa hàm ý là “Anh đưa khách về nhà đi. Tuổi già cần nước chè: ở Lào Cai đi sớm quá. Anh hãy đưa ra cái món chè pha nước mưa thơm như nước hoa của Yên Sơn nhà anh” => Ông họa sĩ chưa kịp uống nước chè khi rời khỏi Lào Cai và Món nước chè anh thanh niên pha rất ngon

Câu 3: Câu chứa hàm ý là “Cơm chín rồi!” có ý nghĩa là mời ông Sáu vào ăn cơm

Câu 4: “Hà, nắng gớm, về nào…” là câu nói lảng và “Tôi thấy người ta đồn…” là câu bị chen ngắt ngang. Vì vậy hai câu này không phải là câu mang hàm ý.

IV. Soạn bài cực ngắn: Nghĩa tường minh và hàm ý

Câu 1: 

a. Câu “Nhà hoạ sĩ tặc lưỡi đứng dậy.” và đặc biệt là cụm từ tặc lưỡi cho thấy Anh họa sĩ chưa muốn chia tay anh thanh niên 

b. Thái độ của cô gái rất ngượng, đành phải nhận lại chiếc khăn và muốn dấu đi sự xấu hổ của mình. Qua những từ ngữ: 

• “mặt đỏ ửng”
• “nhận lại chiếc khăn”
• “vội quay đi”

Câu 2: Trong đoạn có câu chứa hàm ý: cho thấy ông họa sĩ chưa kịp uống nước chè khi rời khỏi Lào Cai và Món nước chè anh thanh niên pha rất ngon

=> “Anh đưa khách về nhà đi. Tuổi già cần nước chè: ở Lào Cai đi sớm quá. Anh hãy đưa ra cái món chè pha nước mưa thơm như nước hoa của Yên Sơn nhà anh”

Câu 3: Câu chứa hàm ý:  - Cơm chín rồi! => Hàm ý của nó là: Gọi ông Sáu vào ăn cơm vì cơm đã chin.

Câu 4: Hai câu in đậm không phải là câu mang hàm ý vì đó là câu nói lảng và câu bị chen ngắt ngang:

• Câu nói lảng: “Hà, nắng gớm, về nào…”
• Câu bị chen ngang: “Tôi thấy người ta đồn…”