Bài tập 15: Xác định hệ số của x, hệ số tự do trong mỗi hàm số bậc nhất sau:
a) y = 3,6x – 2,7;
b) y = - $\sqrt{56}$x + 3;
c) y = $\frac{91}{112}$x + $\frac{15}{67}$
d) y = - $\frac{5}{29}$x - $\sqrt{7}$
Hướng dẫn trả lời:
a) Hệ số của x: 3,6; Hệ số tự do: - 2,7.
b) Hệ số của x: - $\sqrt{56}$; Hệ số tự do: 3.
c) Hệ số của x: $\frac{91}{112}$; Hệ số tự do: $\frac{15}{67}$.
d) Hệ số của x: - $\frac{5}{29}$; Hệ số tự do: - $\sqrt{7}$.
Bài tập 16: Cho hàm số bậc nhất f(x) = 3x – 1. Hãy sắp xếp các giá trị sau theo thứ tự giảm dần:
f(-$\frac{1}{3}$); f($\frac{1}{9}$); f(-1); f(-3); f(0).
Hướng dẫn trả lời:
Thay các giá trị của x vào f(x) ta được kết quả như bảng sau:
x | -$\frac{1}{3}$ | $\frac{1}{9}$ | -1 | -3 | 0 |
f(x) | -2 | -$\frac{2}{3}$ | -4 | -10 | -1 |
Mà -$\frac{2}{3}$ > -1 > -2 > -4 > -10 => f($\frac{1}{9}$) > f(0) > f(-$\frac{1}{3}$) > f(-1) > f(-3).
Vậy các giá trị được sắp xếp theo thứ tự giảm dần là: f($\frac{1}{9}$), f(0), f(-$\frac{1}{3}$), f(-1), f(-3).
Bài tập 17: Một cửa hàng thu mua gạo cho biết: Giá nhập vào của 1 kg gạo tám Hải Hậu là 18 000 đồng.
a) Viết công thức biểu thị số tiền y (đồng) mà cửa hàng phải trả để nhập x kg gạo tám Hải Hậu. Hỏi y có phải là hàm số bậc nhất của x hay không?
b) Tính số tiền mà cửa hàng phải trả để nhập 0,5 tấn gạo tám Hải Hậu.
Hướng dẫn trả lời:
a) y = 18 000x. Vậy y là hàm số bậc nhất của x.
b) Đổi 0,5 tấn = 500 kg.
Số tiền mà cửa hàng phải trả để nhập 0,5 tấn gạo tám Hải Hậu là:
y = 18 000.500 = 9 000 000 đồng.
Bài tập 18: Nhiệt độ ở mặt đất đo được khoảng 28 C. Biết rằng cứ lên cao 1 km thì nhiệt độ giảm đi 5 °C.
a) Viết công thức biểu thị nhiệt độ y (°C) do được ở độ cao x (km) so với mặt đất. Hỏi y có phải là hàm số bậc nhất của x hay không?
b) Tính nhiệt độ đo được ở độ cao 3 000 m so với mặt đất.
Hướng dẫn trả lời:
a) Công thức biểu thị nhiệt độ y (°C) do được ở độ cao x (km) so với mặt đất: y = 28 – 5x.
Vậy y là hàm số bậc nhất của x.
b) Đổi 3 000 m = 3 km.
Nhiệt độ đo được ở độ cao 3 000 m so với mặt đất là: y = 28 – 5.3 = 13 °C.
Bài tập 19: Giá nước sinh hoạt của một hộ gia đình được tính như sau: 10 m3 đầu tiên giá 7 000 đồng/m3; từ trên 10 m3 đến 20 m3 giá 8 200 đồng/m3; từ trên 20 m3 đến 30 m3 giá 10 000 đồng/m3; từ trên 30 m3 giả 18 000 đồng/m3.
a) Viết công thức biểu thị số tiền y (đồng) mà nhà bạn Mai phải trả khi sử dụng x(m3) trong tháng 12/2022 với x > 30. Hỏi y có phải là hàm số bậc nhất của x hay không?
b) Nhà bạn Mai đã phải trả 342 000 đồng cho tiền nước tháng 1/2023. Tỉnh số mét khối nước nhà bạn Mai đã sử dụng trong tháng 1/2023, biết rằng số nước đó lớn hơn 30 m3.
Hướng dẫn trả lời:
a) Công thức biểu thị số tiền y (đồng) mà nhà bạn Mai phải trả khi sử dụng là:
y = 7000.10 +8 200.10 + 10 000. 10 + 18 000.(x - 30) = 18 000x - 288 000.
Vậy y là hàm số bậc nhất của x.
b) Ta có: 18 000x – 288 000 = 342 000 => x = 35.
Vậy nhà bạn Mai đã sử dụng 35 m3 nước trong tháng 1/2023.
Bài tập 20: Một đội xe cần chuyển 945 tấn hàng từ kho tổng về cửa hàng. Biết mỗi ngày đội xe đó chuyển được 35 tấn. Gọi y (tấn) là khối lượng hàng hoá còn lại trong kho tổng sau x ngày vận chuyển.
a) Viết công thức tính y theo x. Hỏi y có phải là hàm số bậc nhất của x hay không?
b) Đội xe đó cần bao nhiêu ngày để chuyển hết 945 tấn hàng từ kho tổng về cửa hàng?
Hướng dẫn trả lời:
a) Công thức tính y theo x: y = 945 – 35x. Vậy y là hàm số bậc nhất của x.
b) Để chuyển hết 945 tấn hàng từ kho tổng về cửa hàng, ta có:
y = 945 – 35x = 0 => x = 27 ngày.