Soạn văn 9 ngắn nhất bài: Những ngôi sao xa xôi

[toc:ul]

I. Câu hỏi trong bài học

Câu 1: Kể tóm tắt nội dung của truyện.

Truyện được trần thuật từ nhân vật nào? Việc chọn vai kể như vậy có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung của truyện?

Câu 2: Truyện kể về ba cô gái thanh niên xung phong ở một tổ trinh sát phá bom trên cao điểm. Ở họ có những nét chung và gắn bó thành một khối thống nhất và những gì là nét riêng của mỗi người

Câu 3: Tác giả đã thể hiện chân thực và sinh động tự nhiên tâm lí  của những cô gái thanh niên xung phong tuổi đời còn rất trẻ. 

Hãy phân tích tâm lí nhân vật Phương Định, tập trung vào những đoạn:

Nhân vật tự quan sát và đánh giá về mình ở phần đầu của truyện.

Tâm trạng của cô ở một lần phá bom ở cuối truyện

Cảm xúc giữa trận mưa đá ở cuối truyện

Câu 4: Em có nhận xét gì về ngôn ngữ, giọng điệu của truyện

Câu 5: Đọc truyện ngắn này, em hình dung và cảm nghĩ như thế nào về tuổi trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mĩ?

Luyện tập

Câu 1: Tìm và ghi lại một số bài thơ hay viết về thế hệ trẻ trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước

Câu 2: Phát biểu cảm nghĩ về nhân vật Phương Định

Phần tham khảo mở rộng

Câu 1: Vẻ đẹp về cuộc sống chiến đấu của tuổi trẻ ở tuyến đường Trường Sơn qua tác phẩm “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê.

Câu 2: Ý nghĩa nhan đề truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi

Câu 3: Giá trị nội dung và nghệ thuật truyện Những ngôi sao xa xôi

Câu 4: Cảm nhận về ba nhân vật trong tác phẩm Những ngôi sao xa xôi

Câu 5: Viết một đoạn văn nêu cảm nhận về nhân vật Phương Định

Câu 6: Từ tác phẩm Những ngôi sao xa xôi, trình bày những suy nghĩ về vai trò của thế hệ trẻ trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.

II. Soạn bài siêu ngắn: Những ngôi sao xa xôi

Câu 1: Tóm tắt nội dung của truyện

"Những ngôi sao xa xôi" kể về cuộc sống chiến đấu của ba cô thanh niên xung phong - tổ trinh sát mặt đường - Phương Định, Nho và chị Thao. Họ sống trong một cái hang trên cao điểm tại một vùng trọng điểm ở tuyến đường Trường Sơn những năm chống Mỹ. Công việc của họ là quan sát máy bay địch ném bom, đo khối lượng đất đá để san lấp hố bom do địch gây ra, đánh dấu những quả bom chưa nổ và phá bom. Công việc nguy hiểm, luôn phải đối mặt với cái chết, nhưng cuộc sống của họ vẫn không mất đi niềm vui hồn nhiên của tuổi trẻ, những giây phút thảnh thơi, thơ mộng. Họ rất gắn bó, yêu thương nhau dù mỗi người một cá tính. Trong một lần phá bom, Nho bị thương, hai người đồng đội hết lòng lo lắng và chăm sóc cho Nho. Một cơn mưa đá vụt đến và vụt đi đã gợi trong lòng Phương Định bao hoài niệm, khát khao.

Truyện được trần thuật từ ngôi thứ nhất, theo lời kể của Định 

Tác dụng: 

• Phù hợp với nội dung tác phẩm 
• Thuận lợi cho việc miêu tả, biểu hiện thế giới tâm hồn, những cảm xúc và suy nghĩ của ba cô gái

Câu 2: Những nét chung của ba cô gái:

  Họ sống và làm việc trong một hang đá dưới chân cao điểm trên tuyến đường Trường Sơn

  Cả ba đều là những cô gái tuối đời còn rất trẻ

  Có tinh thần trách nghiệm cao trong công việc, hết mình cố gắng hoàn thành nhiệm vụ của mình một cách tốt nhất

  Dũng cảm, sẵn sàng hi sinh, không quản gian khổ hiểm nguy

  Có tình đồng đội gắn bó keo sơn

  Hay xúc động, đều là những cô gái rất mộng mơ, dễ vui, dễ trầm tư, và thích làm đẹp

Những nét riêng:

  Ở Phương Định:con gái thành phố, xinh đẹp, thích thơ mông, hay sống với những kỉ niệm của tuổi thiếu nữ vô tư và hay hát

  Ở Nho: là cô gái trẻ xinh xắn thích thêu thùa

  Ở chị Thao: là tổ trưởng, trưởng thành hơn, chính chắn và có kinh nghiệm hơn nhưng chị cũng hay chép bài hát, bình tĩnh, can đảm nhưng lại sợ nhìn thấy máu, sợ vắt và không ưa nước mắt.

Câu 3: Tâm lí của nhân vật Phương Định:

a. Nhân vật tự quan sát và đánh giá về mình ở phần đầu của truyện:

  Phương Định là một cô gái Hà Nội

  Không mất đi sự hồn nhiên, trong sáng và những mơ ước về tương lai

  Nhạy cảm, hồn nhiên, thích ca hát

  Như các cô gái mới lớn, Phương Định cùng nhạy cảm và quan tâm đến hình thức của mình

  Phương Định yêu mến những người đồng đội trong tổ và cả đơn vị của mình

b. Tâm trạng của cô ở một lần phá bom ở cuối truyện:

  Mặc dù đã rất quen công việc nguy hiểm này, nhưng mỗi lần phá bom vẫn là một thử thách với thần kinh của cô.

  Ở bên quả bom, kề sát với cái chết im lìm và bất ngờ, từng cảm giác của con người như , cũng trở nên sắc nhọn hơn

  Cảm giác căng thẳng chờ đợi tiếng nổ của quả bom

c. Cảm xúc giữa trận mưa đá ở cuối truyện:

  Đầu tiên, các cô đón những hạt mưa đá một cách hồn nhiên, thích thú. 

  Khi cơn mưa đá qua thì tiếc nuối, niềm vui nhỏ bé của các cô cùng không còn, lại đắm chim trong những hồi ức về quê nhà.

Câu 4: Ngôn ngữ, giọng điệu của truyện:

  Ngôn ngữ trần thuật

  Kể bằng ngôi thứ nhất, cũng là nhân vật chính

  Ngôn ngữ tự nhiên, gần với khẩu ngữ, trẻ trung và có chất nữ tính

  Lời kể thường dùng những câu ngắn, nhịp nhanh

Câu 5: Tuổi trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mĩ

Truyện ngắn này kể về ba cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trương Sơn thời chống Mĩ. Các cô là đại diện cho tuổi trẻ Việt Nam trong giai đoạn gian khổ và hào hùng của dân tộc. Tuổi trẻ Việt Nam thời ấy chiến đấu dũng cảm, sẵn sàng hi sinh để bảo vệ nền độc lập, tự do của Tổ quốc. Trong khó khăn, gian khổ, họ vẫn sống lạc quan, hồn nhiên, yêu đời ngay cả khi đối mặt với cái chết. Giữa họ có một tình đồng đội gắn bó, tình đồng chí cao quý.

Luyện tập

Câu 1: Bài thơ hay viết về thế hệ trẻ trong cuộc kháng chiến chống Mĩ

Cùng mắc võng trên rừng Trường Sơn 

Hai đứa ở hai đầu xa thẳm 

Ðường ra trận mùa này đẹp lắm 

Trường Sơn đông với Trường Sơn tây

(Trường Sơn đông, Trường Sơn tây- Phạm Tiến Duật)

Câu 2: Cảm nghĩ về nhân vật Phương Định

  Phương Định gây cảm tình đầu tiên cho người đọc bởi vẻ trẻ trung, xinh đẹp của một cô gái mới lớn. Cô là người nhạy cảm và luôn quan tâm đến hình thức của mình. Phương Định vừa bước qua tuổi học trò hồn nhiên, vô tư lự. Cô mang theo vào chiến trường Trường Sơn đầy ác liệt cả những nét đáng yêu của một cô gái tuổi mới lớn, mang theo cả một tâm hồn mơ mộng, rất hồn nhiên, yêu đời.

  Phương Định có hoàn cảnh sống và chiến đấu rất khó khăn, gian khổ. Họ sống trên một cao điểm, trọng điểm ở tuyến đường Trường Sơn giữa mênh mông khói bụi và bom đạn hủy diệt của kẻ thù.

  Cũng như bao cô gái thanh niên xung phong khác, ở Phương Định nổi bật lên tinh thần dũng cảm, thái độ bình tĩnh vượt lên mọi hiểm nguy. Điều đó được thể hiện cụ thể qua một lần phá bom trên cao điểm ở Trường Sơn

Phần tham khảo mở rộng

Câu 1: Vẻ đẹp về cuộc sống chiến đấu của tuổi trẻ ở tuyến đường Trường Sơn

Cuộc sống của tuổi trẻ ở tuyến đường Trường Sơn thật đẹp, trong hoàn cảnh sống và chiến đấu gian khổ hiểm nguy vẫn sáng lên tinh thần tự nguyện đón nhận trách nhiệm với cuộc chiến đấu về những phấm chất, tính cách cao đẹp và đáng yêu về ý nghĩa của sự cống hiến, hi sinh, của cách sống đẹp hết sức trong sáng, hồn nhiên... 

Câu 2: Ý nghĩa nhan đề truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi

  Hình ảnh ngôi sao: gợi hình ảnh đẹp, sáng, lấp lánh trên bầu trời.

  Hình ảnh Những ngôi sao xa xôi trong truyện chính là hình ảnh ẩn dụ đẹp đẽ cho các cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn (dũng cảm, hồn nhiên, yêu đời, lãng mạn, giàu tình cảm).

Câu 3: Giá trị nội dung: 

• Ca ngợi vè đẹp tâm hồn của ba cô gái thanh niên xung phong: tâm hồn trong sáng, mơ mộng, tinh thần dũng cảm, lạc quan
• Đồng thời là hình ảnh đẹp, tiêu biểu về thế hệ trẻ Việt Nam trongthời kì kháng chiến chống Mĩ

Giá trị nghệ thuật:

• Lựa chọn ngôi kể phù hợp, cách kể chuyện tự nhiên.
• Nghệ thuật xây dựng nhân vật và miêu tả tâm lí đặc sắc.
• Ngôn ngữ giản dị, giọng điệu bình thản pha chút hóm hỉnh nhưng vẫn rất tự nhiên.
• Câu văn ngắn, nhịp điệu dồn dập, gợi không khí chiến trường.

Câu 4: Cảm nhận về ba nhân vật trong tác phẩm Những ngôi sao xa xôi

  Họ là những cô gái còn rất trẻ, lứa tuổi mười tám đôi mươi

  Dù nhiệm vụ khó khăn như vậy nhưng các cô luôn cảm thấy đây là việc hết sức bình thường, thể hiện tinh thần dũng cả và kiên cường trong chiến đấu.

  Không những vậy, ba cô gái còn có tình đồng đội gắn bó, thân thiết. Họ hiểu được tính tình, sở thích của nhau và quan tâm chăm sóc như chị em trong một gia đình.

  Cuộc sống chiến đấu dù gian khổ là thế nhưng họ vẫn luôn lạc quan, yêu đời

Câu 5: Đoạn văn nêu cảm nhận về nhân vật Phương Định

Bài viết tham khảo

Trong những ngày tháng chiến đấu gian khổ chống Mĩ cứu nước, biết bao thế hệ thanh niên đã lên đường ra trận. Họ đến từ những miền quê, vùng đất khác nhau nhưng đều mang trong mình một lí tưởng cao đẹp, một ý chí chiến đấu kiên cường. Phương Định là cô gái được Lê Minh Khuê  khắc họa với những nét đẹp đáng trân quý. Là cô gái đến từ mảnh đất thị thành, cô rất quan tâm đến hình thức bên ngoài, biết có nhiều người thích nhưng cô vô kín đáo và tế nhị. Cô mang một tâm hồn mộng mơ và lãng mạn, thích hát những bài hát dân ca quan họ mềm mại, dịu dàng. Hay nhớ về những kỉ niệm ngọt ngào trong quá khứ hoặc say sư tận hưởng những cơn mưa. Cô hồn nhiên, trong trẻo như đóa hoa vừa chớm nở giữ sớm tinh khôi. Thế nhưng,  khi đối diện với công việc, cô là người mang những phẩm chất anh hùng. Phương Định có tinh thần dũng cảm, gan dạ, bình tĩnh thực hiện từng thao tác phá bom. Cô còn rất quan tâm, chăm sóc và lo lắng cho đồng đội khi bị thương trong chiến đấu như chị em thân thiết một nhà. Một đóa hoa vẹn cả sắc hương, vừa mang nét duyên dáng, đáng yêu con gái nhưng vẫn sáng ngời phẩm chất của người anh hùng cách mạng. Có thể nói, Những ngôi sao xa xôi  đã khắc hoạ vẻ đẹp tâm hồn của thanh niên Hà Nội qua hình ảnh Phương Định dũng cảm gan dạ mà cũng thật trong trẻo, mộng mơ.

Câu 6: Những suy nghĩ về vai trò của thế hệ trẻ trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay

Bài viết tham khảo

Những ngôi sao xa xôi đã khắc họa những hình ảnh tiêu biểu về người nữ thanh niên xung phong trong chiến trường Trường Sơn khốc liệt và gian khổ. Dù nhiệm vụ hiểm nguy, gian khổ, luôn rình rập tính mạng con người nhưng họ vẫn gan dạ, kiên cường chiến đấu. Tất cả đều mang trong mình ý chí chiến đấu cao đẹp vì một niềm tin sắt đá: độc lập, thống nhất nước nhà. Những con người ấy, có thể chẳng còn ai nhớ mặt đặt tên, nhưng họ đã làm nên đất nước, làm lên trang sử vàng cho dân tộc Việt Nam. Viết tiếp truyền thống giàu đẹp đó là thế hệ thanh niên chúng ta hôm nay. Đất nước giờ đây đã thanh bình, cả dân tộc cùng nhau dựng xây và phát triển kinh tế. Thế nhưng, chúng ta không thể chủ quan và lơ là trước những âm mưu của các thế lực thù địch, nhằm chia rẽ đoàn kết, xâm lấn chủ quyền dân tộc. Vì vậy, thế hệ trẻ - những chủ nhân tương lai của đất nước cần tỉnh táo để không rơi vào những cạm bẫy, âm mưu của họ. Bên cạnh đó, tầng lớp thanh niên cần mở mang tri thức, tích cực học tập, nuôi dưỡng những hoài bão lớn lao và cống hiến sức mình cho đất nước. Đồng thời, thế hệ thanh niên cần nhận thức đúng đắn về chủ quyền quốc gia và tích cực tuyên truyền để mọi người cùng hiểu rõ về lịch sử  dân tộc. Dù ở giai đoạn nào của lịch sử đất nước, vai trò quyết định tương lai dân tộc của thế hệ trẻ là không thay đổi. Vì thế, chúng ta hãy cùng nhau đóng góp công sức để bảo vệ chủ quyền trên mảnh đất hình chữ S thân thương mà cha ông đã nghìn năm gìn giữ.

III. Soạn bài ngắn nhất: Những ngôi sao xa xôi

Câu 1: Tóm tắt: "Những ngôi sao xa xôi" kể về cuộc sống chiến đấu của ba cô thanh niên xung phong - tổ trinh sát mặt đường - Phương Định, Nho và chị Thao. Họ sống trong một cái hang trên cao điểm tại một vùng trọng điểm ở tuyến đường Trường Sơn những năm chống Mỹ. Công việc của họ là quan sát máy bay địch ném bom, đo khối lượng đất đá để san lấp hố bom do địch gây ra, đánh dấu những quả bom chưa nổ và phá bom. Công việc nguy hiểm, luôn phải đối mặt với cái chết, nhưng cuộc sống của họ vẫn không mất đi niềm vui hồn nhiên của tuổi trẻ, những giây phút thảnh thơi, thơ mộng. Họ rất gắn bó, yêu thương nhau dù mỗi người một cá tính. Trong một lần phá bom, Nho bị thương, hai người đồng đội hết lòng lo lắng và chăm sóc cho Nho. Một cơn mưa đá vụt đến và vụt đi đã gợi trong lòng Phương Định bao hoài niệm, khát khao.

=> Truyện được trần thuật từ nhân vật chính sẽ phù hợp với nội dung tác phẩm cũng thuận lợi cho việc miêu tả, biểu hiện thế giới tâm hồn, những cảm xúc và suy nghĩ của ba cô gái

Câu 2: Những nét chung của ba cô gái là Cả ba đều là những cô gái tuối đời còn rất trẻ sống và làm việc trong một hang đá dưới chân cao điểm trên tuyến đường Trường Sơn, có tinh thần trách nghiệm cao trong công việc, ũng cảm, sẵn sàng hi sinh, không quản gian khổ hiểm nguy, có tình đồng đội gắn bó keo sơn và hay xúc động, đều là những cô gái rất mộng mơ, dễ vui, dễ trầm tư, và thích làm đẹp

Những nét riêng: Ở Phương Định:con gái thành phố, xinh đẹp, thích thơ mông, hay sống với những kỉ niệm của tuổi thiếu nữ vô tư và hay hát. Ở Nho: là cô gái trẻ xinh xắn thích thêu thùa. Ở chị Thao: là tổ trưởng, trưởng thành hơn, chính chắn và có kinh nghiệm hơn nhưng chị cũng hay chép bài hát, bình tĩnh, can đảm nhưng lại sợ nhìn thấy máu, sợ vắt và không ưa nước mắt.

Câu 3: Tâm lí nhân vật Phương Định:

  Tự quan sát và đánh giá về mình ở phần đầu của truyện: Phương Định là một cô gái Hà Nội, không mất đi sự hồn nhiên, trong sáng và những mơ ước về tương lai; Nhạy cảm, hồn nhiên, thích ca hát; như các cô gái mới lớn, Phương Định cùng nhạy cảm và quan tâm đến hình thức của mình; Phương Định yêu mến những người đồng đội trong tổ và cả đơn vị của mình

  Ở một lần phá bom ở cuối truyện: Mặc dù đã rất quen công việc nguy hiểm này, nhưng mỗi lần phá bom vẫn là một thử thách với thần kinh của cô. Ở bên quả  bom, kề sát với cái chết im lìm và bất ngờ, từng cảm giác của con người như , cũng trở nên sắc nhọn hơn. Cảm giác căng thẳng chờ đợi tiếng nổ của quả bom

  Cảm xúc giữa trận mưa đá ở cuối truyện: Đầu tiên, các cô đón những hạt mưa đá một cách hồn nhiên, thích thú, khi cơn mưa đá qua thì tiếc nuối, niềm vui nhỏ bé của các cô cùng không còn, lại đắm chim trong những hồi ức về quê nhà.

Câu 4: Ngôn ngữ, giọng điệu của truyện là ngôn ngữ trần thuật, tự nhiên, gần với khẩu ngữ, trẻ trung và có chất nữ tính, kể bằng ngôi thứ nhất, thường dùng những câu ngắn, nhịp nhanh

Câu 5: Tuổi trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mĩ:

  Chiến đấu dũng cảm, sẵn sàng hi sinh để bảo vệ nền độc lập, tự do của Tổ quốc. 

  Trong khó khăn, gian khổ, họ vẫn sống lạc quan, hồn nhiên, yêu đời ngay cả khi đối mặt với cái chết. 

  Giữa họ có một tình đồng đội gắn bó, tình đồng chí cao quý.

Luyện tập

Câu 1: Bài thơ hay viết về thế hệ trẻ trong cuộc kháng chiến chống Mĩ

Ðắp cho anh nấm đất mặn nơi này

Nơi anh ngã muối ngấm vào vết đạn

Xót thịt xót xương, xót người nằm xuống

Thủy triều lên nấm mộ cũng ngập chìm 

(Nghĩa trang trong rừng đuốc -Nguyễn Duy)

Câu 2: Phương Định, tuy chỉ là một ngôi sao bé nhỏ, nhưng sẽ luôn tỏa sáng, sáng lấp lánh trên bầu trời Việt Nam . Các cô mãi là những hình ảnh đẹp, tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kì kháng chiến. Phương Định nổi bật lên tinh thần dũng cảm, thái độ bình tĩnh vượt lên mọi hiểm nguy. Điều đó được thể hiện cụ thể qua một lần phá bom trên cao điểm ở Trường Sơn. Cô là người nhạy cảm và luôn quan tâm đến hình thức của mình. Phương Định vừa bước qua tuổi học trò hồn nhiên, vô tư lự. Cô mang theo vào chiến trường Trường Sơn đầy ác liệt cả những nét đáng yêu của một cô gái tuổi mới lớn, mang theo cả một tâm hồn mơ mộng, rất hồn nhiên, yêu đời.

Phần tham khảo mở rộng

Câu 1: Vẻ đẹp về cuộc sống chiến đấu của tuổi trẻ ở tuyến đường Trường Sơn

Hình ảnh các cô gái trẻ xung phong bộc lộ thật khác trong từng hoàn cảnh. Trong công việc, các cô là những thanh niên dung cảm, đối diện với thần chết vẫn không hề nao núng, luôn giữ vững thái độ và trách nhiệm cao với công việc, làm việc hết mình, tinh thần dũng cảm, bản lĩnh, vượt qua mọi hiểm nguy để hoàn thành nhiệm vụ các cô ngày ngày làm quen với bom nổ, với căng thẳng hàng ngày. 

Câu 2:  Nhan đề truyện có ý nghĩa gợi hình ảnh đẹp, sáng, lấp lánh trên bầu trời và hình ảnh Những ngôi sao xa xôi chính là hình ảnh ẩn dụ đẹp đẽ cho các cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn những năm đánh Mĩ: dũng cảm, hồn nhiên, yêu đời, lãng mạn, giàu tình cảm…

Câu 3: Giá trị nội dung: ca ngợi vè đẹp tâm hồn của ba cô gái thanh niên xung phong trong hoàn cảnh chiến tranh ác liệt: tâm hồn trong sáng, mơ mộng, tinh thần dũng cảm. Đó chính là hình ảnh đẹp, tiêu biểu về thế hệ trẻ Việt Nam trongthời kì kháng chiến chống Mĩ.

Nghệ thuật: Lựa chọn ngôi kể phù hợp, cách kể chuyện tự nhiên, ngôn ngữ giản dị, giọng điệu bình thản pha chút hóm hỉnh nhưng vẫn rất tự nhiên, xây dựng nhân vật và miêu tả tâm lí đặc sắc và sử dụng câu văn ngắn, nhịp điệu dồn dập, gợi không khí chiến trường.

Câu 4: Ba nhân vật trong tác phẩm Những ngôi sao xa xôi những cô gái còn rất trẻ, lứa tuổi mười tám đôi mươi. Dù nhiệm vụ khó khăn như vậy nhưng các cô luôn cảm thấy đây là việc hết sức bình thường, thể hiện tinh thần dũng cả và kiên cường trong chiến đấu. Không những vậy, ba cô gái còn có tình đồng đội gắn bó, thân thiết. Họ hiểu được tính tình, sở thích của nhau và quan tâm chăm sóc như chị em trong một gia đình. Cuộc sống chiến đấu dù gian khổ là thế nhưng họ vẫn luôn lạc quan, yêu đời 

Câu 5: Viết một đoạn văn nêu cảm nhận về nhân vật Phương Định

Bài viết tham khảo

Những ngôi sao xa xôi  đã khắc hoạ vẻ đẹp tâm hồn của thanh niên Hà Nội qua hình ảnh Phương Định dũng cảm gan dạ mà cũng thật trong trẻo, mộng mơ. Trong những ngày tháng chiến đấu gian khổ chống Mĩ cứu nước, biết bao thế hệ thanh niên đã lên đường ra trận. Họ đến từ những miền quê, vùng đất khác nhau nhưng đều mang trong mình một lí tưởng cao đẹp, một ý chí chiến đấu kiên cường. Phương Định là cô gái được Lê Minh Khuê  khắc họa với những nét đẹp đáng trân quý. Là cô gái đến từ mảnh đất thị thành, cô rất quan tâm đến hình thức bên ngoài, biết có nhiều người thích nhưng cô vô kín đáo và tế nhị. Cô mang một tâm hồn mộng mơ và lãng mạn, thích hát những bài hát dân ca quan họ mềm mại, dịu dàng. Hay nhớ về những kỉ niệm ngọt ngào trong quá khứ hoặc say sư tận hưởng những cơn mưa. Cô hồn nhiên, trong trẻo như đóa hoa vừa chớm nở giữ sớm tinh khôi. Thế nhưng,  khi đối diện với công việc, cô là người mang những phẩm chất anh hùng. Phương Định có tinh thần dũng cảm, gan dạ, bình tĩnh thực hiện từng thao tác phá bom. Cô còn rất quan tâm, chăm sóc và lo lắng cho đồng đội khi bị thương trong chiến đấu như chị em thân thiết một nhà. Một đóa hoa vẹn cả sắc hương, vừa mang nét duyên dáng, đáng yêu con gái nhưng vẫn sáng ngời phẩm chất của người anh hùng cách mạng

Câu 6: Suy nghĩ về vai trò của thế hệ trẻ trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.

Bài viết tham khảo

Ba nhân vật trong tác phẩm Những ngôi sao xa xôi những cô gái còn rất trẻ, lứa tuổi mười tám đôi mươi. Dù nhiệm vụ khó khăn như vậy nhưng các cô luôn cảm thấy đây là việc hết sức bình thường, thể hiện tinh thần dũng cả và kiên cường trong chiến đấu. Không những vậy, ba cô gái còn có tình đồng đội gắn bó, thân thiết. Họ hiểu được tính tình, sở thích của nhau và quan tâm chăm sóc như chị em trong một gia đình. Cuộc sống chiến đấu dù gian khổ là thế nhưng họ vẫn luôn lạc quan, yêu đời. Viết tiếp truyền thống giàu đẹp đó là thế hệ thanh niên chúng ta hôm nay. Đất nước giờ đây đã thanh bình, cả dân tộc cùng nhau dựng xây và phát triển kinh tế. Thế nhưng, chúng ta không thể chủ quan và lơ là trước những âm mưu của các thế lực thù địch, nhằm chia rẽ đoàn kết, xâm lấn chủ quyền dân tộc. Vì vậy, thế hệ trẻ - những chủ nhân tương lai của đất nước cần tỉnh táo để không rơi vào những cạm bẫy, âm mưu của họ. Bên cạnh đó, tầng lớp thanh niên cần mở mang tri thức, tích cực học tập, nuôi dưỡng những hoài bão lớn lao và cống hiến sức mình cho đất nước. Đồng thời, thế hệ thanh niên cần nhận thức đúng đắn về chủ quyền quốc gia và tích cực tuyên truyền để mọi người cùng hiểu rõ về lịch sử  dân tộc. Những ngôi sao xa xôi đã khắc họa những hình ảnh tiêu biểu về người nữ thanh niên xung phong trong chiến trường Trường Sơn khốc liệt và gian khổ nhưng vẫn hết mực vì đất nước vì vậy chúng ta hãy cùng nhau đóng góp công sức để bảo vệ chủ quyền đất nước.

IV. Soạn bài cực ngắn: Những ngôi sao xa xôi

Câu 1: Tóm tắt:

  Những ngôi sao xa xôi" kể về cuộc sống chiến đấu của ba cô thanh niên xung phong - tổ trinh sát mặt đường - Phương Định, Nho và chị Thao.

  Họ sống trong một cái hang trên cao điểm tại một vùng trọng điểm ở tuyến đường Trường Sơn những năm chống Mỹ. Công việc của họ là quan sát máy bay địch ném bom, đo khối lượng đất đá để san lấp hố bom do địch gây ra, đánh dấu những quả bom chưa nổ và phá bom.

=> Công việc nguy hiểm, luôn phải đối mặt với cái chết, nhưng cuộc sống của họ vẫn không mất đi niềm vui hồn nhiên của tuổi trẻ, những giây phút thảnh thơi, thơ mộng. Họ rất gắn bó, yêu thương nhau dù mỗi người một cá tính. 

  Trong một lần phá bom, Nho bị thương, hai người đồng đội hết lòng lo lắng và chăm sóc cho Nho. Một cơn mưa đá vụt đến và vụt đi đã gợi trong lòng Phương Định bao hoài niệm, khát khao.

  Truyện được trần thuật từ ngôi thứ nhất, theo lời kể của Định – nhân vật chính

Câu 2: Ba cô gái thanh niên xung phong có những nét chung và gắn bó thành một khối thống nhất và những gì là nét riêng của mỗi người:

Về nét chung: 

• Độ tuổi: tuối đời còn rất trẻ
• Cùng chí hướng: sống và làm việc trong một hang đá dưới chân cao điểm trên tuyến đường Trường Sơn, tình đồng đội gắn bó keo sơn
• Tinh thần: Dũng cảm, sẵn sàng hi sinh, không quản gian khổ hiểm nguy, tinh thần trách nghiệm cao trong công việc
• Tình cách: đều là những cô gái rất mộng mơ, dễ vui, dễ trầm tư, và thích làm đẹp

Về nét riêng:

• Nho là cô gái trẻ xinh xắn thích thêu thùa, Phương Định là con gái thành phố, xinh đẹp, thích thơ mông, chị Thao là tổ trưởng, trưởng thành hơn, chính chắn và có kinh nghiệm.

Câu 3: Tác giả đã thể hiện chân thực và sinh động tự nhiên tâm lí  của những cô gái thanh niên xung phong tuổi đời còn rất trẻ

Đối với nhân vật Phương Định, ta thấy Phương Định là một cô gái Hà Nội, vào chiến trường không mất đi sự hồn nhiên, trong sáng và những mơ ước về tương lai và có nhạy cảm, hồn nhiên, thích ca hát (đầu truyện). Mặc dù đã rất quen công việc nguy hiểm này, nhưng mỗi lần phá bom vẫn là một thử thách với thần kinh của cô (lúc phá bom) và Các cô đón những hạt mưa đá một cách hồn nhiên, thích thú. Khi cơn mưa đá qua thì tiếc nuối, niềm vui nhỏ bé của các cô cùng không còn. Các cô lại đắm chim trong những hồi ức về quê nhà.

Câu 4: Ngôn ngữ, giọng điệu của truyện

  Ngôn ngữ =>  trần thuật, tự nhiên, gần với khẩu ngữ, trẻ trung và có chất nữ tính

  Giọng điệu => kể bằng ngôi thứ nhất, lời kể thường dùng những câu ngắn, nhịp nhanh, tạo được không khí khẩn trương 

Câu 5: Đọc truyện ngắn này, có hình dung và cảm nghĩ về tuổi trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mĩ về:

  Sự dung cảm => sẵn sàng hi sinh để bảo vệ nền độc lập, tự do của Tổ quốc

  Lạc quan => dù khó khăn vẫn hồn nhiên, yêu đời ngay cả khi đối mặt với cái chết

  Tình đồng đội => gắn bó, tình đồng chí cao quý

Luyện tập

Câu 1: Một số bài thơ như: Trường Sơn đông, Trường Sơn tây của Phạm Tiến Duật; Nghĩa trang trong rừng đuốc của Nguyễn Duy,...

Câu 2: Cảm nghĩ về nhân vật Phương Định

  Vẻ ngoài =>  trẻ trung, xinh đẹp của một cô gái mới lớn

  Tính cách => nhạy cảm và luôn quan tâm đến hình thức của mình

  Sự dũng cảm => Phương Định nổi bật lên tinh thần dũng cảm, thái độ bình tĩnh vượt lên mọi hiểm nguy. Điều đó được thể hiện cụ thể qua một lần phá bom trên cao điểm ở Trường Sơn

Phần tham khảo mở rộng

Câu 1: Vẻ đẹp về cuộc sống chiến đấu của tuổi trẻ ở tuyến đường Trường Sơn:

  Trong hoàn cảnh sống và chiến đấu gian khổ hiểm nguy vẫn sáng lên tinh thần tự nguyện đón nhận trách nhiệm.

  Sự anh dũng, hi sinh trong trận chiến.

  Những phấm chất, tính cách cao đẹp và đáng yêu về ý nghĩa của sự cống hiến, hi sinh, của cách sống đẹp hết sức trong sáng, hồn nhiên...của những cô gái.

Câu 2: Nhan đề truyện đã cho ta thấy sự dũng cảm, hồn nhiên, yêu đời, lãng mạn, giàu tình cảm qua hình ảnh ẩn dụng Những ngôi sao xa xôi và hình ảnh ấy còn gợi hình ảnh đẹp, sáng, lấp lánh trên bầu trời.

Câu 3: Truyện "Nhữngngôi sao xa xôi" của Lê Minh Khuê ca ngợi vè đẹp tâm hồn của ba cô gái thanh niên xung phong trong hoàn cảnh chiến tranh ác liệt và đó chính là hình ảnh đẹp, tiêu biểu về thế hệ trẻ Việt Nam trongthời kì kháng chiến chống Mĩ. Qua những đặc sắc nghệ thuật:

  Ngôi kể => ngôi thứ nhất

  Ngôn ngữ => giản dị, giọng điệu bình thản pha chút hóm hỉnh, câu văn ngắn, nhịp điệu dồn dập, gợi không khí chiến trường

  Xây dựng nhân vật => xây dựng nhân vật và miêu tả tâm lí đặc sắc.

Câu 4: Cảm nhận về ba nhân vật trong tác phẩm Những ngôi sao xa xôi

  Tuổi đời: những cô gái còn rất trẻ, lứa tuổi mười tám đôi mươi.

  Phẩm chất: phẩm chất đáng quý ở các cô được bộc lộ rõ nét, tinh thần dũng cả và kiên cường trong chiến đấu, Cuộc sống chiến đấu dù gian khổ là thế nhưng họ vẫn luôn lạc quan, yêu đời

  Yêu thương nhau: ba cô gái còn có tình đồng đội gắn bó, thân thiết. Họ hiểu được tính tình, sở thích của nhau và quan tâm chăm sóc như chị em trong một gia đình. 

Câu 5: Viết một đoạn văn nêu cảm nhận về nhân vật Phương Định

Bài viết tham khảo

Phương Định là cô gái được Lê Minh Khuê  khắc họa với những nét đẹp đáng trân quý. . Đối với nhân vật Phương Định, ta thấy Phương Định là một cô gái Hà Nội, vào chiến trường không mất đi sự hồn nhiên, trong sáng và những mơ ước về tương lai và có nhạy cảm, hồn nhiên, thích ca hát Mặc dù đã rất quen công việc nguy hiểm này, nhưng mỗi lần phá bom vẫn là một thử thách với thần kinh của cô và Các cô đón những hạt mưa đá một cách hồn nhiên, thích thú. Khi cơn mưa đá qua thì tiếc nuối, niềm vui nhỏ bé của các cô cùng không còn. Các cô lại đắm chim trong những hồi ức về quê nhà. Phương Định có tinh thần dũng cảm, gan dạ, bình tĩnh thực hiện từng thao tác phá bom. Cô còn rất quan tâm, chăm sóc và lo lắng cho đồng đội khi bị thương trong chiến đấu như chị em thân thiết một nhà. Một đóa hoa vẹn cả sắc hương, vừa mang nét duyên dáng, đáng yêu con gái nhưng vẫn sáng ngời phẩm chất của người anh hùng cách mạng. Thật đáng khâm phục với những tấm gương dũng cảm gan dạ như cô gái ấy.

Câu 6: Từ tác phẩm Những ngôi sao xa xôi, trình bày những suy nghĩ về vai trò của thế hệ trẻ trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay

Bài viết tham khảo

Dù ở giai đoạn nào của lịch sử đất nước, vai trò quyết định tương lai dân tộc của thế hệ trẻ là không thay đổi. Những ngôi sao xa xôi đã khắc họa những hình ảnh tiêu biểu về người nữ thanh niên xung phong trong chiến trường Trường Sơn khốc liệt và gian khổ. Dù nhiệm vụ hiểm nguy, gian khổ, luôn rình rập tính mạng con người nhưng họ vẫn gan dạ, kiên cường chiến đấu. Tất cả đều mang trong mình ý chí chiến đấu cao đẹp vì một niềm tin sắt đá: độc lập, thống nhất nước nhà. Những con người ấy, có thể chẳng còn ai nhớ mặt đặt tên, nhưng họ đã làm nên đất nước, làm lên trang sử vàng cho dân tộc Việt Nam. Viết tiếp truyền thống giàu đẹp đó là thế hệ thanh niên chúng ta hôm nay. Đất nước giờ đây đã thanh bình, cả dân tộc cùng nhau dựng xây và phát triển kinh tế. Thế nhưng, chúng ta không thể chủ quan và lơ là trước những âm mưu của các thế lực thù địch, nhằm chia rẽ đoàn kết, xâm lấn chủ quyền dân tộc. Vì vậy, thế hệ trẻ - những chủ nhân tương lai của đất nước cần tỉnh táo để không rơi vào những cạm bẫy, âm mưu của họ. Bên cạnh đó, tầng lớp thanh niên cần mở mang tri thức, tích cực học tập, nuôi dưỡng những hoài bão lớn lao và cống hiến sức mình cho đất nước. Đồng thời, thế hệ thanh niên cần nhận thức đúng đắn về chủ quyền quốc gia và tích cực tuyên truyền để mọi người cùng hiểu rõ về lịch sử  dân tộc, đóng góp công sức để bảo vệ chủ quyền đất nước.