[toc:ul]
I. TÓM TẮT NỘI DUNG CHÍNH BÀI HỌC
1. Tình hình kinh tế sau chiến tranh
a. Nông nghiệp
Khuyến khích sản xuất, mở rộng diện tích:
- Đẩy mạnh khai hoang
- Củng cố đê điều
=>Tích cực, phù hợp
- Kết quả: Nông nghiệp được phục hồi, phát triển nhanh chóng.
Chính sách ruộng đất
- Ruộng công, làng xã chiếm phần lớn diện tích -> chia cho dân
- Ruộng của các vương hầu, quý tộc (điền trang, thái ấp )
- Ruộng tư hữu của địa chủ nhiều
=> Ruộng tư ngày càng nhiều
b. Thủ công nghiệp
- Nhà nước: Gốm tráng men, nghề dệt vải, lụa, chế tạo vũ khí, đóng thuyền …
- Trong nhân dân: Làm đồ gốm, rèn sắt, đúc đồng, làm giấy, mộc, khắc bản in …
- Xuất hiện làng nghề, phường nghề
=> Tiếp tục phát triển, kỹ thuật nâng cao
c. Thương nghiệp
Nội Thương
- Chợ mọc lên nhiều
- Xuất hiện các thương nhân
- Thăng Long-> kinh tế sầm uất
Ngoại thương: Ngoại thương được đẩy mạnh ở Vân Đồn
=> Rất phát triển
II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI GIỮA BÀI
Câu 1: Em có nhận xét gì về tình hình kinh tế nông nghiệp của Đại Việt sau chiến tranh?
Trả lời:
Sau chiến tranh, tình hình kinh tế nông nghiệp của nước Đại Việt là:
- Kinh tế nông nghiệp nhanh chóng được phục hổi nhờ các biện pháp khuyến nông: Khẩn hoang mở rộng diện tích trồng trọt, đắp đê phòng chống lũ lụt…
- Công cuộc khai hoang được đẩy mạng, trong lúc đó, ruộng đất cũng ngày càng tập trung vào tay các quý tộc, vương hầu,địa chủ.
Câu 2: Tình hình thủ công nghiệp thời Trần như thế nào?
Trả lời:
Sau chiến tranh: Thủ công nghiệp do nhà nước trực tiếp quản lí và thủ công nghiệp trong nhân dân rất phát triển. Ngoài những nghề thủ công truyền thống như: Nghề dệt vải, lụa, chế tạo vũ khí, làm đồ gốm, rèn sắt , nghề đúc đồng, làm giấy, nghề mộc…thời kì này thủ công nghiệp phát triển thêm một bước, nhiều ngành nghề mới xuất hiện như đóng thuyền, đi biến, khai khoáng…
Một số thợ thủ công nghiệp tụ họp lại, lập thành làng nghề. Một số người tới Thăng Long lập ra các phường nghề, chất lượng các mặt hàng thủ công ngày càng tốt hơn do trình độ kĩ thuật được nâng cao.
Câu 3: Xã hội thời Trần có những tầng lớp nào?
Trả lời:
Các tầng lớp trong xã hội thời Trần:
- Vương hầu, quý tộc
- Địa chủ
- Nông dân
- Thợ thủ công, thương nhân
- Nông nô, nô tì.
III. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI CUỐI BÀI
Câu 1: Thủ công nghiệp và thương nghiệp thời Trần sau chiến tranh có gì mới?
Trả lời:
Thủ công nghiệp:
- Thủ công nghiệp do nhà nước trực tiếp quản lí rất phát triển và mở rộng nhiều ngành nghề: làm gốm tráng men, dệt vải, chế tạo vũ khí, đóng thuyền đi biển...
- Thủ công nghiệp trong nhân dân rất phổ biến và phát triển, nổi bật là nghề làm đồ gốm, rèn sắt, đúc đồng, làm giấy và khắc bản in, nghề mộc và xây dựng, khai khoáng... Một số thợ thủ công tập hợp lại lập thành làng nghề, phường nghề.
Thương nghiệp:
- Nhiều địa phương có chợ, buôn bán tấp nập, làm xuất hiện một số thương nhân thường tập trung ở các đô thị, thương cảng. Thăng Long là trung tâm kinh tế sầm uất của cả nước, có nhiều phường thủ công, chợ lớn. Việc buôn bán với thương nhân nước ngoài được đẩy mạnh qua cảng Vân Đồn.
Câu 2: Em hãy trình bày vài nét về tình hình xã hội thời Trần?
Trả lời:
Sau chiến tranh Mông – Nguyên, xã hội ngày càng có sự phân hóa:
- Vương hầu, quý tộc thêm nhiều ruộng đất, là tầng lớp có đặc quyền đặc lợi.
- Tầng lớp địa chủ có nhiều ruộng đất tư cho nông dân cày cấy để thu tô.
- Nông dân cày cất ruộng công ở làng xã là tầng lớp đông đảo nhân, nông dân lĩnh canh đông hơn trước.
- Tầng lớp thợ thủ công, thương nhân chiếm tỉ lệ nhỏ nhưng ngày càng một đông.
- Nông nô, nô tì là tầng lớp thấp kém nhất trong xã hội, họ bị lệ thuộc quý tộc.