Bài soạn siêu ngắn ngữ văn 10 chân trời bài Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây

[toc:ul]

[TRƯỚC KHI ĐỌC] Câu hỏi: Hãy nhớ lại một vài nhân vật lịch sử hoặc nhân vật văn học thường được mọi người gọi là anh hùng và cho biết do đâu mà họ được tôn xưng như thế?

Trả lời: 

Hưng Đạo đại vương - Trần Quốc Tuấn, ông là một vị tướng giỏi, nhà quân sự thiên tài, nhà chính trị vẹn toàn tài đức. Ông đã đưa ra những chiến lược, kế sách thông minh, giúp bảo vệ đất nước khỏi kẻ xâm lược. Tiêu biểu nhất là trận chiến đánh bại quân Nguyên Mông trên sông Bạch Đằng. 

[ĐỌC VĂN BẢN] Câu 1: Lời văn ở đoạn này gần với truyện hay với kịch

Trả lời: Lời văn ở đây gần với kịch. Vì cả đoạn là một cuộc hội thoại miêu tả cho cuộc xung đột giữa hai nhân vật.

[ĐỌC VĂN BẢN] Câu 2: Lưu ý những hình ảnh được sử dụng để miêu tả Đăm Săn. Những hình ảnh đó có điểm gì độc đáo?

Trả lời: Tác giả đã sử dụng những hình ảnh thiên nhiên để miêu tả những bước di chuyển của Đăm Săn. Cùng với đó là nghệ thuật so sánh kết hợp nói quá, càng làm tăng vẻ mạnh mẽ, oai vệ của Đăm Săn

[ĐỌC VĂN BẢN] Câu 3: Chú ý sự xuất hiện của cụm từ ''Bà con xem..'' và ý nghĩa, tác dụng của nó trong lời kể

Trả lời: Cách xưng hô chân chất, mộc mạc, giản dị làm xích lại khoảng cách giữa độc giả và tác giả. Cảm giác như tác giả hay nhân vật đang nói với người đọc.

[ĐỌC VĂN BẢN] Câu 4: Cảnh tiệc tùng trong đoạn này được miêu tả qua lời của ai? Điều đó giúp ích gì trong việc thể hiện hình tượng nhân vật Đăm Săn?

Trả lời:

- Lời của người dân trong làng.

- Chúng ta hiểu rõ được vị trí, hình ảnh của Đăn Săn trong lòng bà con: mạnh mẽ, ngưỡng vọng. Một vị tù trưởng xứng đáng.

[ĐỌC VĂN BẢN] Câu 5: Việc miêu tả ngoại hình nhân vật Đăm Săn có gì khác thường và có tác dụng như thế nào?

Trả lời:

Hình ảnh Đăm Săn được miêu tả vượt xa người thường:'' bắp chân to bàng xà ngang, bắp đùi to bằng ống bễ, sức chàng ngang sức voi đực". Đăm Săn được ví với những thứ to, chắc và khỏe khoắn bậc nhất. Đó là một vị tù trưởng với vẻ khỏe mạnh, cường tráng. Qua đó bộc lộ thái độ ngưỡng vọng, ca ngợi Đăm Săn.

[SAU KHI ĐỌC] Câu 1: Tóm tắt các sự kiện chính trong văn bản trên

Trả lời:

Tù trưởng Mtao Mxây ghen tị với Đăm Săn có một người vợ đẹp. Hắn tìm cách bắt vợ Đăm Săn về làm vợ mình. Đăm Săn khi trở về đã không thấy vợ đã tìm đến nhà Mtao Mxây. Hai người diễn ra cuộc chiến rất quyết liệt. Mtao Mxây sợ hãi, run mình trước sự tài giỏi, bản lĩnh của Đăm Săn. Tù trưởng Đăm Săn tuy tài giỏi nhưng vẫn chưa hạ gục được Mtao Mxây. Nhờ ông trời chỉ cho cách ném cái chày vào tai kẻ thù nên Đăm Săn đã làm rơi áo giáp và khiên chống đỡ của Mtao Mxây. Đăm Săn đâm hắn một nhát chí mạng, Mtao Mxây thua tâm phục khẩu phục. Bằng tài năng, bản lĩnh và sức mạnh phi thường, người anh hùng Đăm Săn đã giành được chiến thắng, cứu vợ trở về, khiến cho quân lính của kẻ thù cũng phải bái phục và đi theo. Chiến thắng này được coi là một chiến thắng vô cùng vẻ vang, được người người ngưỡng mộ.

[SAU KHI ĐỌC] Câu 2: Đăm Săn đã gặp khó khăn gì vào thời điểm cuối cuộc giao chiến với Mtao Mxây? Nhờ đâu mà chàng...

Trả lời:

Không đâm thủng được đùi của Mtao Mxây. Cuối cùng nhờ sự chỉ dẫn của Ông Trời, Đăm Săn đã chiến thắng bằng cách lấy cái chày ném vào vành tai của Mtao Mxây, làm hỏng bộ giáp của hắn

[SAU KHI ĐỌC] Câu 3: Đăm Săn và Mtao Mxây đều là những tù trưởng tài giỏi, nhưng văn bản trên đã cho thấy, người xứng đáng được xem là anh hùng của cộng đồng chỉ có thể là Đăm Săn. Hãy so sánh hai nhân vật để làm rõ điều đó

Trả lời:

- Về ngôn ngữ, lời nói: 

• Câu từ của Đăm Săn bộc lộ sự chính trực, hào sảng
• Câu từ của Mtao Mxây thì mang sự trêu tức, coi thường người khác

- Về hành động:

• Mtao Mxây múa khiên trước nhưng thể hiện sự kém cỏi
• Đăm Săn múa khiên thể hiện sự uy dũng

Về ngoại hình:

• Mtao Mxây : dữ tợn như một vị thần, dáng tần ngần do dự, mỗi bước mỗi đắn đo
• Đăm Săn : đôi mắt linh lợi như chim ghếch ăn hoa tre, sức ngang voi đực, hơi thở ầm ầm tựa như sấm dậy

=> Đăm Săn thể hiện khí khái của một người hùng. Còn Mtao Mxây lại bộc lộ sự yếu kém, hèn nhát, tự cao tự đại

[SAU KHI ĐỌC] Câu 4: Trong sử thi, lời nói của nhân vật thường góp phần quan trọng tỏng việc thể hiện tính cách, địa vị xã hội của mình . Hãy chọn và phân tích một số lời thoại của Đăm Săn trong văn bản trên để trả lời rõ điều đó

Trả lời:

" Ơ diêng, ơ diêng, xuống đây! Ta thách ngươi đọ đao với ta đấy''

-> Chi tiết thể hiện sự chính trực, thẳng thắn, không hề run sợ trước kẻ thù của Đăm Săn. 

"Sao ta lại đâm ngươi khi đang đi xuống nhỉ? Ngươi xem, đến cả con lợn nái của nhà ngươi dưới đất, ta cũng không thèm đâm nữa là''

-> Chi tiết thể hiện Đăm Săn là một người hào sảng, chính trực không hề thích trò đánh lén. Anh cũng rất thông minh.

[SAU KHI ĐỌC] Câu 5: Cho biết:

a)Tác dụng của lối nói quá và cách ví von trong văn bản;nhận xét về ngôn ngữ trong sử thi?

b) Cụm từ '' bà con xem..'' trong văn bản trên là lời của ai hướng đến ai? Theo bạn, việc sử dụng cụm từ như thế trong văn bản sử thi có tác dụng gì?

Trả lời:

a) Tác giả sử dụng nhiều biện pháp nói quá và ví von để miêu tả nhân vật, giúp đặc tả được ngoại hình cũng như tính cách của nhân vật trong văn bản. Ngôn ngữ sử thi có thể thấy dùng nhiều từ ngữ cổ hay đặc trưng của một vùng hoặc một thời kỳ. Phần lớn ngôn ngữ đều mạc nét hào sảng, mộc mạc

b) Cụm từ ''bà con xem..'' không chỉ để chỉ những người dân trong văn bản mà còn là để chỉ người đọc. Điều này giúp lời văn trở nên gần gũi với độc giả hơn

[SAU KHI ĐỌC] Câu 6: Cảnh tiệc tùng và hình ảnh Đăm Săn ở nửa sau của văn bản gợi cho bạn suy nghĩ gì về phong tục và không khí hội hè của người Ê-đê?

Trả lời: 

Qua cảnh tiệc tùng và hình ảnh Đăm Săn ở nửa sau của văn bản, ta có thể thấy không khí hội hè của người Ê-đê vô cùng náo nhiệt: Tiếng chiêng đánh lên mang điệu hồn dân tộc đã gắn bó với người dân Ê-đê từ biết bao đời nay. Cũng là lời báo hiệu về một cuộc ăn mừng lớn nhất sắp được tổ chức. Mọi người ăn mừng, hòa chung với thiên nhiên, không phân biệt nam nữ, già trẻ

[SAU KHI ĐỌC] Câu 7: Có người cho rằng văn bản Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây có đủ yếu tố của truyện, kịch và thơ. Cho biết ý kiến của bạn về nhận định trên.

Trả lời: 

Nhận định cũng khá hợp lý. Bởi các lí do: 

• Vì tác phẩm sử dụng ngôn ngữ kịch, phóng đại, miêu tả theo trình tự các hành động của nhân vật .
• Tác phẩm có cốt truyện và kết quả rõ ràng, lời dẫn trong tác phẩm cũng như đang kể lại câu chuyện vậy.
• Chất thơ có trong hình ảnh Đăm Săn đấu với Mtao mxây và hình ảnh bữa tiệc sau chiến thắng. Hai hình ảnh này được miêu tả bằng một cách cường điệu, nói quá làm mọi thứ trở nên sống động hơn. Đây cũng là một yếu tố hay thấy của thơ ca