[toc:ul]
I. TÓM TẮT NỘI DUNG CHÍNH BÀI HỌC
1. Ngô Quyền dựng nền độc lập
- Năm 939, Ngô Quyền lên ngôi vua, chọn Cổ Loa làm kinh đô.
- Xây dựng chính quyền :
- Trung ương : Vua đứng đầu quyết định mọi việc; đặt các chức quan văn, võ, quy định lễ nghi, sắc phục của quan lại các cấp.
- Ở địa phương: cử các tướng có công coi giữ các châu quan trọng (Đinh Công Trứ - Thứ sử châu Hoan, Kiều Công Hãn - Thứ sử châu Phong...).
2. Tình hình chính trị cuối thời Ngô
- Sau khi Ngô Quyền mất (năm 944) : Dương Tam Kha tiếm quyền, các phe phái nổi lên khắp nơi. Năm 950, Ngô Xương Văn dẹp được Dương Tam Kha, nhưng cuộc tranh chấp giữa các thế lực, thổ hào địa phương vẫn tiếp diễn, 12 tướng lĩnh chiếm cứ các vùng địa phương. Sử cũ gọi là “Loạn 12 sứ quân”.
- Sơ đồ
3. Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đất nước
a. Hoàn cảnh:
- Loạn 12 sứ quân => dất nước bị chia cắt, loạn lạc.
- Nhà Tống đang có âm mưu xâm lược nước ta.
=> Yêu cầu thống nhất đất nước.
b. Quá trình thống nhất đất nước
- Vai trò Đinh Bộ Lĩnh: liên kết, chiêu dụ, tiến đánh các sứ quân.
- Kết quả: Năm 967 thống nhất đất nước.
- Ý nghĩa: Lập lại hoà bình trong cả nước, tạo điều kiện xây dựng đất nước vững mạnh chống lại âm mưu xâm lược của kẻ thù.
II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI GIỮA BÀI
Câu 1: Em có nhận xét gì về tổ chức nhà nước thời Ngô Quyền?
Trả lời:
Sau khi lên ngôi vua, Ngô Quyền đã tiến hành tổ chức bộ máy nhà nước:
- Vua đứng đầu triều đình, quyết định mọi công việc chính trị, ngoại giao, quân sự.
- Đặt ra các chức quan văn, quan võ
- Ở địa phương có các thứ sử
Từ bộ máy nhà nước đó ta có nhận xét:
- Tổ chức bộ máy nhà nước còn đơn giản nhưng được thống nhất từ trung ương đến địa phương.
- Vua đứng đầu triều đình, quyết định mọi công việc (Chính trị, ngoại giao, quân sự).
- Dưới vua có các quan văn, quan võ
- Ở địa phương, các tướng lĩnh có công được vua cử đi cai quản các châu quan trọng gọi là thứ sứ.
Câu 2: Sau khi Ngô Quyền mất, tình hình nước ta như thế nào?
Trả lời:
Sau khi Ngô Quyền mất, hai con Ngô Xương Ngập và Ngô Xương Văn còn trẻ. Lợi dụng tình hình này, Dương Tam Kha không vì nghĩa lớn, mưu lợi riêng đã chiếm ngôi, Ngô Xương Ngập bỏ trốn. Các phe phái nổi lên khắp nơi, đất nước lâm vào tình trạng không ổn định.
Câu 3: Đinh Bộ Lĩnh đã làm gì để chấm dứt tình trạng cát cứ, đưa đất nước....
Đinh Bộ Lĩnh đã làm gì để chấm dứt tình trạng cát cứ, đưa đất nước trở lại bình yên, thống nhất?
Trả lời:
Để chấm dứt tình trạng cát cứ, đưa đất nước trở lại bình yên, thống nhất, Đinh Bộ Lĩnh đã đã liên kết với các sứ quân Trần Lãm, chiêu dụ sứ quân Phạm Bạch Hổ tiến đánh các sứ quân khác.
Nhờ vào tài năng và ủng hộ của người dân, các sứ quân lần lượt bị đánh bại hoặc xin hàng. Cuối năm 967, đất nước trở lại bình yên, thống nhất.
III. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI CUỐI BÀI
Câu 1: Em hãy cho biết những biểu hiện về ý thức tự chủ của Ngô Quyền....
Em hãy cho biết những biểu hiện về ý thức tự chủ của Ngô Quyền trong việc xây dựng đất nước.
Trả lời:
Dựa vào nội dung mục 1, SGK để trả lời. Trong đó, tập trung làm rõ việc Ngô Quyền xưng vương, chọn đất đóng đô, xây dựng cung điện, xoá bỏ bộ máy cai trị cũ của họ Khúc, thiết lập bộ máy chính quyền mới, cử người tâm phúc trấn giữ các châu quan trọng... là những biểu hiện về ý thức tự chủ của Ngô Quyền trong việc xây dựng đất nước.Câu 4: Tại sao lại xảy ra “loạn 12 sứ quân”?
Trả lời:
Năm 965, Ngô Xương Văn chết, triều đình rơi vào tình trạng hỗn loạn:
Cuộc tranh chấp giữa các thế lực cát cứ, thổ hào ở địa phương tiếp diễn trở lại. Bộ máy nhà nước không còn thống nhất từ trung ương đến địa phương. Trong lúc đó, 12 tướng lĩnh chiếm cứ các vùng địa phương đánh lẫn nhau.
=>Loạn 12 sứ quân.
Câu 5: Em hãy trình bày công lao của Ngô Quyền và Đinh Bộ Lĩnh với nước ta....
Em hãy trình bày công lao của Ngô Quyền và Đinh Bộ Lĩnh với nước ta trong buổi đầu độc lập?
Trả lời:
- Ngô Quyền là người đã giành chiến thắng ở trận Bạch Đằng. Là người có công chấm dứt thời kì Bắc Thuộc kéo dài 10 thế kỉ, đặt nền móng xây dựng chính quyền độc lập và khẳng định chủ quyền của dân tộc.
- Đinh Bộ Lĩnh là người có công chấm dứt tình trạng cát cứ “Loạn 12 sứ quân” đưa đất nước trở lại bình yên, thống nhất. Sau khi lên ngôi hoàng đế hiệu Đinh Tiên Hoàng. Ông là vị hoàng đế đầu tiên của Việt Nam.