[toc:ul]
[Trước khi đọc] Câu hỏi: Hãy kể tên một số tác phẩm (thơ, truyện ngắn, tiểu thuyết,...) viết về những cuộc kháng chiến chống ngoại xâm của nhân dân ta trong thế kỉ XX và chia sẻ cảm nghĩ của bạn về một trong những tác phẩm ấy.
Trả lời:
Màu tím hoa sim (Hữu Loan, 1949), Bức tranh (Nguyễn Minh Châu, 1983), Tây Tiến (Quang Dũng, 1986), Thời xa vắng (Lê Lựu, 1986), Nỗi buồn chiến tranh (Bảo Ninh, 1990).
[Đọc văn bản] Câu 1: Đây có phải là hoàn cảnh phù hợp để tình cảm thân mật, yêu mến giữa Giang và "tôi" nảy nở?
Trả lời: Đây chính là hoàn cảnh phù hợp.
[Đọc văn bản] Câu 2: Lời nói, thái độ của bố Giang khi gặp Hùng lần này có gì khác so với lần trước?
Trả lời: Thể hiện sự vui mừng, phấn khởi, gần gũi, chân tình khi gặp một người quen ở chiến trường.
[Đọc văn bản] Câu 3: Hai đoạn văn này là lời của ai nói với ai?
Trả lời:
Hai đoạn văn này là lời của nhân vật "tôi" nói với chính mình và với người đọc
[Sau khi đọc] Câu 1. Chỉ ra một số câu văn, đoạn văn có sự đan xen giữa lời kể của người kể chuyện và lời của nhân vật trong văn bản trên.
Trả lời:
"Tôi mở túi phòng hóa đeo bên hông lấy gói bít cốt mẹ dúi cho hồi trưa, và rót chè tươi trong ấm tích ra bát. Bít cốt chiêu với chè tươu, định thế. Thấy vậy, đang lúi húi xâu lại quai dép cho tôi, Giang vội kêu lên:
- Ôi em quên. Có cơm mà, để em dọn mời anh."
[Sau khi đọc] Câu 2. Liệt kê những cuộc gặp gỡ giữa các nhân vật trong văn bản. Những cuộc gặp gỡ ấy cho thấy cách đối xử của con người với nhau, nhất là với những người lính trong hoàn cảnh chiến tranh như thế nào?
Trả lời:
- Những cuộc gặp gỡ giữa các nhân vật trong văn bản:
- Nhân vật "tôi" gặp Giang.
- Nhân vật "tôi" và bố của Giang gặp nhau lần đầu.
- Nhân vật "tôi" và bố của Giang gặp nhau lần thứ hai trên chiến trường.
-> Con người đối xử với nhau bằng chân tình, gặp được nhau càng mừng rỡ hơn bao giờ hết.
[Sau khi đọc] Câu 3. Đặc điểm, tính cách của một nhân vật trong truyện thường được thể hiện qua các hành vi, lời nói của nhân vật ấy trong hoàn cảnh giao tiếp cụ thể, gắn với một hay một số điểm nhìn nhất định (của người kể chuyện, của chính nhân vật hoặc của một nhân vật khác,...). Hãy phân tích tính cách của nhân vật Giang theo gợi ý trong bảng dưới đây (làm vào vở):
Trả lời: Bảng phân tích tính cách của nhân vật Giang:
Hình ảnh của Giang | Qua điểm nhìn | Nét tính cách nổi bật |
Tại giếng nước công cộng, khi tình cờ gặp anh tân binh. | Điểm nhìn của nhân vật "tôi" | Ân cần, chu đáo |
Tại nhà cùng với anh tân binh và bố Giang | Điểm nhìn của nhân vật "tôi" | Chu đáo, dễ thương |
Tại chiến trường qua lời của bố Giang | Điểm nhìn của bố Giang | Luôn nhắc và nhớ đến nhân vật "tôi" |
[Sau khi đọc] Câu 4. Nhận xét về cách lựa chọn và sử dụng ngôi kể, điểm nhìn trong tác phẩm.
Trả lời: Tác phẩm sử dụng ngôi kể thứ nhất, nhân vật kể truyện chia sẻ lại những suy nghĩ cảm xúc, câu chuyện đã trải qua. Điều này giúp tác phẩm trở nên gần gũi với người đọc.
[Sau khi đọc] Câu 5: Xác định chủ đề của tác phẩm và cho biết dựa vào đâu để bạn xác định như vậy.
Trả lời:
- Chủ đề tác phẩm: là sự gặp gỡ và tình cảm giữa người chiến sĩ và một người con gái Hà Nội.
- Dựa vào vấn đề chính trong tác phẩm.
[Sau khi đọc] Câu 6: Theo bạn, tư tưởng của tác phẩm Giang là gì? Hai đoạn văn cuối có vai trò như thế nào trong việc thể hiện tư tưởng của tác phẩm?
Trả lời:
- Tư tưởng của Giang là:
- Kí ức trong thời chiến tranh sẽ là những kí ức còn mãi, trở thành nỗi đau âm thầm.
- Những cuộc gặp gỡ tình cờ, vẩn vơ nhưng sẽ để lại lưu luyến, nhớ mãi không thể xóa nhòa.
- Hai đoạn văn cuối là lời trữ tình ngoại đề, nói lên tư tưởng của tác phẩm.
[Sau khi đọc] Câu 7. Xung quanh việc Giang đột nhiên nhận "anh bộ đội" mới gặp lần đầu là bạn học của cô và "phịa" ra cái tên Hùng để giới thiệu anh với bố của mình, sau đó lại dùng xe đạp của bố để đưa anh về đơn vị,... có những ý kiến khác nhau. Một số người cho rằng Giang xử sự như thế là phù hợp với tình huống, hoàn cảnh cụ thể; một số khác lại phủ nhận điều đó. Hãy cho biết ý kiến của bạn.
Trả lời: Theo tôi, cách xử sự của Giang là phù hợp với tình huống, hoàn cảnh cụ thể.
[Sau khi đọc] Bài tập sáng tạo: Giả sử sau ba mươi năm, "anh bộ đội" năm xưa và Giang tình cờ gặp lại nhau, câu chuyện giữa hai người cần được kể thêm một đoạn. Nếu được tác giả úy quyền, bạn sẽ viết tiếp câu chuyện như thế nào? Bạn có thể triển khai ý tưởng bằng nhiều hình thức dưới dạng một tranh vẽ, một bài thơ, một đoạn văn tự sự,...
Trả lời:
Tôi sẽ viết thêm các sự kiện:
- Giang biết tin bố đã hi sinh, vô cùng đau khổ nhưng cô vẫn cố gắng sống. Cô cũng luôn nhớ đến anh bộ đội hôm nào, cố gắng hỏi thông tin về anh nhưng đều không có kết quả.
- Anh bộ đội sau khi đi khắp các chiến trường, cuối cùng cũng được trở về Hà Nội. Lúc này anh cũng đã là một thủ trưởng đơn vị. Anh đã tìm thông tin về nơi Giang ở qua đơn vị mà bố Giang công tác. Anh tìm đến phố Khâm Thiên, ngõ Chợ. Cuối cùng cũng thấy Giang.
- Giang sau ba mươi năm, đã có chồng, có con. Chồng của Giang cũng đã hi sinh trên chiến trường. Khi gặp lại anh bộ đội, Giang đứng lặng lẽ hồi lâu. Anh bộ đội cũng vậy. Họ nói lại câu chuyện xưa, nói về nỗi lòng của mình trong quãng thời gian không được gặp đối phương. Anh bộ đội đã cùng Giang và con của cô ngồi ăn một bữa cơm.