[toc:ul]
I. TÓM TẮT NỘI DUNG CHÍNH BÀI HỌC
1. Kháng chiến bùng nổ
a. Lý Thường Kiệt chuẩn bị bố phòng:
- Cho quân mai phục ở biên giới Việt - Tống
- Bố trí lực lượng thủy binh ở mạn Đông Bắc chặn thủy binh của giặc.
- Xây dựng phòng tuyến chặn giặc ở bờ Nam sông Như Nguyệt.
b. Quân Tống tiến công:
- 1076, quân Tống chi làm hai đạo tiến vào nước ta:
- Quân bộ do quách Qùy và Triệu Tiết chỉ huy => bị thủy quân của Lý Kế Nguyên tiêu diệt.
2. Cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Như Nguyệt.
- Diễn biến:
- Quân địch: Chờ không thấy quân thủy quách Qùy liều mạng tấn công sang bờ Nam =>Thất bại, quay về bờ Bắc, phòng thủ => đêm đêm nghe đọc, thinh thần mệt mỏi, chán nản.
- Quân ta: Kịp thời phản công, mãnh liệt đẩy lùi giặc về phía Bờ Bắc => Cho lính đọc bài: “Nam Quốc Sơn Hà”=> Cuối xuân 1077, phản công sang bờ Bắc, tiêu diệt giặc => Chủ động giảng hòa, kết thúc chiến tranh.
- Kết quả: Quân ta dành thắng lợi
- Ý nghĩa:
- Đập tan âm mưu xâm lược của nhà Tống
- Bảo vệ nền độc lập, tự chủ.
II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI GIỮA BÀI
Câu 1: Tại sao Lý Thường Kiệt lại chọn sông Như Nguyệt làm phòng....
Tại sao Lý Thường Kiệt lại chọn sông Như Nguyệt làm phòng tuyến chống quân xâm lược Tống?
Trả lời:
Lý Thường Kiệt chọn sông Như Nguyệt làm phòng tuyến chống giặc, bởi vì: Sông Như nguyệt bây giờ khá sâu, rộng, lại là vị trí quan trọng trên đường Bắc – Nam. Hơn nữa, đây cũng là con sông chặn ngang tất cả các ngả đường bộ từ Quảng Tây (Trung Quốc vào Thăng Long).
Câu 2: Em hãy nêu những nét độc đáo trong cách đánh giặc của Lý Thường Kiệt?
Trả lời:
Những nét độc đáo trong cách đánh giặc của Lý Thường Kiệt:
- Chặn giặc ở chiến tuyến Như nguyệt
- Diệt thủy quân của giặc, đẩy giặc vào thế bị động.
- Mở cuộc tấn công khi thời cơ đến
- Giặc thua nhưng lại giảng hòa với giặc.
II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI CUỐI BÀI
Câu 1: Em hãy trình bày cuộc chiến đấu trên phòng tuyến....
Em hãy trình bày cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Như Ngyệt của nhân dân ta theo lược đồ trên?
Trả lời:
Cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Như Ngyệt của nhân dân ta theo lược đồ sgk:
- Chờ mãi không thấy thủy quân đến, Quách Quỳ cho đóng bè 2 lần vượt sông, bị ta phản công đẩy lùi về bờ Bắc.
- Để khích lệ tinh thần chiến đấu của quân sĩ, Lý Thường Kiệt cho người vào đền bên sông ngâm thơ "Nam Quốc Sơn Hà".
- Thất vọng, Quách Quỳ ra lệnh "Ai còn bàn đánh sẽ bị chém" và chuyển sang củng cố phong ngự. Quân Tống mệt mỏi, lương thảo cạn dần, chán nản, bị động.
- Cuối xuân năm 1077, quân Lý Thường Kiệt bất ngờ tấn công đánh mạnh vào trại giặc, quân Tống thua to, tuyệt vọng phải chấp nhận giảng hòa và rút quân.
Câu 2: Vai trò của các dân tộc ít người trong cuộc kháng chiến chống Tống?
Trả lời:
Trong cuộc kháng chiến chống quân Tống xâm lược, các dân tộc ít người đã đóng góp một phần quan trọng trong cuộc tiến công để tự vệ của nhà Lý.
Quân bộ do các tù trưởng như Thâm Cảnh Phúc, Tông Đàn chỉ huy dân binh miền núi đánh châu Ung (Quảng Tây – Trung Quốc) .
Khi kháng chiến bùng nổ, các tù trưởng dân tộc ít người đã tập trung lực lượng cho quân mai phục những vị trí chiến lược gần biên giới Việt – Tống.
Các dân tộc ít người đã đoàn kết chiến đấu dũng cảm kiên cường dưới sự chỉ huy của Lý Thường Kiệt góp phần đánh bại kẻ thù xâm lược.
Câu 3: Vì sao nhân dân ta chống Tống thắng lợi? Ý nghĩa lịch sử....
Vì sao nhân dân ta chống Tống thắng lợi? Ý nghĩa lịch sử của chiến thắng này?
Trả lời:
Nguyên nhân chống Tống thắng lợi:
- Do ý chí độc lập tự chủ của đoàn thể nhân dân Đại Việt
- Do sức mạng đoàn kết to lớn của dân tộc
- Do biết kế thừa và phát huy truyền thống đấu tranh bất khuất của dân tộc.
- Do công lao và tài năng của anh hùng dân tộc Lý Thường Kiệt trong việc sử dụng lối đánh rất độc đáo.
Ý nghĩa lịch sử:
- Cuộc kháng chiến thắng lợi thể hiện tinh thần chiến đấu dũng cảm, kiên cường của các tầng lớp nhân dân ta trong sự nghiệp đấu tranh chống xâm lược Tống bảo vệ vũng chắc nền độc lập của tổ quốc, trong đó có đồng bào các dân tộc ít người.
- Kháng chiến thắng lợi thể hiện tinh thần đoàn kết của nhân dân ta trên dưới một lòng, dưới sự chỉ huy tài giỏi của Lý Thường Kiệt. Chiến công của ông xứng đáng được sử sách dân tộc lưu mãi muôn đời.
- Kháng chiến chống Tống thắng lợi đập tan ý chí xâm lược của giặc, buộc nhà Tống từ bỏ hoàn toàn mộng thôn tính Đại Việt. Đất nước bước vào thời kì thái bình.