[toc:ul]
I. TÓM TẮT NỘI DUNG CHÍNH BÀI HỌC
1. Âm mưu xâm lược Đại Việt của Mông Cổ
- Đầu thế kỷ XIII ,đế quốc Mông Cổ rộng lớn từ Thái Bình Dương đến Hắc Hải , rất giỏi về chinh chiến, cưỡi ngựa, bắn cung . Chúng xâm lược Đại Việt để chiếm đóng , cai trị , làm bàn đạp chiếm Nam Tống và xâm lược các nước Đông Nam Á .
- Vua Trần cho bắt giam sứ giả , ra lệnh chuẩn bị kháng chiến .
2. Nhà Trần chuẩn bị và tiến hành kháng chiến chống quân Mông Cổ
a. Chuẩn bị của nhà Trần
- Cả nước sắm sửa vũ khí
- Các đội dân binh được thành lập, luyên tập võ nghệ ngày đêm
b. Diễn biến
- Tháng 1/1258, 3 vạn quân Mông Cổ do Ngột Lương Hợp Thai chỉ huy tràn vào nước ta
- Vua Trần Thái Tông trực tiếp chỉ huy chặn đánh địch ở Bình Lệ Nguyên (Vĩnh Phúc)
- Trước thế giặc mạnh Vua Trần rút lui về Thiên Trường (Hà Nam) và thực hiện kế hoạch “Vườn không nhà trống”
- Quân giặc điên cuồng tàn phá kinh thành Thăng Long
-> Sau gần một tháng chúng lâm vào tình thế khó khăn
- Nhà Trần tổ chức phản công ở Đông Bộ Đầu (Bến Sông Hồng – Hà Nội) -> Quân địch bị đánh tan tác tháo chạy khỏi nước ta
II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI GIỮA BÀI
Câu 1: Quân Mông Cổ xâm lược Đại Việt nhằm mục đích gì?
Trả lời:
Quân Mông Cổ xâm lược Đại Việt nhằm chiếm đóng, thiết lập ách đô hộ của Mông Cổ đối với Đại Việt, dùng Đại Việt làm bàn đạp tấn công về phía nam, thôn tính toàn bộ Trung Quốc.
Câu 2: Vì sao quân Mông Cổ đẩy mạnh mà vẫn bị quân ta đánh bại?
Trả lời:
Quân Mông Cổ đẩy mạnh mà vẫn bị quân ta đánh bại vì hai lí do:
- Thứ nhất, quân Mông Cổ tuy mạnh nhưng quân ta có ý chí kiên quyết, đoàn kết
- Thứ hai, quân ta thực hiện chiến lược” vườn không nhà trống” biết tận dụng thời cơ ta mở cuộc phản công. Nên cuộc kháng chiến nhanh chóng giành thắng lợi.
III. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI CUỐI BÀI
Câu 1: Dựa vào lược đồ, em hãy trình bày tóm tắt diễn biến cuộc...
Dựa vào lược đồ, em hãy trình bày tóm tắt diễn biến cuộc kháng chiến chống quân Mông Cổ?
Trả lời:
Tháng 1 – 1258, ba vạn quân Mông Cổ do Ngột Lương Hợp Thai chỉ huy, tiến vào xâm lược Đại Việt. Quân giặc theo đường sông Thao, tiến xuống Bạch Hạc (Phú Thọ) rồi tiến đến vùng Bình Lệ Nguyên (Vĩnh Phúc) thì bị chặn lại ở phòng tuyến do vua Trần Thái Tông chỉ huy.
Để bảo toàn lực lượng, nhà Trần chủ trương thực hiện "vườn không nhà trống". Giặc vào kinh thành vắng lặng không một bóng người và không lương thực. Chúng đã điên cuồng tàn phá kinh thành. Thiếu lương thực lại bị quân dân ta chống trả, chưa đầy 1 tháng, lực lượng chúng hao mòn dần.
Nhà Trần mở cuộc phản công lớn ở Đông Bộ Đầu. Ngày 29 -2- 1258, quân Mông Cổ thua trận phải rút chạy về nước. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ lần thứ nhất kết thúc thắng lợi.
Câu 2: Em hãy nêu những sự kiện cụ thể biểu hiện tinh thần quyết tâm...
Em hãy nêu những sự kiện cụ thể biểu hiện tinh thần quyết tâm chống giặc của quân dân ta trong cuộc kháng chiến lần thứ nhất?
Trả lời:
Những sự kiện cụ thể biểu hiện tinh thần quyết tâm chống giặc của quân dân ta trong cuộc kháng chiến lần thứ nhất:
- Thái sư Trần Thủ Độ khảng khái trả lời vua Trần : "Đầu thần chưa rơi xuống đất, xin bệ hạ đừng lo".
- Vua Trần ra lệnh bắt giam sứ giả Mông Cổ vào ngục.
- Khi được tin quân Nguyên chuẩn bị xâm lược,vua Trần ban lệnh cả nước sắm sửa vũ khí, các đội dân binh được thành lập, ngày đêm luyện tập quân sự....